Jerzy Gutsche
 | |
 porucznik łączności | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Jerzy August Gutsche (ur. 28 sierpnia 1893 w Warszawie, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – magister praw, wykładowca, dziennikarz, publicysta, pisarz, porucznik łączności Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się jako syn Euzebiusza i Michaliny z Radwanów[1]. Ukończył gimnazjum i studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego (1925). Członek Bratniej Pomocy i stowarzyszenia młodzieżowego „Odrodzenie”[1].
Od 1918 służył ochotniczo w Wojsku Polskim[1]. W 1921 został przeniesiony do rezerwy. Posiadał przydział w rezerwie do 1 Pułku Łączności w Zegrzu[2][3][4]. 8 stycznia 1924 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 41. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności[5][6]. W 1934 roku, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”[7].
Mieszkał w Poznaniu, gdzie od 1929 był wykładowcą Wyższej Szkoły Handlowej, a od 1931 także Wyższej Katolickiej Szkoły Społecznej[1]. Pracował także jako dziennikarz, był publicystą czasopism „Gazeta Poznańska”, „Dziennik Poznański” (sekretarz redakcji; na jego łamach m.in. w 1932 recenzował wprowadzony wówczas kodeks karny Makarewicza[8]), „Tęcza” i „Przewodnik Społeczny” oraz współpracował z poznańskim oddziałem Polskiego Radia. Był autorem książek i broszur[9].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 został zmobilizowany i w okresie kampanii wrześniowej jako oficer obrony przeciwlotniczej został przydzielony do sztabu w Ostrowie Wielkopolskim[10]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 3208 (dosł. określony jako Jerzy Gucze)[11]. Przy zwłokach Jerzego Gutsche, pochowanych w mundurze, zostały odnalezione pocztówka i kartka z adresami[12].
Jego żoną była malarka Maria z domu Panieńska, z którą miał troje dzieci. Jego córką była Halina Gutsche-Siewierska (1928-2011), artysta plastyk, autorka m.in. ilustracji książkowych.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14].
Publikacje
- Na drogę akademickiego życia: Książka dla maturzystów, akademików i rodziców (1927)
- Czem być możemy? (1930)[15]
- Narodziny gazety (1933)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Łoza 1938 ↓, s. 240.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 89.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 959.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 876.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 974.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 892.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 285, 988.
- ↑ W zwierciadle prasy. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 185 z 14 sierpnia 1932.
- ↑ Trzy książki bardzo na czasie. „Biuletyn Wydawniczy Księgarni św. Wojciecha”, s. 7, Nr 5/6 maj/czerwiec 1932. Księgarnia św. Wojciecha.
- ↑ Ogłoszenia władz administracyjnych (Monitor Polski rok 1946, numer 88, pozycja 165). monitorpolski.gov.pl. [dostęp 2015-01-13].
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 63. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ Najnowsze książki i czasopisma. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 287 z 13 grudnia 1930.
Bibliografia
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 193. [dostęp 2015-01-13].
- Jerzy Gutsche – publikacje w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 2015-01-12].
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.
- Jerzy Gutsche – publikacje w bazie WorldCat. worldcat.org. [dostęp 2015-01-13].
- Katarzyna Siewierska: Halina Gutsche-Siewierska – nekrolog. wyborcza.pl. [dostęp 2015-01-13].
- Maria Magdalena Blombergowa. Uczeni polscy rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Twerze. „Analecta”, s. 25, R. 9 Z. 2 (18) / 2000.
Linki zewnętrzne
- Jerzy Gutsche – publikacje w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Jerzy Gutsche
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).