Jerzy Borucki
Jerzy Borucki (ur. 21 września 1928 we Lwowie, zm. 13 lipca 2008 w Warszawie) – polski geolog oraz geochemik, specjalista geologii złóż rud metali, a zwłaszcza złóż rud pierwiastków promieniotwórczych.
Życiorys
Ojciec Walerian był pracownikiem spółdzielczości, matka Karolina, pracowała na poczcie.
We Lwowie ukończył podczas wojny sześć klas szkoły powszechnej i uczęszczał do Szkoły Techniczno-Mechanicznej. Po wojnie przeniósł się z rodziną do Rzeszowa, ukończył kursy uzupełniające gimnazjum i liceum o profilu matematyczno-fizycznym i w 1947 otrzymał świadectwo maturalne. W tym samym roku rozpoczął studia w Krakowie na Wydziale Geologiczno-Mierniczym Akademii Górniczo-Hutniczej (kierunek poszukiwawczy). W 1951 otrzymał tytuł inżyniera geologa, a w 1952 stopień magistra nauk technicznych.
W czasie studiów w 1951 został powołany na stanowisko asystenta w Katedrze Petrografii AGH u prof. Juliana Tokarskiego. Pod kierunkiem profesora powstały pierwsze jego opracowania dotyczące wapieni dewońskich Gór Świętokrzyskich oraz tufów filipowickich Kowalskiej Góry.
Na wniosek Centralnego Urzędu Geologii został 1 lipca 1953 przeniesiony w ramach nakazu pracy do Warszawy i zatrudniony w Instytucie Geologicznym, początkowo na stanowisku zastępcy kierownika Zakładu Surowców Skalnych, a następnie kierownika Zakładu Surowców Specjalnych. Prowadził tam grupę dokumentującą złoże siarki w Machowie i za dokumentację tego złoża otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.
W latach 1956-1957 zorganizował, a następnie kierował Zakładem Złóż Metali Nieżelaznych. Nadzorował wówczas poszukiwania osadowych złóż rud miedzi w rejonie Lubina. W 1957 został przeniesiony do Zakładu Złóż Surowców Promieniotwórczych. Korzystając z pomocy i rad prof. Kazimierza Smulikowskiego zbudował na początku lat 1960. aparaturę do oznaczania wieku bezwzględnego metodą argonową, która przez wiele lat pracowała w Instytucie.
W 1962 uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych na podstawie rozprawy doktorskiej Uran w polskich fosforytach, przygotowanej pod kierunkiem prof. K. Smulikowskiego. Trzy lata później, 1 stycznia 1965, Prezes Centralnego Urzędu Geologii powołał go na stanowisko samodzielnego pracownika naukowo-badawczego w Instytucie Geologicznym w Warszawie.
W kwietniu 1966 został oddelegowany do pracy w ramach projektów ONZ, najpierw na Madagaskarze (1966-1968), a następnie w Nigrze i Górnej Wolcie (1968-1970). Zatrudniony na stanowisku geochemika organizował tam laboratoria geochemiczne i prowadził terenowe prace poszukiwawcze. Wraz z zespołem pracowników ONZ i miejscowym personelem prowadził poszukiwania metodą geochemiczną na obszarze wielu tysięcy kilometrów kwadratowych. W wyniku tych prac odkryte zostały liczne anomalie geochemiczne, których treść miała być rozpoznana w ramach następnych projektów. Był także na pewien czas oddelegowany do Sassandra na Wybrzeżu Kości Słoniowej, gdzie również organizował i uruchamiał laboratorium geochemiczne.
Po powrocie do kraju w drugiej połowie 1971 zajmował się w Instytucie Geologicznym badaniami mineralogicznymi z zastosowaniem mikroskopu elektronowego.
Z dniem 1 stycznia 1972 przeniósł się do Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Techniki Geologicznej w Warszawie, gdzie objął kierownictwo pionu badawczego. Nadzorował tam wdrażanie nowych technik w wiertnictwie, geologii surowcowej, inżynierskiej i hydrogeologii; zajmował się też wprowadzaniem elektronicznej techniki obliczeniowej oraz zastosowaniem elektrod jonoselektywnych w analityce próbek geologicznych. W końcu 1973 otrzymał stopień górniczy Dyrektora Górniczego III stopnia.
W 1977 udał się ponownie do Górnej Wolty z ramienia ONZ, gdzie przebywał ponad 2 lata. Zorganizował tam i uruchomił laboratorium geochemiczne, a następnie uczestniczył w poszukiwaniach złota, zakończonych odkryciem złoża.
Po powrocie do kraju w 1981 przez kilkanaście miesięcy zajmował się w OBRTG nowymi technikami badania jakości kamienia budowlanego. Na początku 1982 powrócił do Instytutu Geologicznego. W nowo utworzonym Zakładzie Geochemii i Chemii Analitycznej objął kierownictwo Pracowni Geochemii Stosowanej. Aż do przejścia na emeryturę w 1990 uczestniczył w tworzeniu nowoczesnego laboratorium geochemicznego na bazie dotychczasowego Głównego Laboratorium Instytutu, nawiązywał kontakty zagraniczne, wprowadzał nowe techniki analityczne i szkolił personel.
Po przejściu na emeryturę badał meteoryty. Już na emeryturze opublikował na ten temat kilkanaście artykułów, większość w języku angielskim.
W swoim dorobku ma kilkadziesiąt publikacji, opracowań archiwalnych, recenzji i ekspertyz.
Bibliografia
- Marian Stępniewski, 2008, Jerzy Borucki 1928–2008, (Wspomnienia), Przegląd Geologiczny, vol. 56, nr 8/2, s. 735-736, Warszawa.