Jelena Dimitrijević

Jelena Dimitrijević Јелена Миљковић
Popiersie Jeleny Dimitrijević w Niszu
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1862 Kruševac
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 1945 Belgrad
Zawód, zajęcie	pisarka, podróżniczka, feministka
Narodowość	serbska

Jelena Dimitrijević właśc. Jelena Milković cyr. Јелена Миљковић (ur. 27 marca 1862 w Kruševacu, zm. 10 kwietnia 1945 w Belgradzie^[1]) – serbska pisarka, podróżniczka, działaczka feministyczna.

Życiorys

Urodziła się w Kruševacu w rodzinie kupca Nikoli Milkovicia i jego żony Stamenki^[2]. Po śmierci ojca w 1872, przeniosła się wraz z matką do Aleksinaca, gdzie zamieszkała u rodziny swojej matki, a większość czasu spędzała w rodzinnej bibliotece^[1].

Była samoukiem. Samodzielnie nauczyła się sześciu języków, w tym francuskiego, rosyjskiego i tureckiego. Pierwszy utwór poetycki Devojko (Девојко) opublikowała w 1878 roku^[2]. W 1894 wydała debiutancki tomik Jelenine pesme – pierwszy w historii Serbii napisany przez kobietę. W jej dorobku znajduje się cykl powieści, a także tomiki poezji lirycznej^[1]. Inspiracją dla jej kolejnych publikacji stały się podróże po Grecji, Indiach, Egipcie, a także po Ameryce. Szczególnie zainteresował ją temat kobiet żyjących w świecie muzułmańskim. Poświęciła im wydaną w 1897 książkę Pisma iz Niša o haremima. Za wydaną w 1912 powieść Nove poświęconej problemom edukacji kobiet muzułmańskich otrzymała nagrodę literacką przyznawaną przez Maticę Srpską. W czasie wojen bałkańskich służyła na froncie jako pielęgniarka^[2].

Zmarła w Belgradzie, w wieku 83 lat^[1].

Życie prywatne

15 lutego 1881 Jelena poślubiła podporucznika artylerii armii serbskiej Jovana Dimitrijevicia, z którym zamieszkała w Niszu, a od 1898 w Belgradzie^[1]. Mąż wspierał ją aktywnie w jej twórczości literackiej i działalności społecznej, towarzyszył także Jelenie w jej podróżach. Po śmierci męża, (który w 1915 zginął na froncie), Jelena nosiła żałobę do końca swojego życia^[2].

Pamięć

W 2017 z okazji 155 rocznicy urodzin pisarki w Belgradzie zorganizowano konkurs literacki jej imienia^[2]. W tym samym roku telewizja serbska wyemitowała film dokumentalny Pravo sunca poświęcony Jelenie Dimitrijević. Popiersie pisarki znajduje się w pobliżu twierdzy w Niszu.

Dzieła

• 1894: Jelenine pesme (Pesme Jelene Jov. Dimitrijevića).
• 1897: Pisma iz Niša o haremima.
• 1901: Đul-Marikina prikažnja, (opowiadania).
• 1907: Fati-Sultan, Safi-Hanum,Mejrem-Hanum, (opowiadania).
• 1912: Nove.
• 1918: Amerikanka.
• 1918: Pisma iz Soluna.
• 1928: Pisma iz Indije.
• 1929: Pisma iz Misira.
• 1934: Novi svet ili u Americi godinu dana.
• 1936: Une vision.
• 1940: Sedam mora i tri okeana. Putem oko sveta.

Przypisy

Bibliografia

• Jeлена Димитријевић (serb.). knjizenstvo.etf.bg.ac.rs. [dostęp 2019-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-07)].