Jerzy Żurawlew

Jerzy Żurawlew
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1886
Rostów nad Donem

Data i miejsce śmierci

3 października 1980
Warszawa

Zawód, zajęcie

muzyk, profesor

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Tablica pamiątkowa przy ul. Mazowieckiej 3/5 w Warszawie
Grób Jerzego Żurawlewa i jego żony Anny na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Jerzy Żurawlew (ur. 25 grudnia 1886[1][2] w Rostowie nad Donem, zm. 3 października 1980 w Warszawie) – polski pianista, kompozytor, profesor, a później rektor Konserwatorium Warszawskiego. Inicjator Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina i jego wielokrotny juror.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Jego ojciec był Rosjaninem, matka zaś Polką. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. Mając 8 lat wystąpił w Moskwie przed Ignacym Janem Paderewskim, który przebywał w Rosji na tournée.

Był uczniem wybitnego polskiego chopinisty – Aleksandra Michałowskiego. Studia w Konserwatorium Warszawskim ukończył z wyróżnieniem, zostając jednocześnie profesorem tej uczelni. Koncertował będąc jeszcze studentem, cieszył się opinią pianisty znakomicie interpretującego dzieła Franciszka Liszta. Świetnie zapowiadającą się karierę przerwała I wojna światowa. W tym czasie poznał swoją pierwszą żonę Zofię, malarkę.

W 1916 założył konserwatorium w Mińsku Litewskim. Po rewolucji 1917 osiadł w Warszawie. W latach 1925–1939 pracował w Wyższej Szkole im. Chopina przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym[3]. W tym czasie na krótko wrócił do działalności koncertowej.

Dzięki wytrwałym staraniom Żurawlewa i finansowym wsparciu jego przyjaciela, przedsiębiorcy i miłośnika muzyki Henryka Rewkiewicza[4][5], w 1927 roku odbył się w Warszawie I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski dla Pianistów.

Upadek powstania warszawskiego przyniósł dramatyczne wydarzenia w życiu Żurawlewa, razem z żoną znalazł się w obozie w Pruszkowie. Następnie osiedlił się w Bochni, gdzie jego żona zmarła. W Bochni ożenił się ponownie, ze swoją uczennicą Anną Gerstin. Założona przez niego w tym mieście Szkoła Muzyczna I stopnia nosi obecnie jego imię.

We wrześniu 1945 Żurawlewowie przenieśli się do Gliwic, gdzie oboje pracowali w Szkole Muzycznej wówczas Instytucie Muzycznym im. I.J.Paderewskiego. Jerzy Żurawlew wyjechał do Łagowa Lubuskiego, gdzie w 1949 roku odbyły się obowiązkowe dla polskiej ekipy pianistów przygotowania i przesłuchania przed pierwszym po wojnie, IV Konkursem Chopinowskim. Następnie w reaktywowanym Konserwatorium Warszawskim profesor objął stanowisko rektora. Żona Anna dołączyła do niego po roku.

Zasługi Żurawlewa dla Konkursu Chopinowskiego zostały nagrodzone w 1950 Nagrodą Państwową I stopnia. Był honorowym członkiem jury, relacjonował wydarzenia z konkursu w radiu. Zmarł w czasie, kiedy odbywał się X Konkurs Chopinowski. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 1-1-27)[6].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

  • Tablica pamiątkowa przy ul. Mazowieckiej 3/5 w Warszawie odsłonięta w październiku 1982[8].

Przypisy

  1. Data urodzenia umieszczona na nagrobku
  2. https://web.archive.org/web/20080430013858/http://pl.chopin.nifc.pl/chopin/persons/bibliography/id/19 Fryderyk Chopin – Centrum Informacji – Jerzy Żurawlew – Bibliografia
  3. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1034. ISBN 83-01-08836-2.
  4. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, chopin.nifc.pl [dostęp 2021-09-30].
  5. Archiwum Historii Mówionej - Halina Włodarczyk, www.1944.pl [dostęp 2021-09-30] (pol.).
  6. Cmentarz Stare Powązki: Jerzy Żurawlew, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-06-26].
  7. M.P. z 1932 r. nr 71, poz. 96 „za zasługi na polu propagandy muzyki polskiej zagranicą”.
  8. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 174. ISBN 83-912463-4-5.

Media użyte na tej stronie

Nagrobek jerzy zurawlew.JPG
Cmentarz Powązkowski w Warszawie
Tablica Jerzy Żurawlew ul. Mazowiecka 3-5.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tablica upamiętniajaca Jerzego Żurawlewa przy ul. Mazowieckiej 3/5 w Warszawie
Jerzy Żurawlew.jpg
Autor: Andrzej Zborski, Licencja: CC0
Reprodukcja portretu fotograficznego Jerzego Żurawlewa wykonanego przez Benedykta Jerzego Dorysa, fotografia czarno-biała, papier żelatynowo-srebrowy, Polska, 1950.