Jerzy Juliusz Kijowski

Jerzy Juliusz Kijowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1943
Lublin

Zawód, zajęcie

fizyk

Tytuł naukowy

profesor nauk fizycznych

Rodzice

Józef Kijowski i Jolanta z domu Budzyńska

Małżeństwo

Krystyna Stupkiewicz (1942–2018)[1]

Dzieci

Marta, Paweł i Mateusz

Krewni i powinowaci

Janusz Kijowski (brat)

Jerzy Juliusz Kijowski (ur. 4 maja 1943 w Lublinie[2]) – polski fizyk teoretyczny i matematyczny, profesor nauk fizycznych związany z Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk (CFT PAN), a wcześniej z Wydziałem Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (FUW) i z UKSW; okazjonalny popularyzator nauki, działacz społeczny – między innymi harcerski – oraz chórzysta.

Specjalności naukowe Kijowskiego to klasyczna i kwantowa teorii pola, w tym grawitacjaogólna teoria względności Einsteina. Laureat kilku nagród naukowych, zarówno polskich, jak i zagranicznych.

Życiorys

Kariera naukowa

Jest absolwentem Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1960)[3]. W 1965 ukończył studia w dziedzinie fizyki na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie na tej samej uczelni uzyskał stopnie naukowe doktora w roku 1969 i doktora habilitowanego w 1973, a 17 września 1982 otrzymał tytuł profesora nauk fizycznych[4]. Jest fizykiem teoretycznym, zawodowo związanym z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, był też profesorem zwyczajnym Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz profesorem wizytującym na uniwersytetach w Kolonii, Lipsku, Turynie, Mediolanie, Rzymie (La Sapienza), Marsylii, Tours, Louvain-la-Neuve oraz na politechnikach w Akwizgranie (RWTH, Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen) oraz Claushal (Technische Universität Clausthal)[5].

W latach 1980–1985 był zastępcą dyrektora CFT PAN, a w latach 1991–1992 dyrektorem tegoż Centrum, w latach 1996–1999 był kierownikiem Katedry Metod Matematycznych Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Członek redakcji czasopism naukowych:

  • „Reports on Mathematical Physics”[6],
  • Acta Physica Polonica[7],
  • „Journal of Geometry and Physics”, które współtworzył i zasiadł w jego radzie redakcyjnej[8].

Popularyzował fizykę i matematykę przez artykuły[9] oraz publiczne wykłady dla Centrum Nauki Kopernik w Warszawie[10] i Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego[11]. W 2011 roku był jednym z członków założycieli Polskiego Towarzystwa Relatywistycznego[12].

Dorobek badawczy

Uczeń i kontynuator prac Krzysztofa Maurina[13]. Osiągnięcia naukowe Kijowskiego to m.in.:

Działalność harcerska

W latach 1962–1973 działał w „Czarnej Jedynce” – jednej z najstarszych polskich drużyn harcerskich założonej w 1911 roku, którą (po rocznej przerwie w działalności) reaktywował w 1962 wspólnie z Markiem Barańskim i współprowadził do 1965 roku[15]. W 1969 roku wraz z bratem Januszem, Michałem Kuleszą, Antonim Macierewiczem, Andrzejem Celińskim, Wojciechem Onyszkiewiczem i innymi powołali „Gromadę Włóczęgów” – działający w formie klubu dyskusyjnego przy 1 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej krąg instruktorski, skupiający instruktorów i byłych harcerzy z „Czarnej Jedynki”[16]. Założył w 1968 roku w ramach Szczepu 1 WDH drużynę żeglarską, o nazwie Viking Valparaiso (dodatek Valparaíso, czyli nazwa portu w Chile, który znajduje się najbardziej na antypodach w stosunku do Warszawy, symbolizował marzenie wikingów, by tam, na te antypody, kiedyś dotrzeć)[17], która wyremontowała jacht pełnomorski Zjawa II (nazwa za zgodą Władysława Wagnera) oraz m.in. odbyła na nim rejs po Morzu Śródziemnym[18].

Działalność artystyczna i inna

Jego hobby to muzyka, gra na pianinie, gitarze i klarnecie[19]. Był założycielem i dyrygentem Chóru Flaminae[20], który powstał ze scholi młodzieżowej śpiewającej w kościele Opatrzności Bożej przy ul. Dickensa w Warszawie. Prowadził ten chór w latach 1978–2003, kiedy to przejęła prowadzenie jego córka Marta. W roku 1985 chór otrzymał II nagrodę na festiwalu Sacrosong w Mistrzejowicach, a dwukrotnie był wyróżniony na festiwalu Cantate Deo[21] w Gliwicach.

Jest członkiem honorowym Przymierza Rodzin, którego był współzałożycielem w 1983 roku[22].

Wyróżnienia

Jest zdobywcą wielu prestiżowych nagród naukowych, w tym m.in.:

Jest także laureatem[23] programu „Mistrz” Fundacji Nauki Polskiej (1999–2003)[14].

W latach 1976–1977 był stypendystą Fundacji Humboldta w RFN.

Książki

  • 2015: Geometria różniczkowa jako narzędzie nauk przyrodniczych, Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej, ISBN 978-83-6199313-1.

Przypisy

  1. Krystyna Kijowska, Warszawa, 02.02.2018 – nekrolog, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2018-02-20].
  2. Jerzy Juliusz Kijowski, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2016-01-06].
  3. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1960. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-09-02].
  4. Prof. dr hab. Jerzy Juliusz Kijowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2016-01-06].
  5. Jerzy Kijowski, Strona domowa CFT PAN [dostęp 2016-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-07].
  6. Reports on Mathematical Physics Editorial Board, Elsevier [dostęp 2016-01-06].
  7. Acta Physica Polonica, info.ifpan.edu.pl [dostęp 2016-01-06].
  8. Journal of Geometry and Physics, Elsevier [dostęp 2016-01-06].
  9. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Artykuły popularnonaukowe w miesięczniku „Delta” [dostęp 2021-09-01]
  10. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Jerzy Kijowski, Prawdopodobieństwo w serwisie YouTube, kanał Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, 10 listopada 2015 [dostęp 2021-09-16].
  11. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Prof. Jerzy Kijowski, Paradoksy teorii względności, kanał „Zapytaj Fizyka” na YouTube, 18 listopada 2019 [dostęp 2021-09-16].
  12. Informacje o PoToR. fuw.edu.pl. [dostęp 2022-10-05].
  13. Jerzy Juliusz Kijowski, Profesor Krzysztof Maurin – matematyk, wychowawca, mistrz, [w:] pismo „Delta” [online], deltami.edu.pl, marzec 2017, ISSN 0137-3005 [dostęp 2021-09-16] (pol.).
  14. a b Teoria względności dla humanistów, www.perspektywy.pl [dostęp 2016-01-06].
  15. Andrzej Friszke, Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 2011, ISBN 978-83-240-1910-6 [dostęp 2016-01-06].
  16. Marcin Gugulski, „Czarna Jedynka” – 1 Warszawska Drużyna Harcerzy im. Romualda Traugutta – DZIŚ obchodzi stulecie swego istnienia, wpolityce.pl [dostęp 2016-01-06].
  17. Lista obozów i zimowisk Czarnej Jedynki, „Szczep 1 WDH „Czarna Jedynka”” [dostęp 2016-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-11] (pol.).
  18. Stanisław Stupkiewicz, Niezapomniana Czarna Jedynka (rozmowa z prof. Jerzym Kijowskim), Studio Opinii, 4 lutego 2016 [dostęp 2016-02-05].
  19. Jerzy Juliusz Kijowski, prabook.com [dostęp 2016-01-06].
  20. Chór Flaminae, Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Warszawskiej [dostęp 2016-01-06].
  21. Cantate Deo – Ogólnopolski Festiwal Piosenki Religijnej, www.cantate.pl [dostęp 2016-01-06].
  22. Przymierze Rodzin – Członkowie Honorowi – 2007 r., www.przymierze.org.pl [dostęp 2016-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-12].
  23. Laureaci MISTRZ edycja 1999, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej [dostęp 2016-01-07].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jerzy-kijowski-2010b.jpg
Autor: prof. Adam Walanus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Prof. Jerzy Kijowski (fizyk) w 2010 r., fot. Adam Walanus