Jean Stas

Jean Stas
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia1813
Leuven
Data i miejsce śmierci1891
Bruksela
Zawód, zajęciechemik

Jean Servais Stas (ur. 1813 w Leuven, zm. 1891 w Brukseli) – belgijski chemik.

Życiorys

Zaproponował określanie masy atomowej względem tlenu (metodę tę stosowano w latach 1906–1961). Oznaczył masy atomowe wielu pierwiastków chemicznych. Doświadczalnie potwierdził prawo stosunków stałych (tzw. prawo Prousta). Obalił hipotezę angielskiego chemika Williama Prouta, zgodnie z którą atomy wszystkich pierwiastków chemicznych są zbudowane z atomów wodoru.

Początkowo pracował na École Polytechnique w Paryżu, pod kierunkiem Jeana-Baptiste'a Dumasa. Był profesorem w szkole wojskowej w Brukseli oraz członkiem Belgijskiej Królewskiej Akademii Nauk. W 1885 roku otrzymał Davy Medal, nagrodę naukową przyznawaną przez Royal Society w Londynie[1].

Na przełomie 1850/1851 jako pierwszy zdołał wykryć truciznę roślinną (była to nikotyna) w ciele martwego człowieka. Ustalenia Stasa przyczyniły się do tego, że belgijski hrabia Hippolyte Visart de Bocarmé (1818–1851) został uznany winnym zamordowania swojego szwagra, Gustawa Fougniesa. Metoda Stasa znalazła szerokie zastosowanie w kryminalistyce[2][3]. Jej autorstwo usiłował przypisać sobie José Matteo Bonaventure Orfila, ostatecznie jednak uznano pierwszeństwo Stasa[2].

Przypisy

  1. The Royal Society: Davy Medal (ang.). royalsociety.org. [dostęp 2011-08-09].
  2. a b R. Wennig, JS. Stas. Back to the roots of modern analytical toxicology: Jean Servais Stas and the Bocarmé murder case. „Drug Test Anal”. 1 (4), s. 153-155, 2009. DOI: 10.1002/dta.32. PMID: 20355192. 
  3. Jurgen Thorwald: Stulecie detektywów. Drogi i bezdroża kryminalistyki. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992, s. 308-320. ISBN 83-0802171-1.

Bibliografia

  • Encyklopedia PWN. T. 3. Warszawa: 1991, s. 411.

Media użyte na tej stronie

Stas Jean Servais young.jpg
Jean Servais Stas (* 21. August 1813 in Löwen; † 13. Dezember 1891 in Brüssel, Belgien)