Jerzy Dziewulski

Jerzy Dziewulski
Ilustracja
młodszy inspektor Policji młodszy inspektor Policji
Pełne imię i nazwisko

Jerzy Maciej Dziewulski

Data i miejsce urodzenia

15 grudnia 1943
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1966–1998

Formacja

Palemka MO.svg Milicja Obywatelska
PolishPoliceEagle.png Policja

Jednostki

Komenda Stołeczna Policji
Komenda Główna Policji

Stanowiska

dowódca jednostki antyterrorystycznej, główny specjalista

Główne wojny i bitwy

operacja Most

Późniejsza praca

polityk, przedsiębiorca

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal za Ofiarność i Odwagę (trzykrotnie)

Jerzy Maciej Dziewulski (ur. 15 grudnia 1943 w Warszawie[1]) – polski policjant, antyterrorysta i polityk.

Kierował i brał udział w wielu akcjach antyterrorystycznych. Ze strony polskiej był jednym z dowódców operacji Most. Jako jedyny policjant w Polsce został trzykrotnie odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę. Był doradcą prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego do spraw bezpieczeństwa (1996–1997), a także posłem na Sejm I, II, III i IV kadencji (1991–2005).

Życiorys

Wykształcenie i działalność zawodowa

Po odbyciu służby wojskowej, którą ukończył jako sierżant podchorąży[2], podjął pracę zawodową w Milicji Obywatelskiej. W 1966 rozpoczął pracę w Komendzie Stołecznej Milicji Obywatelskiej (w 1983 przekształconej w Stołeczny Urząd Spraw Wewnętrznych, a w 1990 w Komendę Stołeczną Policji)[3], będąc funkcjonariuszem wydziału kryminalnego oraz pełniąc m.in. funkcję dowódcy jednostki antyterrorystycznej na lotnisku Okęcie w Warszawie.

14 marca 1980 był jedną z pierwszych osób prowadzących akcję rozpoznawczą i ratunkową po katastrofie lotniczej samolotu „Mikołaj Kopernik”, w której zginęło 87 osób, w tym piosenkarka Anna Jantar[4]. Siedem lat później, 9 maja 1987, prowadził podobne czynności po katastrofie lotniczej w Lesie Kabackim[5].

W grudniu 1981, na krótko przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego, brał udział w stłumieniu strajku okupacyjnego studentów i pracowników Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej w Warszawie[6], którzy protestowali przeciwko podporządkowaniu uczelni przepisom ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym[7]. Był jednym z autorów planu zajęcia szkoły i jednym z dowodzących akcją[6][8].

W 1980 ukończył studia magisterskie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego[1][3]. Odbył szkolenie w siłach specjalnych Izraela, uzyskując uprawnienia specjalisty taktyki i techniki walki z terroryzmem, a także szkolenia prowadzone przez instytucje publiczne w Stanach Zjednoczonych, Francji i Niemczech[3][9]. Uzyskał liczne licencje (m.in. licencję strzelca wyborowego, licencję specjalisty do walki z terroryzmem i bandytyzmem), a także uprawnienia, w tym instruktora strzeleckiego z broni palnej krótkiej i długiej. Został specjalistą w wyszukiwaniu i neutralizacji środków i urządzeń wybuchowych oraz specjalistą w posługiwaniu się bronią specjalnego przeznaczenia[3][9][10].

W 1991 przeniósł się do Komendy Głównej Policji[3], gdzie pełnił funkcję głównego specjalisty. Z Policji odszedł w 1998[3] w stopniu młodszego inspektora[11], co było konsekwencją wprowadzenia konstytucyjnego zakazu łączenia mandatu poselskiego ze służbą w tej formacji[2].

Kierował działaniami podczas trzynastu zamachów terrorystycznych, także na pokładach samolotów, wyprowadzając 765 pasażerów z sytuacji bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia; w czasie tych akcji nie zginął żaden z pasażerów[12]. Ze strony polskiej osłaniał oraz pełnił funkcję dowódcy operacji Most, która umożliwiła przerzut osób pochodzenia żydowskiego z krajów byłego ZSRR do Izraela. Za przeprowadzenie tej operacji został odznaczony przez stronę polską i izraelską[9].

Był dwukrotnie ranny podczas służby[2]. Jako jedyny policjant w Polsce został trzykrotnie odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę[12].

Jako konsultant brał udział w produkcji polskiego serialu kryminalnego 07 zgłoś się. Wystąpił w nim w czterech odcinkach z lat 1984–1987, w tym w odcinku nr 19 (Zamknąć za sobą drzwi), skierowanym do rozpowszechniania w kinach[13].

Po zakończeniu w 2005 działalności politycznej zajął się prowadzeniem działalności gospodarczej jako doradca w zakresie bezpieczeństwa[14]. Jako ekspert ds. antyterroryzmu występował w roli komentatora programów telewizyjnych[15].

Jerzy Dziewulski podczas Warszawskich Targów Książki (2017)

Działalność polityczna

Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[10]. W wyborach w 1991 został posłem I kadencji z listy Polskiej Partii Przyjaciół Piwa[16]. W 1993 i 1997 był ponownie wybierany do Sejmu z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej[17][18].

Podczas kampanii prezydenckiej w 1995 odpowiadał za ochronę Aleksandra Kwaśniewskiego[9]. Od grudnia 1995 do maja 1996 pełnił nieetatową funkcję jego sekretarza osobistego[2]. W latach 1996–1997 zajmował stanowisko doradcy prezydenta RP ds. bezpieczeństwa[3]. W 1999 został członkiem przekształconego w partię Sojuszu Lewicy Demokratycznej[3].

W wyborach w 2001 po raz czwarty uzyskał mandat poselski z listy SLD-UP w okręgu olsztyńskim. Jako poseł zasiadał w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (był dwukrotnie zastępcą przewodniczącego tej komisji) i w Komisji Łączności z Polakami za Granicą[1][3]. W 2005 jako kandydat niezależny bez powodzenia startował w wyborach do Senatu[19].

Życie prywatne

Żonaty, ojciec dwójki dzieci[3]. W młodości grał w piłkę nożną oraz w hokeja na lodzie, uprawiał także m.in. kolarstwo i boks. Został instruktorem narciarskim[2]. Jest pasjonatem motoryzacji[2][20]. Brał udział w wyścigach motocyklowych i rajdach samochodowych, m.in. Gumball 3000 i Rage-Race[21]. Jest kolekcjonerem sportowych samochodów i motocykli[20].

Publikacje

Współautor książek, w formie wywiadów rzek przeprowadzonych z nim przez Krzysztofa Pyzię, zatytułowanych: Jerzy Dziewulski o polskiej policji (Prószyński i S-ka, Warszawa 2017)[22], Jerzy Dziewulski o terrorystach w Polsce (Prószyński i S-ka, Warszawa 2018)[23] oraz Jerzy Dziewulski o kulisach III RP (Prószyński i S-ka, Warszawa 2019)[24].

Odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 2020-06-19].
  2. a b c d e f O sobie. jerzydziewulski.pl. [dostęp 2020-06-19].
  3. a b c d e f g h i j Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. IV kadencja. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002, s. 48. ISBN 83-7059-571-5.
  4. Eliza Deniszczuk: W tej katastrofie zginęła Anna Jantar. Były policjant ujawnił wstrząsające szczegóły. wp.pl, 7 stycznia 2018. [dostęp 2020-06-20].
  5. Krzysztof Pyzia: „Jeszcze pół roku później wyjmowaliśmy z samolotu fragmenty zwłok”. Kulisy katastrofy, w której zginęła Anna Jantar. gazeta.pl, 5 stycznia 2018. [dostęp 2021-09-27].
  6. a b Marek Henzler: 30 lat temu ugaszono strajk strażaków. polityka.pl, 20 kwietnia 2012. [dostęp 2021-08-25].
  7. Pacyfikacja strajku w Szkole Pożarnictwa. polskieradio.pl, 2 grudnia 2020. [dostęp 2021-08-25].
  8. Michał Szukała: 40 lat temu wybuchł strajk w warszawskiej Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej. dzieje.pl, 27 listopada 2021. [dostęp 2022-04-10].
  9. a b c d Doświadczenie. jerzydziewulski.pl. [dostęp 2020-06-19].
  10. a b Dziewulski, Jerzy (ur. 1943). interia.pl. [dostęp 2020-06-19].
  11. Złodziej wkręcał Dziewulskiego w zabójstwo generała Papały. NewsBook, 2 kwietnia 2016. [dostęp 2020-06-19].
  12. a b Krzysztof Pyzia: Dziewulski o najsłynniejszej akcji: Terrorystę wyciągaliśmy spod siedzenia w samolocie, wpakował się tam ze strachu. gazeta.pl, 21 kwietnia 2017. [dostęp 2021-09-27].
  13. Jerzy Dziewulski w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2017-03-04].
  14. Współpraca ze mną. jerzydziewulski.pl. [dostęp 2020-06-19].
  15. Ekspert radzi: Nie atakujcie, ale interweniujcie. TVN24, 17 kwietnia 2011. [dostęp 2020-06-19].
  16. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 31 października 1991 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 27 października 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288).
  17. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 470).
  18. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 września 1997 r. o wynikach wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 21 września 1997 r. (M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620).
  19. Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzone na dzień 25 września 2005. pkw.gov.pl. [dostęp 2020-06-19].
  20. a b Jerzy Dziewulski: kocham stare, amerykańskie auta. polskieradio.pl, 27 czerwca 2014. [dostęp 2020-06-20].
  21. Nie ma mocnych na potwora Dziewulskiego!. dziennik.pl, 10 czerwca 2010. [dostęp 2020-06-20].
  22. Jerzy Dziewulski o polskiej policji. wp.pl, 2017-02-22. [dostęp 2020-06-19].
  23. Jerzy Dziewulski o terrorystach w Polsce. lubimyczytac.pl. [dostęp 2020-06-19].
  24. Jerzy Dziewulski o kulisach III RP. proszynski.pl. [dostęp 2020-06-19].
  25. Jerzy Dziewulski, Krzysztof Pyzia: Jerzy Dziewulski o terrorystach w Polsce: w rozmowie z Krzysztofem Pyzią. Warszawa: Pruszyński i S-ka, 2018, s. 167. ISBN 978-83-8123-105-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

PL policja 1995 ml insp.svg
Naramiennik młodszego inspektora Policji (wzór 1995).
Jerzy Dziewulski signature.png
Jerzy Dziewulski signature
Jerzy Dziewulski (cropped).JPG
Autor: Fryta 73, Licencja: CC BY-SA 2.0
Jerzy Dziewulski, milicjant (m.in. antyterrorysta) i policjant, lewicowy poseł, przedsiębiorca.
Palemka MO.svg
This design was on a collar patch of Milicja Obywatelska (Citizens' Militia or Civic Militia) - a state police institution in the People's Republic of Poland.
POL Medal za Ofiarność i Odwagę 3r BAR.svg
Baretka: Medal za Ofiarność i Odwagę (nadany trzykrotnie) – Polska.