Jerzy Dominik Lubomirski

Jerzy Dominik Lubomirski
Ilustracja
portret trumienny Lubomirskiego
Herb
Szreniawa bez Krzyża
Rodzina

Lubomirscy herbu Szreniawa bez Krzyża

Data urodzenia

ok. 1655

Data i miejsce śmierci

27 lipca 1727
Janowiec

Ojciec

Jerzy Sebastian Lubomirski

Matka

Barbara z Tarłów

Żona

1. Urszula Katarzyna Bokum
2. Magdalena z Tarłów

Dzieci

z Magdaleną z Tarłów:
Antoni Benedykt Lubomirski
Franciszek Ferdynand Lubomirski

Odznaczenia
Order Orła Białego

Jerzy Dominik Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. ok. 1665 – zm. 27 lipca 1727 w Janowcu) – wojewoda krakowski od 1726 roku, podkomorzy nadworny koronny od 1702 roku, podstoli koronny w latach 1695-1702[1], generał-lejtnant dragonii I Rzeczypospolitej, pułkownik-komendant Regimentu Dragonii królowej[2], starosta kazimierski, olsztyński, rycki, bratkowski, uszycki, lipieński, starosta barski od 1702 roku[3].

Był najmłodszym synem hetmana polnego koronnego Jerzego Sebastiana Lubomirskiego i Barbary z Tarłów.

Uczył się w szkołach jezuickich. W 1684 roku wziął udział w wojnie Ligi Świętej przeciwko Turcji. W 1685 uczestniczył w działaniach zgrupowania hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego na Bukowinie. Walczył z Tatarami w 1693 i 1695.

Poseł sejmiku lubelskiego na sejm zwyczajny 1688 roku, sejm nadzwyczajny 1693 roku, sejm 1695 roku[4]. Posłował na sejm walny z województwa lubelskiego w latach 1701, 1718, 1720, 1722. Poseł na sejm z limity 1719/1720 roku z województwa lubelskiego[5].

Poseł lubelski na sejm konwokacyjny 1696 roku[6]. W czasie elekcji 1696 roku opowiedział się za kandydaturą księcia Franciszka Ludwika Burbon-Conti, po czym udał się na Ukrainę, gdzie szukał poparcia Kozaków Semena Paleja. Ostatecznie uznał Augusta II i wziął udział w wyprawie podhajeckiej 1698.

W 1695 roku ożenił się z Urszulą Katarzyną Bokum. Gdy została ona oficjalną metresą Augusta II, król dla osłody obdarzył Lubomirskiego licznymi urzędami. W 1701 mianował go komendantem gwardii królewskiej, w 1702 został podkomorzym nadwornym koronnym. Drugą żoną była Magdalena z Tarłów, 1v. Franciszkowa Szembekowa, zm. w Dreźnie 1732. Z tego małżeństwa urodziło się dwóch synów Antoni Benedykt oraz Franciszek Ferdynand.

5 lipca 1697 roku podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[7]. Poseł na sejm 1701 roku i sejm z limity 1701-1702 roku z województwa lubelskiego[8]. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego[9]. Był członkiem konfederacji sandomierskiej 1704 roku[10]. W czasie III wojny północnej, przeszedł w 1704 roku do obozu Stanisława Leszczyńskiego. Od tego czasu jeszcze dwa razy zmieniał orientacje polityczne, by ostatecznie w 1710 stanąć u boku powracającego do kraju Augusta II. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku[11].

Wybrany posłem na Walną Radę Warszawską, zabiegał o oddanie przez Rosjan Prawobrzeżnej Ukrainy.

W 1712 walczył z powstańcami kozackimi Filipa Orlika. W 1716 podjął się mediacji między konfederatami tarnogrodzkimi a Augustem II.

Na sejmie 1718 domagał się wycofania wojsk rosyjskich z Rzeczypospolitej. Poseł koronny województwa inflanckiego na sejm 1724 roku[12]. W 1724 roku rozpatrywał okoliczności Tumultu Toruńskiego w komisji śledczej, uczestniczył w sądzie asesorskim i osobiście dopilnował egzekucji wysokiego wymiaru kary.

W 1715 odznaczony Orderem Orła Białego[13].

Przypisy

  1. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik 1992, s. 181.
  2. Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura - urzędy - prawo - finanse, Zabrze 2011, s. 462.
  3. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 246.
  4. Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 616.
  5. Urszula Kosińska, Sejm 1719-1720 a sprawa ratyfikacji traktatu wiedeńskiego, Warszawa 2003, s. 270.
  6. Magdalena Ujma, Sejmik lubelski 1572-1696, Warszawa 2003, s. 252.
  7. Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s]
  8. Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 352.
  9. Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 305.
  10. Actum In Castro Sandomiriensi Sabbatho Ante Festvm Sanctorum Viti et Modesti martyrum proximo, Anno Domini millesimo sptingentesimo quarto, [b.n.s.].
  11. Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 99.
  12. Wiktor Bagniewski, Diariusz sejmu walnego sześcioniedzielnego warszawskiego anni 1724, rkps Ossolineum 291/III, k. 5v.
  13. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 144.

Media użyte na tej stronie

POL COA Lubomirski (RGB color).jpg
Autor: Jolanta Krawczyk, Licencja: CC BY 3.0
Herb Lubomirskich używany przez przedstawicieli rodziny
Jerzy Domink Lubomirski.JPG
Autor: Anonymous painting from XVIII century, Licencja: CC BY 3.0
Jerzy Dominik Lubomirski