Jerzy Kropiwnicki

Jerzy Kropiwnicki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1945
Częstochowa

Minister rozwoju regionalnego i budownictwa
Okres

od 16 czerwca 2000
do 19 października 2001

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Minister-członek Rady Ministrów
Okres

od 31 października 1997
do 16 czerwca 2000

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Minister-kierownik Centralnego Urzędu Planowania
Okres

od 11 lipca 1992
do 26 października 1993

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Jerzy Eysymontt

Następca

Mirosław Pietrewicz

Minister pracy i polityki socjalnej
Okres

od 23 grudnia 1991
do 11 lipca 1992

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Michał Boni

Następca

Jacek Kuroń

Prezydent Łodzi
Okres

od 19 listopada 2002
do 22 stycznia 2010

Przynależność polityczna

Chrześcijański Ruch Samorządowy

Poprzednik

Krzysztof Jagiełło

Następca

Tomasz Sadzyński (p.f.)

Prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego
Okres

od 2 marca 2002
do 3 czerwca 2006

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Stanisław Zając

Następca

Jacek Szczot

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Komandor Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego Kawaler Orderu Grobu Świętego
Kapituła Orderu Odrodzenia Polski. Na zdjęciu od lewej: Sławomir Radoń, Bohdan Cywiński, Marta Olszewska, Irena Zofia Romaszewska, Jerzy Kropiwnicki, Ryszard Bugaj i Krzysztof Kauba

Jerzy Janusz Kropiwnicki (ur. 5 lipca 1945 w Częstochowie) – polski ekonomista i polityk, doktor nauk ekonomicznych.

Działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL. W latach 1991–1992 minister pracy i polityki socjalnej, w latach 1992–1993 minister-kierownik Centralnego Urzędu Planowania, w latach 1997–2000 minister-członek Rady Ministrów, w latach 2000–2001 minister rozwoju regionalnego i budownictwa, poseł na Sejm I i III kadencji, w latach 2002–2010 prezydent Łodzi, w latach 2016–2022 członek Rady Polityki Pieniężnej.

Życiorys

Wykształcenie i praca naukowa

Syn Emanuela i Janiny[1]. Ukończył w 1968 studia na Wydziale Handlu Zagranicznego SGPiS w Warszawie. Doktoryzował się następnie na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 1968–1981 pracował naukowo na , ponownie podjął pracę na tej uczelni w 1989. W późniejszych latach zajmował stanowisko profesora w kilku szkołach wyższych[2].

Działalność w czasach PRL

W latach 1980–1981 był członkiem MKS NSZZ „Solidarność” Regionu Ziemia Łódzka, później wiceprzewodniczącym zarządu regionu oraz członkiem Komisji Krajowej związku. Został aresztowany w dniu wprowadzenia stanu wojennego i skazany na karę 6 lat pozbawienia wolności za zorganizowanie akcji protestacyjnej przeciwko stanowi wojennemu. Był wtedy objęty opieką Amnesty International jako „więzień sumienia”.

W 1984 zwolniono go na mocy amnestii, zaangażował się w kierowanie tajnym Ośrodkiem Badań Społeczno-Zawodowych „Solidarności” w Łodzi. W latach 1977–1978 i 1990–1991 był stypendystą w Instytucie Badań Problemów Ubóstwa na amerykańskim Uniwersytecie Wisconsin.

Działalność w III RP do 2002

W latach 1991–1993 sprawował mandat posła na Sejm z listy Wyborczej Akcji Katolickiej, zasiadał w klubie parlamentarnym Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego. Pełnił funkcję ministra pracy i polityki socjalnej w rządzie Jana Olszewskiego oraz ministra – szefa Centralnego Urzędu Planowania w rządzie Hanny Suchockiej. Od 1997 do 2001 ponownie zasiadał w Sejmie (z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność). W rządzie Jerzego Buzka był kierownikiem Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, a od 2000 ministrem rozwoju regionalnego i budownictwa. W 2001 nie uzyskał ponownie mandatu posła.

W latach 1991–1993 był wiceprezesem zarządu głównego ZChN, funkcję tę pełnił ponownie od 2000. Od 2002 do 2006 zajmował stanowisko prezesa tej partii. W 2003 utworzył nową organizację polityczną pod nazwą Chrześcijański Ruch Samorządowy.

W 2000 ustanowił Medal za Zasługi w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka 13 XII 1981 – 4 VI 1989 wraz z jego kapitułą (ze sobą jako przewodniczącym), sam również został odznaczony tym medalem[3].

Prezydent Łodzi

W 2002 w wyborach samorządowych z listy Łódzkiego Porozumienia Obywatelskiego z powodzeniem ubiegał się o urząd prezydenta Łodzi. W 2004 współorganizował obchody 60. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto, w ramach których odsłonięto pomnik na stacji kolejowej Radegast. W trakcie sprawowania funkcji prezydenta w czerwcu 2005 ogłosił, że lekarze wykryli u niego nowotwór jelita grubego. W trakcie kadencji odmówił wyrażenia zgody na organizację Parady Wolności (tzw. Techno Parady) na ulicach miasta. W wyborach samorządowych w 2006 jako kandydat komitetu wyborczego PiS w II turze (26 listopada) pokonał kandydata PO Krzysztofa Kwiatkowskiego, uzyskując stanowisko prezydenta miasta na drugą kadencję wynikiem 55,69% głosów[4].

W 2009 zebrano około 85 tys. podpisów pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum odwoławczego[5], które odbyło się 17 stycznia 2010. Frekwencja wyniosła 22,2%, wobec czego wyniki głosowania były wiążące[6]. Według oficjalnych rezultatów ponad 95%[7] głosujących opowiedziało się za przedterminowym odwołaniem Jerzego Kropiwnickiego z urzędu prezydenta miasta. Urząd przestał sprawować 22 stycznia 2010, tj. z dniem ogłoszenia wyników referendum w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego[8].

Działalność od 2010

We wrześniu 2010 został doradcą prezesa Narodowego Banku Polskiego Marka Belki[9]. W wyborach w 2015 wystartował do Senatu IX kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, przegrywając z kandydatem PO (pokonując przy tym kandydatów PSL i Samoobrony)[10].

13 stycznia 2016 Senat z rekomendacji Prawa i Sprawiedliwości powołał go na sześcioletnią kadencję w skład Rady Polityki Pieniężnej[11] (rozpoczął ją 25 stycznia 2016[12]). Wszedł również w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[13].

W styczniu 2022 po zakończeniu kadencji w RPP został doradcą prezesa NBP Adama Glapińskiego ds. obserwacji i analizy światowego rynku ropy naftowej i gazu ziemnego[14].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 1990 prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[15]. W 2006 prezydent Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[16]. W 2017 został odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Wolności i Solidarności[17][18].

W 2006 został przyjęty do Zakonu Rycerskiego Świętego Jerzego Męczennika jako członek honorowy tej organizacji. Jest również kawalerem Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie[19]. W 2012 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego[20].

Przypisy

  1. Dane osoby z katalogu. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2020-01-25].
  2. Dr Jerzy Kropiwnicki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2020-05-14].
  3. Lista odznaczonych Medalem za Zasługi w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka 13 XII 1981 – 4 VI 1989. Henryk Marczak, Bernard Cichosz (red.). Łódź: Wydawnictwo Bernard Cichosz, Kapituła Medalu za Zasługi w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka 13 XII 1981 – 4 VI 1989, 2017. ISBN 978-83-62101-13-9. OCLC 1241595578.
  4. Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2010-01-18].
  5. Referendum w sprawie Kropiwnickiego 17 stycznia. gazeta.pl, 20 listopada 2009. [dostęp 2010-01-18].
  6. Piotr Wesołowski: Jerzy Kropiwnicki odwołany w referendum!. wyborcza.pl, 18 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-18].
  7. Kropiwnicki odwołany. 95 proc. głosujących nie chce go jako prezydenta. gazeta.pl, 18 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-18].
  8. Protokół Miejskiej Komisji do Spraw Referendum w Łodzi z dnia 18 stycznia 2010 r. ustalenia wyniku referendum gminnego w sprawie odwołania Prezydenta Miasta Łodzi przed upływem kadencji zarządzonego na 17 stycznia 2010 r.. Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego z 2010 r. Nr 21, poz. 142, 22 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-22].
  9. Jerzy Kropiwnicki został doradcą szefa NBP. gazeta.pl, 11 września 2010. [dostęp 2010-09-11].
  10. Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2015-12-19].
  11. 8. posiedzenie Senatu. senat.pl, 13 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-13].
  12. Nota biograficzna na stronie NBP. [dostęp 2022-01-04].
  13. Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2021-06-01].
  14. Jerzy Kropiwnicki został doradcą prezesa NBP. interia.pl, 26 stycznia 2022. [dostęp 2022-01-26].
  15. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. Dz.U.R.P. z 1990 r. Nr 4. s. 60. [dostęp 2016-06-23].
  16. M.P. z 2006 r. nr 80, poz. 807
  17. M.P. z 2017 r. poz. 469
  18. Krzyże Wolności i Solidarności dla działaczy opozycji antykomunistycznej. dzienniklodzki.pl, 23 czerwca 2017. [dostęp 2017-06-23].
  19. Zwierzchnictwo w Polsce Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie. Janusz Kamiński, Urszula Przymus (red.). Katowice: Księgarnia św. Jacka, 2008. ISBN 978-83-7030-641-0.
  20. Jerzy Kropiwnicki odznaczony Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego. ekai.pl, 18 maja 2012. [dostęp 2012-05-21].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
VAT Order of Saint Gregory the Great Comm BAR.svg
Baretka: Order Świętego Grzegorza Wielkiego – Komandor – Watykan / Stolica Apostolska.
Jerzy Kropiwnicki.JPG
Autor: Narodowy Bank Polski, Licencja: CC BY-SA 2.0
Jerzy Kropiwnicki, polityk i ekonomista.
OESSG Cavaliere BAR.jpg
Autor: Delehaye, Licencja: CC BY-SA 3.0
OESSG Ordine Equestre del Santo Sepolcro di Gerusalemme - Nastrino di Cavaliere
Hanna Suchocka, Prime Minister of Poland 1992-1993.jpg
Hanna Suchocka, Premier Polski 1992-1993
Kapituła Orderu Odrodzenia Polski 2009-02-03.jpg
Autor: Archiwum Kancelarii Prezydenta RP, Licencja: GFDL
Pierwsze posiedzenie nowego składu Kapituły Orderu Odrodzenia Polski w roku 2009. We wtorek 3 lutego 2009 roku o godzinie 12.00 po raz pierwszy w tym roku spotkała się Kapituła Orderu Odrodzenia Polski. Wszyscy członkowie Kapituły byli odznaczeni przez Prezydenta Orderami Odrodzenia Polski. Na zdjeciu od lewej: Sławomir Radoń, Bohdan Cywiński, Marta Olszewska, Lech Kaczyński, Irena Zofia Romaszewska, Jerzy Kropiwnicki, Ryszard Bugaj i Krzysztof Kauba.
POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Jerzy Buzek w Senacie RP.jpg
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek w Senacie RP