Jerzy Łagoda

Jerzy Łagoda

generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1924 Łomża
Data i miejsce śmierci	27 marca 2001 Kraków
Przebieg służby
Lata służby	1943-1951, 1955-1984
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego
Stanowiska	dowódca 15 DLB, 7 BLB, 16 DLMSzt, 2 Brandenburskiej DLMSzt zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych zastępca szefa Inspekcji Sił Zbrojnych doradca szefa Głównego Zarządu Szkolenia Bojowego ds. lotnictwa
Odznaczenia

Jerzy Łagoda (ur. 2 czerwca 1924 w Łomży, zm. 27 marca 2001 w Krakowie) – generał brygady pilot Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn policjanta Aleksandra i Katarzyny z d. Kuźmin. Uczył się w gimnazjum w Suwałkach, a w latach 1939–1940 w Gimnazjum im. R. Traugutta w Swisłoczy, gdzie zdał małą maturę. Po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną został 10 lutego 1940 wraz z rodziną deportowany przez NKWD do obwodu archangielskiego, osiedle Ługowoj, gdzie pracował jako robotnik. W 1942 wyjechał do południowego Kazachstanu, do miejscowości Burnoje, gdzie był nauczycielem w polskim sierocińcu. W tym okresie ukończył również radziecką szkołę 10-letnią.

Służbę wojskową w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR rozpoczął jako ochotnik w maju 1943 w obozie w Sielcach nad Oką. Przydzielony do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, gdzie został działonowym w baterii artylerii 2 pułku piechoty. Po ukończeniu 11 października 1943 Oficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 DP został przydzielony do 1 pułku artylerii lekkiej na stanowisko dowódcy plutonu dowodzenia 9 baterii. Wziął udział w bitwie pod Lenino, a 11 listopada 1943 na mocy rozkazu dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR został awansowany na stopień podporucznika artylerii. Od grudnia 1943 zastępca komendanta Podoficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 PAL do spraw liniowych. Od maja do czerwca 1944 pełnił krótko funkcję dowódcy szkoły podoficerów polityczno-wychowawczych, a następnie został szefem zwiadu dywizjonu artylerii. Podczas walk o Warszawę był ranny 22 sierpnia 1944 pod Górą Kalwarią oraz 14 września 1944 podczas walk o Pragę. Od października 1944 był szefem zwiadu 1 PAL, a od grudnia 1944 dowódcą baterii haubic w tym pułku. Uczestniczył w walkach w rejonie Warszawy (styczeń 1945), na Wale Pomorskim, w forsowaniu Odry i szturmie Berlina.

Po zakończeniu wojny, w lipcu 1945 powrócił na stanowisko szefa zwiadu 1 PAL. Od listopada 1946 do czerwca 1947 szkolił się w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, gdzie ukończył kurs szefów sztabu pułków artylerii. W pierwszych latach powojennych brał udział w walkach z podziemiem o utrwalenie władzy ludowej. Od czerwca 1947 do marca 1948 ukończył kurs dowódców jednostek lotniczych w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie oraz kurs pilotażu i uzyskał tytuł pilota wojskowego. Rozpoczął wówczas służbę w Wojskach Lotniczych na stanowisku zastępcy dowódcy 7 pułku bombowców nurkujących ds. liniowych. W grudniu 1949, ze względu na przeszłość jego ojca został przeniesiony do dyspozycji Departamentu Personalnego ON, a w styczniu 1950 wyznaczony na dowódcę 26 szkolnej eskadry oficerów lotnictwa w OSL w Dęblinie. Z kolei w kwietniu 1951 został dowódcą 9 eskadry szkolenia podstawowego OSL w Dęblinie. W związku z faktem, że jego ojciec Aleksander został skazany na 12 lat więzienia za "działalność antyludową w okresie okupacji", ze względów politycznych został w grudniu 1951 zwolniony z wojska i przeniesiony do rezerwy. Od kwietnia 1952 pracował jako instruktor w Lidze Lotniczej przy Lidze Przyjaciół Żołnierza.

Po przemianach politycznych w kraju został w maju 1955 przywrócony do zawodowej służby wojskowej (na wniosek prezesa Zarządu Głównego Ligi Przyjaciół Żołnierza gen. bryg. Józefa Turskiego). Poczatkowo służył na stanowisku kierownika wyszkolenia Aeroklubu LPŻ w Warszawie, a od lutego 1957 był pomocnikiem dowódcy 7 pułku lotnictwa bombowego do spraw pilotowania. 30 września 1959 został dowódcą tego pułku. W kolejnych latach służby pełnił następujące funkcje dowódcze:

• od stycznia 1960 do lipca 1961 (formalnie do 1963) - dowódca 15 Dywizji Lotnictwa Bombowego;
• od lipca 1961 do sierpnia 1963 - wyższe studia wojskowe w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K.J. Woroszyłowa w Moskwie;
• od września 1963 do marca 1964 – dowódca 7 Brygady Lotnictwa Bombowego w Powidzu;
• od marca 1964 do października 1967 – dowódca 16 Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego w Pile;
• od października 1967 do lipca 1970 – dowódca 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwsko – Szturmowego w Pile;
• od grudnia 1969 do listopada 1972 – zastępca Dowódcy Wojsk Lotniczych ds. techniki i zaopatrzenia;
• od listopada 1972 do sierpnia 1979 – zastępca szefa Inspekcji Sił Zbrojnych ds. lotnictwa i OPK;
• od sierpnia 1979 do grudnia 1980 – zastępca szefa kierunku zachodniego w Zarządzie I Wojsk Lotniczych Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw - Uczestników Układu Warszawskiego w Moskwie;
• od maja 1981 do kwietnia 1984 – doradca szefa Głównego Zarządu Szkolenia Bojowego ds. lotnictwa.

9 października 1968 na mocy uchwały Rady Państwa PRL został awansowany na stopień generała brygady; nominację wręczył mu w Belwederze 12 października 1968 przewodniczący Rady Państwa marszałek Polski Marian Spychalski.

Był pilotem wojskowym I klasy z nalotem ogólnym około 4000 godzin^[1].

16 kwietnia 1984 został przeniesiony w stan spoczynku. 2 kwietnia 1984 uroczyście pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego oraz szefa Głównego Zarządu Politycznego WP gen. broni dr Józefa Baryłę w związku z zakończeniem zadowodej służby wojskowej. Był jednym z dwóch dowódców jedynej polskiej dywizji lotnictwa bombowego.

Zmarł w szpitalu w Krakowie. Pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 woj.-III-10)^[2].

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe^[3]:

• podporucznik - 11 listopada 1943
• porucznik - 27 kwietnia 1945
• kapitan - 12 marca 1946
• major - 9 grudnia 1950
• podpułkownik - 12 października 1958
• pułkownik - 16 września 1963
• generał brygady - 9 października 1968

Życie prywatne

Jego ojciec w czasie okupacji był podoficerem AK, po wojnie był represjonowany. Po przejściu w stan spoczynku gen. Łagoda mieszkał w Ustroniu koło Cieszyna. Od 1953 był żonaty z Antoniną Teresą z domu Gontarz^[4].

Grób gen. Jerzego Łagody na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Odznaczenia (wybrane)

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1965)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie w 1945)
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL”
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR) (1945)
• Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (ZSRR) (1945)

Przypisy

Bibliografia

• S. Czmur, W. Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Wydawnictwo WLOP, Poznań – Warszawa 2003, s. 110-112;
• J. Konieczny, Kronika lotnictwa polskiego 1945-1981, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1984;
• H.P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Wydawnictwo Ajaks, Warszawa – Pruszków 1999;
• JanuszJ. Królikowski JanuszJ., Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. II, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240 .
• Minister obrony narodowej przyjął gen. bryg. pil. Jerzego Łagodę /w/ „Żołnierz Wolności” z 17.04.1984, str. 2.