Jemieljan Pugaczow
chorąży | |
Data i miejsce urodzenia | 1742 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 21 stycznia 1775 |
Przebieg służby | |
Stanowiska | przywódca powstania |
Główne wojny i bitwy | wojna siedmioletnia |
Jemieljan Iwanowicz Pugaczow, ros. Емелья́н Ива́нович Пугачёв (ur. 1742 w stanicy Zimowiejskiej n. Donem, zm. 21 stycznia 1775 w Moskwie) – doński Kozak, przywódca powstania Pugaczowa.
Życiorys
Urodził się w biednej rodzinie kozackiej. Za czyny w czasie wojny siedmioletniej i kampanii tureckich awansował do stopnia chorążego[1]. Trzykrotnie aresztowany za pomoc zbiegom kozackim, za każdym razem uciekał z więzienia. W 1773 przybył nad Jaik (dzis. rzeka Ural), gdzie zaczął głosić, że jest cudownie uratowanym carem Piotrem III i zgromadził wokół siebie uciekających przed represjami za poprzednie rozruchy Kozaków oraz chłopów, którzy uznali go za wcielenie cara Piotra III. Wraz z nimi zdobył Gródek Jaicki, a w marcu 1774 z 50-tysięczną armią złożoną także z Tatarów, Baszkirów, Kałmuków i robotników uralskich manufaktur przystąpił do oblężenia Orenburga. Oblężenie nie przyniosło rezultatu, ale wkrótce oddziały powstańcze opanowały Powołże i zdobyły Kazań. Wiosną 1774 wyznaczono za jego głowę nagrodę w wysokości 100 000 rubli. Po sierpniowych niepowodzeniach już we wrześniu 1774 roku starszyzna kozacka wydała Jemieljana Pugaczowa wojskom carycy Katarzyny II[2]. Po przewiezieniu w klatce do Moskwy został stracony w dniu 10 stycznia?/ 21 stycznia 1775 r.[3]. Na placu zebrał się tłum ludzi oczekujących krwawej i długiej kaźni. Cesarzowa Katarzyna II jednak rozkazała, aby kat po prostu ściął mu głowę. To było ułaskawienie dla człowieka, który podobno był niegdyś jej faworytem. Pugaczow namawiał chłopów do wyrzynania ziemian i przejmowania ich majątków wraz z gruntami koronnymi, a Kozakom obiecywał zniesienie podatków i poboru do wojska oraz przywrócenie kozackich swobód.
Historię powstania Pugaczowa miał wnikliwie studiować potem Włodzimierz Lenin.
Przypisy
- ↑ Władysław Serczyk, Katarzyna II. Ossolineum Wrocław 1983, s.200-201.
- ↑ Tamże, s.203.
- ↑ ,Wielkie zagadki przeszłości. Eksperci ujawniają kulisy wydarzeń historycznych. Warszawa 1996, s.240
Linki zewnętrzne
- Biografia Pugaczowa (ros.)
Media użyte na tej stronie
Lithograph. Yemelyan Pugachev. Execution in Moscow Jany. 10th 1775, a pretender to the throne in the reign of Catherine II
Emelyan Pugachev in prison