Jerzy Adamski (krytyk)

Jerzy Adamski
Data i miejsce urodzenia23 stycznia 1922
Gdańsk
Data i miejsce śmierci18 listopada 2001
Warszawa
Alma MaterUniwersytet Warszawski
Dziedzina sztukiliteratura
Ważne dzieła
  • Historia literatury francuskiej. Zarys
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Jerzy Adamski (ur. 23 stycznia 1922 w Gdańsku, zm. 18 listopada 2001 w Warszawie) – polski krytyk literacki i teatralny, także tłumacz literatury włoskiej i francuskiej, eseista, pisarz, pedagog oraz pracownik naukowy[1]. Członek Klubu Krytyki Teatralnej. Recenzent m.in. „Kultury” i „Expressu Wieczornego”.

Rys biograficzny

Przed wojną był harcerzem 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej na warszawskiej Pradze. W czasie wojny był sekcyjnym w praskich Grupach Szturmowych Szarych Szeregów. Działał jako żołnierz Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim, był dowódcą 111 plutonu w Zgrupowaniu „Krybar”[2]. Następnie trafił do niewoli w stalagu.

W 1941 zdał maturę, w 1949 ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał tytuł magistra filologii romańskiej. Następnie prowadził działalność pedagogiczną – na Uniwersytetach Wrocławskim i Warszawskim oraz w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. Później, w latach 1961–1989, był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, a w latach 1966–1970 – prorektorem tej uczelni[2].

W okresie PRL był członkiem PZPR[3]. W latach 1984–1989 był zatrudniony jako samodzielny pracownik naukowy w Akademii Nauk Społecznych przy KC PZPR[2].

Krytyką literacką zajął się w roku 1946 na łamach prasy literackiej. W roku 1952 został członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Przegląd Kulturalny”, na stanowisku tym pracował do 1961. Udzielał się też jako krytyk teatralny w rozmaitych gazetach i czasopismach.

W 1962 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych[2].

Odbył też studia za granicą (Rzym, Londyn, Paryż).

Współpracował też z wieloma polskimi teatrami jako tłumacz, autor adaptacji oraz konsultant dramaturgiczny. Brał udział w przygotowywaniu inscenizacji m.in.: Adama Hanuszkiewicza, Romana Kłosowskiego, Jerzego Rakowieckiego, Olgi Koszutskiej, Augsta Kowalczyka, Stefanii Domańskiej, Mieczysława Górkiewicza. W 1988 wystąpił w spektaklu Teatru Telewizji Samobójca w reżyserii Kazimierza Kutza.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A3 tuje-2-6)[4].

Publikacje

Zbiory szkiców i esejów

  • Dramat i scena francuska wieku Oświecenia (Zarys historii teatru starożytnego i zachodnio-europejskiego, z. 9 – Państwowy Instytut Sztuki, 1953)[1]
  • Świat wolteriański (Szkice literackie – Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1957)
  • Poszukiwanie ideału kultury (Szkice – Wydawnictwo Literackie, 1964)
  • Modele miłości i wzory człowieczeństwa. Szkice z literatury włoskiej (1974)
  • Teatr z bliska – pamiętnik teatralny z lat 1971–1981 (1981)
  • Dno oka (1984)
  • Obrona teatru dramatycznego (1986)
  • Amen (1989)
  • Katastrofa kultury (1989)
  • Samopoczucie kulturalne Polaków (1990)
  • Szkice wytworne, czyli Tematy konwersacji salonowej (1990)
  • Inteligencja bez maski: paradoksy inteligenckiej mentalności (1997)
  • Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana (2000)

Inne

Nagrody i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c Leszek M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Warszawa: Agencja Autorska, 1970, s. 9.
  2. ↑ a b c d Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV w Warszawie na Pradze: monografia szkoły. Henryk Sowiński [opr.]. T. 4: Nieprzeciętni wychowankowie w historii szkoły 1885–2015. Warszawa: Koło Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV w Warszawie na Pradze, 2015. ISBN 978-83-61880-55.
  3. ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 11. ISBN 83-223-2073-6.
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  5. ↑ M.P. z 1997 r. nr 57, poz. 554

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zasłużony Działacz Kultury.jpg
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka