Jerry Lee Lewis
Jerry Lee Lewis w Credicard Hall (2009) | |
Pseudonim | The Killer |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 29 września 1935 |
Data i miejsce śmierci | 28 października 2022 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | piosenkarz, autor piosenek, pianista |
Aktywność | 1949–2022 |
Wydawnictwo | Sun, Mercury, Warner Bros, MCA |
Strona internetowa |
Ten artykuł od 2010-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Jerry Lee Lewis (ur. 29 września 1935 w Ferriday, Luizjana[1], zm. 28 października 2022 w DeSoto[2]) – amerykański piosenkarz, autor tekstów i pianista znany również jako „Killer”. Uważany za jednego z pionierów rockabilly i rock and rolla.
Gdy dorastał, śpiewał chrześcijańską muzykę gospel w południowych kościołach zielonoświątkowych[3]. Karierę muzyczną rozpoczął w 1956, nagrywając w Sun Records cover piosenki country „Crazy Arms”. Wkrótce sławę zyskał przebojami: „Whole Lotta Shakin’ Going On”, „Great Balls of fire”, „Breathless” i „High School Confidential”. Ekspresyjny śpiew łączył z olbrzymią dynamiką sceniczną. W swej innowacyjnej technice gry na fortepianie uważał, że do gry nadaje się każda część ciała, a nie tylko dłonie. Został członkiem legendarnego Million Dollar Quartet, do którego należeli także Elvis Presley, Johnny Cash i Carl Perkins[4].
W wieku 22 lat poślubił 13-letnią kuzynkę Myrę Gale Brown, co wywołało obyczajowy skandal i oznaczało regres w karierze u schyłku lat 50. Wprawdzie dalej koncertował, ale za sporo niższe stawki, a jego utwory zwykle nie odnosiły wielkich sukcesów. Przełom nastąpił w drugiej połowie lat 60., kiedy to artysta zwrócił się w kierunku muzyki country i wylansował przeboje, takie jak: „Another Place, Another Time” czy „To Make Love Sweeter for You”. Jego album All Killer, No Filler: The Anthology został umieszczony na 242. miejscu listy 500 albumów wszech czasów dwutygodnika „Rolling Stone”. Wczesna kariera muzyka została przedstawiona w filmie Wielkie kule ognia.
Jest laureatem nagrody Grammy, w tym tej za całokształt twórczości. W 1986 został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame[5].
Dzieciństwo
Urodził się w Ferriday, w Luizjanie. Imię Jerry otrzymał po bliżej nieokreślonym aktorze kina niemego[6]. Jego ojciec Elmo (1902-1979[7]) był farmerem, cieślą, a także przemytnikiem alkoholu. Zarówno Elmo, jak i jego żona Mamie[a] lubili muzykę, wspólnie śpiewali. Kiedy Lewis miał trzy lata, w wypadku zginął jego starszy brat Elmo jr. Lewis tak wspominał rodziców: „Powiedziałbym, że 90% moich możliwości, tego, co potrafię, to zasługa taty i mamy. Byli najlepszymi rodzicami na świecie, jakich każdy by sobie wymarzył. Zrobili wszystko, aby podziwiać mnie spełnionego i moją muzykę”. Rodzice Lewisa wzięli kredyt pod zastaw farmy, aby zakupić synowi pianino za 250 dolarów.
Młody Lewis ćwiczył na nim wraz z kuzynami Mickey Gilleyem i Jimmy Lee Swaggartem. W wieku 10 lat został zainspirowany przez kuzyna Carla McVoya do grania boogie woogie. Źródłem inspiracji był także Hank Williams oraz nocne lokale, gdzie grano bluesa[8][9]. W 1949 miał miejsce jego pierwszy publiczny występ w salonie Forda w Ferriday. Lewis zaprezentował tam swój własny styl gry na pianinie, który stanowił połączenie elementów bluesa, country i boogie-woogie. W czasie występu zagrał piosenkę „Drinkin’ Wine Spo-Dee O´Dee”. W tym samym roku wystąpił w radiowej audycji dla radiostacji WNAT w Natchez, gdzie podjął pierwszą pracę w Hilltop Club. Na początku lat 50. był uczniem Southwest Bible Institute w Teksasie. Po trzech miesiącach został usunięty ze szkoły w następstwie zagrania pieśni „My God Is Real” w stylu boogie woogie podczas jednego ze spotkań w kościele. Wówczas zaczął grać w klubach Ferriday i Natchez. Pracował fizycznie, a także jako sprzedawca maszyn do szycia w Atlas Sewing Machine Company. W 1954 przeniósł się do Nashville, ale jego starania nie zostały dostrzeżone przez producentów, którzy stwierdzili, że powinien zrezygnować z pianina na rzecz gitary[10][11].
Życie prywatne
W 1951 poznał wówczas 17-letnią Dorothy Barton, córkę kaznodziei Jewella Bartona. Ich małżeństwo trwało 20 miesięcy, od lutego 1952 do października 1953[12]. W 1957 poślubił 13-letnią kuzynkę Myrę Gale Brown, co wywołało obyczajowy skandal.
Dyskografia
- 1957 Jerry Lee Lewis
- 1961 Jerry Lee’s Greatest
- 1965 Country Songs for City Folks
- 1965 The Return of Rock
- 1965 Whole Lotta Shakin’ Goin’ On
- 1967 Soul My Way
- 1967 Breathless
- 1968 In Demand
- 1968 Unlimited
- 1968 Got You on My Mind
- 1969 All Country
- 1969 Rockin’ Rhythm & Blues
- 1969 She Still Comes Around
- 1969 Another Place Another Time
- 1969 Country Music Hall of Fame
- 1969 Country Music Hall of Fame, Vol. 2
- 1970 She Even Woke Me up to Say Goodbye
- 1970 Taste of Country
- 1970 Together (Linda Gail)
- 1970 Ole Tyme Country Music
- 1971 The Golden Cream of the Country
- 1971 There Must Be More to Love Than This
- 1971 Touching Home
- 1971 Roots
- 1972 Southern Roots Radio Special
- 1972 Who’s Gonna Play This Old Piano
- 1972 Rockin
- 1972 The Killer Rocks On
- 1972 Would You Take Another Chance on Me
- 1973 I-40 Country
- 1973 Live at the International
- 1973 Sometimes a Memory Ain’t Enough
- 1973 London Session
- 1973 The Session – London '73
- 1974 Southern Roots
- 1974 Sunstroke (Carl Perkins)
- 1975 Boogie Woogie Country Man
- 1975 Odd Man In
- 1975 I’m a Rocker
- 1976 Country Class
- 1977 Country Memories
- 1978 Jerry Lee Lewis Keeps on Rockin'
- 1978 In Loving Memories
- 1978 Trio
- 1979 Jerry Lee Lewis
- 1980 When Two Worlds Collide
- 1980 Live at the Star Club, Hamburg
- 1983 My Fingers Do the Talkin'
- 1984 Fan Club Choice
Uwagi
- ↑ Właściwie nazywała się Marry Ethel Herron. Jej matka pochodziła z zamożnej rodziny natomiast ojciec był ubogim farmerem.
Przypisy
- ↑ allmusic ((( Jerry Lee Lewis > Overview ))).
- ↑ Jerry Lee Lewis, Influential and Condemned Rock & Roll Pioneer, Dead at 87. RollingStone, 2022-10-28. [dostęp 2022-10-28]. (ang.).
- ↑ Biography. Guardian News. [dostęp 2010-12-04]. (ang.).
- ↑ About – Million Dollar Quartet – Official Site. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ Jerry Lee Lewis: inducted in 1986. The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc.. [dostęp 2016-07-01]. (ang.).
- ↑ Nick Tosches: Hellfire. s. 27–28. ISBN 0-8021-3566-8.
- ↑ Elmo Kidd Lewis, Sr, Find a Grave [dostęp 2019-07-15] (ang.).
- ↑ Jerry Lee Lewis Bio | Jerry Lee Lewis Career | MTV. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ Jerry Lee Lewis: ‘I worry about whether I’m going to heaven or hell’ | Music | The Guardian. [dostęp 2017-02-02].
- ↑ The Religious Affiliation of Rock and Roll Pioneer. [dostęp 2017-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-19)].
- ↑ Jerry Lee Lewis. [dostęp 2017-02-06].
- ↑ Rick Bragg: Jerry Lee Lewis: His Own Story. [dostęp 2017-02-06].
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Jerry’ego Lee Lewisa (ang.)
- Rockin’ My Life Away (ang.) – biografia online autorstwa Jimmy’ego Gutermana
- ISNI: 0000 0001 1470 3055
- VIAF: 32183791
- LCCN: n80144630
- GND: 118881183
- BnF: 138966258
- SUDOC: 027514242
- NLA: 35614127
- NKC: xx0026631
- BNE: XX1165897
- NTA: 070493812
- PLWABN: 9810581534505606
- NUKAT: n2016156661
- J9U: 987007506111105171
- CANTIC: a10112819
- NSK: 000224121
- CONOR: 42938467
- BLBNB: 001477490
- KRNLK: KAC2020N3931
- LIH: LNB:2OG;=r5
- WorldCat: lccn-n80144630
Media użyte na tej stronie
Autor: Michaël Bemelmans, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dédicace de Jerry Lee Lewis datant de 2007 (collection privée)
Autor: Silvio Tanaka from Sao Paulo, Brazil, Licencja: CC BY 2.0
Jerry Lee Lewis in Credicard Hall, São Paulo, Brazil.