Jeremi Wasiutyński

Jeremi Wasiutyński (ok. 1935)

Grób Aleksandra i Jeremiego Wasiutyńskich

Jeremi Maria Franciszek Wasiutyński (ur. 6 października 1907 w Warszawie, zm. 8 kwietnia 2005 w Oslo) — filozof i astrofizyk polski, od 1937 działający w Norwegii.

Życiorys

Był synem Aleksandra (inżyniera kolejnictwa, profesora Politechniki Lwowskiej i Warszawskiej) i Klotyldy z Romockich, bratem Zbigniewa (inżyniera budowy mostów). Studiował na Uniwersytecie Warszawskim astronomię, matematykę, fizykę, chemię, filozofię i psychologię (w latach 1925–1932). W 1937 wyjechał do Norwegii z zamiarem uzyskania doktoratu; II wojna światowa opóźniła obronę pracy Studium hydrodynamiki i struktury gwiazd i planet do 1948. Pozostał w Norwegii na stałe, nie przyjmując propozycji pracy w Krakowie i Warszawie. Publikował artykuły i eseje w prasie norweskiej i fińskiej, w 1965 uzyskał stałe stypendium naukowe rządu norweskiego, a w 1976 stypendium profesorskie.

Był autorem wielu prac naukowych, zajmował się filozofią i syntezą nauki. W swojej pierwszej książce, wydanej jeszcze w Polsce w 1938 Kopernik. Twórca nowego nieba zajął się m.in. sprawą narodowości Kopernika, zwracając uwagę na związki astronoma z kulturą niemiecką i włoską. W latach 1943–1944 wydał popularnonaukową historię świata od powstania układu słonecznego w trzech tomach Verden og geniet. Fra solsystemets dannelse til idag (Świat i geniusz). Opublikował ponadto m.in.:

• Studies in Hydrodynamics & Structure Of Stars and Planets (1946)
• Geniet og det overnaturlige (1952)
• The dynamic constitution of the outer layer of the sun (1958)
• Universet – skapelse og utvikling (1963)
• Creation: universal and individual: viewed from a turning-point in the history of the earth as a transformation of existence and consciousness: outline of a general theory of all so-called reality. (1996, trzy tomy) ISBN 82-993976-1-8
• Det kosmiske drama og drommer om den kongelige vei pa terskelen til en ny tid (1998) ISBN 82-530-1990-4
• A Unified View of Reality (2000)
• The Speech of God: From the Meta-Cosmic Beginnings to the Forthcoming Terrestrial Crisis in an Attempt at Human Understanding (2002) ISBN 82-560-1388-5
• The Solar Mystery. An Inquiry Into the Temporal and the Eternal Background of the Rise of Modern Civilization (2003) ISBN 82-560-1407-5
• Kopernik twórca nowego nieba (2007) ISBN 978-83-61201-01-4

Bibliografia

• Agata i Zbigniew Judyccy, Polonia. Słownik biograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000

Linki zewnętrzne

• Sylwetka. relacjeonline.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-18)].