Jelito ślepe
Jelito ślepe, kątnica (łac. cecum, caecum) – część przewodu pokarmowego niektórych kręgowców[1].
Płazy i gady
Niewielkie jelito ślepe występuje u niektórych płazów i gadów. Zlokalizowane jest ono u nich na pograniczu jelita cienkiego i jelita grubego. Może być parzyste[1].
Ptaki
U ptaków jelito to jest podwójne i symetryczne. Zarówno jelito ślepe prawe (cecum dextrum) jak i jelito ślepe lewe (cecum sinsitrum) zbudowane są z wierzchołka (apex ceci), trzonu (corpus ceci) i podstawy (basis ceci). Oba jelita uchodzą osobno na pograniczu jelita biodrowego i grubego przez ostium ceci, a u strusi wspólnym ujściem. U kur i ptaków pływających w miejscu ujścia jelit ślepych tworzą się zastawki biodrowo-odbytnicze. Błona śluzowa tych jelit zawiera skupiska tkanki limfoidalnej[2].
Jelita ślepe nie występują u papug, a u gołębi są bardzo krótkie (2 do 7 mm)[2].
Ssaki
Jelito ślepe występuje również u ssaków, u których stanowi jednak część jelita grubego[1].
U człowieka jest to pierwszy odcinek jelita grubego. Jelito ślepe leży w prawej okolicy biodrowej. Jest ono od jelita cienkiego oddzielone tzw. zastawką krętniczo-kątniczą. Od jelita ślepego odchodzi wyrostek robaczkowy. Jelito ślepe przechodzi w okrężnicę wstępującą, która pod wątrobą zagina się i biegnie mniej więcej poziomo w stronę lewą (na ilustracji w prawo) jako okrężnica poprzeczna; ta z kolei w lewym podżebrzu, pod śledzioną, znowu się zagina i biegnie w dół jako okrężnica zstępująca. Wreszcie przechodzi w esicę. Jest unaczynione przez tętnicę krętniczo-okrężniczą odchodzącą od tętnicy krezkowej górnej.
Nazwą "ślepa kiszka" określa się potocznie (i błędnie) także wyrostek robaczkowy lub zapalenie wyrostka robaczkowego. Wynika to z faktu, iż w przeszłości sądzono, że proces chorobowy obejmował kątnicę i stan ten nazywano zapaleniem "ślepej kiszki".
Przypisy
- ↑ a b c Henryk Szarski: Przewód pokarmowy. W: H. Szarski: Anatomia porównawcza kręgowców. Warszawa: PWN, 1976, s. 549.
- ↑ a b Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt, t. 3 Gruczoły dokrewne, układ nerwowy, narządy zmysłów, powłoka wspólna i anatomia ptaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 376-378.
Bibliografia
- Youngson R., Collins; Słownik Encyklopedyczny; Medycyna, RTW, 1997 ISBN 83-86822-53-8
| Przewód pokarmowy | |
|---|---|
| Gruczoły trawienne, narządy towarzyszące |
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 2.5
Schemat przewodu pokarmowego, z zaznaczonym jelitem ślepym.
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.