Jedlinka (Jedlina-Zdrój)
część miasta | |
![]() Pałac Jedlinka | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Miasto | |
SIMC | 0984048 |
Wysokość | 410-430[1] m n.p.m. |
Strefa numeracyjna | 74 |
Kod pocztowy | 58-330 |
Tablice rejestracyjne | DB |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() | |
Portal ![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Jedlinka-Fokker3.jpg/240px-Jedlinka-Fokker3.jpg)
Jedlinka (niem. Nieder-, Mittel-, Ober-Tannhausen) – część miasta Jedlina-Zdrój, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim.
Położenie
Jedlinka to dawna wieś, obecnie dzielnica Jedliny-Zdroju o długości około 2 km, leżąca na pograniczu Gór Wałbrzyskich i Gór Sowich, wzdłuż biegu Bystrzycy i jej lewego dopływu, na wysokości około 410–430 m n.p.m.[1]
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.
Historia
Jedlinka powstała prawdopodobnie w połowie XIII wieku jako osada leśna[1]. W XVII wieku była to już duża wieś obejmująca znaczny obszar położony na północ od Głuszycy[1]. Od 1697 roku rozpoczęto lecznicze wykorzystywanie tutejszego źródła wody mineralnej, a w roku 1723 powstało tu uzdrowisko o nazwie Charlottenbrunn[1]. W XVIII wieku rozpoczęto eksploatację złóż węgla kamiennego, w 1742 roku powstała kopalnia Joseph[1]. W drugiej połowie XVIII wieś była dużym ośrodkiem tkactwa chałupniczego, a w 1771 roku powstał tu pierwszy bielnik[1]. Na początku XIX wieku wieś znacznie rozwinęła się, w 1840 roku składała się ona z trzech części w których było łącznie prawie 200 domów, pałac, dwa folwarki, 5 młynów wodnych, 2 gorzelnie, tartak, kościół, szkoła katolicka i wiele warsztatów rzemieślniczych[1]. Od połowy XIX wieku wieś została uzdrowiskowym zapleczem Jedliny-Zdroju, powstało tu kilka gospód, a w okolicy wytyczono szlaki turystyczne[1]. W 1910 roku miejscowość liczyła 1624 mieszkańców, w roku 1933 ich liczba wzrosła do 1772 osób[1]. W czasie II wojny światowej w miejscowości znajdowała się filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen[2]. Po 1945 roku charakter miejscowości nie zmienił się, nadal była to wieś rolniczo-przemysłowa[1]. W 1954 roku Jedlinkę administracyjnie włączono do Głuszycy, obecnie jest to część Jedliny-Zdroju[1].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[3]:
- zespół pałacowy z drugiej połowy XVIII wieku:
- pałac,
- dwie oficyny,
- park.
Szlaki turystyczne
Przez Jedlinkę przechodzi szlak turystyczny:
- fragment Głównego Szlaku Sudeckiego (Świeradów-Zdrój – Prudnik) prowadzący ze schroniska „Andrzejówka” na Włodarza[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 159-163. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Abraham Kajzer , Za drutami śmierci, Wałbrzych: Muzeum Gross-Rosen, 2013, ISBN 978-83-89824-09-7 .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 187,188. [dostęp 2012-10-21].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Czerwony szlak turystyczny.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hotel Jedlinka w Jedlinie-Zdroju
Autor: SchiDD, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fokker-Flugzeug aus dem 1. Weltkrieg (Fokker Dr.I - Dreidecker) vor dem Schloss Tannhausen (Jedlinka) bei Bad Charlottenbrunn (Jedlina-Zdrój) in Schlesien - Nachbildung des Flugzeugs des "Roten Barons" Manfred von Richthofen († 1918).
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Browar restauracyjny Jedlinka w Jedlinie-Zdroju.
Autor: SchiDD, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jedlina-Zdrój - Schloss Jedlinka (Tannhausen), Woiwodschaft Niederschlesien in Polen