Jerzy Paramonow

Jerzy Paramonow
Data i miejsce urodzenia

4/5 kwietnia 1931
Skierniewice

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1955
Warszawa

Jerzy Paramonow (ur. 4[1] lub 5 kwietnia 1931 w Skierniewicach, zm. 21 listopada 1955 w Warszawie) – polski przestępca, znany jako sprawca rozboju z bronią w ręku oraz zabójstwa milicjanta Zdzisława Łęckiego.

Życiorys

Pochodził z kolejarskiej rodziny[1]. Syn Sylwestra i Apolonii, z domu Wrońskiej, w chwili urodzenia Jerzego oboje mieli 38 lat. Paramonow miał starszą o 5 lat siostrę Leokadię[1].

Już jako nastolatek Paramonow miewał problemy z prawem, a po raz pierwszy został skazany na karę pozbawienia wolności w 1945[2], jako czternastolatek[3]. Od tego momentu wielokrotnie trafiał przed sąd, głównie jako sprawca i uczestnik bójek, znieważanie milicjantów oraz w sprawie drobnych kradzieży. Jako osiemnastolatek został skazany na 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności za rozboje i włamania. Był również sądzony za gwałt z użyciem niebezpiecznego narzędzia (sztyletu)[4] i za ten czyn otrzymał wyrok 6 lat pozbawienia wolności[3]. Do więzienia ponownie trafił w roku 1950[1]. Wskutek amnestii wyszedł po odsiedzeniu połowy wyroku[3].

19 sierpnia 1955 na ul. Syreny w Warszawie Paramonow zaatakował łomem[5] milicjanta Stanisława Lesińskiego i ukradł mu pistolet TT. Następnie wraz z Kazimierzem Gaszczyńskim dokonał kilkunastu napadów na sklepy i restauracje. 22 września, razem ze swoim szwagrem Zdzisławem Gadajem i przypadkową prostytutką, został aresztowany przez milicjanta Zdzisława Łęckiego podczas libacji w taksówce parkującej niedaleko restauracji „Stolica” przy pl. Powstańców w Warszawie. Po przewiezieniu taksówką na komendę MO przy ul. Wilczej Paramonow podjął próbę ucieczki, podczas której zastrzelił Łęckiego[6] i ranił innego milicjanta[7]. Po trwających kilkanaście dni poszukiwaniach został aresztowany wraz z Kazimierzem Gaszczyńskim 2 października w okolicach dworca Warszawa Wschodnia. Aresztowania dokonali: st. strz. Józef Ostrowski i sierż. Henryk Skiba[8][9].

8 listopada 1955 roku Paramnonow i Goszczyński zostali skazani na karę śmierci[10]. Wyrok na Paramonowie wykonano 21 listopada 1955, został powieszony w areszcie śledczym przy ulicy Rakowieckiej[11][12], natomiast Gaszczyński został ułaskawiony przez Radę Państwa (karę zamieniono na dożywocie; wyszedł na wolność w 1971, a zmarł w 2006 roku)[2].

Odniesienia w kulturze

Zabójstwo milicjanta i przedłużający się pościg uczyniły Paramonowa bohaterem ulicznych piosenek; po latach historię przestępcy przypomniał zespół Transmisja w utworze Paramonov, później piosenka ta została zagrana przez Vavamuffin na albumie Vabang. W obu przypadkach utwór zaśpiewał Marcin „Gorg” Krasowski. W 2010 zespół Apteka nagrał utwór Ballada o Paramonowie (album Tylko dla...)[2].

W powieści Szczury Wrocławia. Kraty, drugim tomie cyklu Szczury Wrocławia Roberta J. Szmidta, występuje wątek tzw. krawaciarzy, przestępców skazanych na karę śmierci, którzy dzięki rozprzestrzeniającej się zarazie, wychodzą na wolność. Losy kryminalistów są oparte o sylwetki prawdziwych przestępców z okresu PRL-u, a jeden z nich jest powieściowym alter ego Paramonowa[13].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Aneta Kapelusz, Tropem skierniewickiej historii - Młotek Paramonowa, skierniewice.naszemiasto.pl, 5 kwietnia 2013 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  2. ↑ a b c Alex Kłoś, Bogdan Wróblewski, Ręka i głowa Paramonowa, wyborcza.pl, 6 sierpnia 2010 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  3. ↑ a b c Helena Kowalik, To jest robota Paramonowa, wprost.pl, 22 listopada 2015 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  4. ↑ Gabriel „Coryllus” Maciejewski, Pierwszy bandyta PRL, salon24.pl, 26 listopada 2010 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  5. ↑ Kalendarium wydarzeń – Kalendarium – Polska.pl
  6. ↑ Obszerny jest rejestr zbrodni Paramonowa i Gaszczyńskiego. Drugi dzień procesu w Warszawie, „Gazeta Zielonogórska” (268 (992)), uz.zgora.pl, 10 listopada 1955 [dostęp 2021-09-07] (pol.), Broń z której zastrzelił milicjanta ukradł wcześniej innemu funkcjonariuszowi - Stanisławowi Lesińskiemu.
  7. ↑ List gończy za zabójcą funkcjonariusza MO Jerzym Paramanowem, „Gazeta Zielonogórska” (232 (958)), uz.zgora.pl, 29 września 1955 [dostęp 2021-09-07] (pol.), W gazecie zdjęcie i rysopis zabójcy.
  8. ↑ Na zdjęciu: Funkcjonariusze MO — st. strzelec Józef Cetrowski (z lewej) i sierżant Henryk Skiba, którzy dnia 2 października br. ujęli Jerzego Paramonowa, zabójcę starszego sierżanta MO Zdzisława Łęckiego., „Gazeta Zielonogórska” (237 (963)), uz.zgora.pl, 5 października 1955 [dostęp 2020-12-14] (pol.).
  9. ↑ Kary śmierci dla bandytów Paramonowa i Gaszczyńskiego, „Gazeta Zielonogórska” (269 (933)), uz.zgora.pl, 11 listopada 1955 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  10. ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie kalendarz ilustrowany 1959”, s. 78, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”. 
  11. ↑ Wyrok śmierci na Paramonowa - wykonany, „Gazeta Zielonogórska” (278 (1002)), uz.zgora.pl, 22 listopada 1955 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  12. ↑ Paweł Rzewuski, Jerzy Paramonow: burzliwe dzieje, histmag.org, 14 lipca 2014 [dostęp 2021-09-07] (pol.).
  13. ↑ Paulina Stoparek, ​Na tym właśnie najbardziej mi zależało. Na pokazaniu prawdziwego oblicza psychopatów. – wywiad z Robertem J. Szmidtem, zbrodniawbibliotece.pl [dostęp 2021-09-07] (pol.).

Linki zewnętrzne