Jerzy Ridan
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód | |
Lata aktywności | 1980-2016 |
Odznaczenia | |
Jerzy Ridan (ur. 28 marca 1943 w Bydgoszczy, zm. 2 października 2016 w Krakowie[1]) – polski reżyser, scenarzysta, pedagog, publicysta.
Życiorys
Ukończył studia na Wydziale Reżyserii PWSFTViT w Łodzi. Jest autorem prawie 60 filmów dokumentalnych, nagrodzonych m.in. na festiwalach w Mediolanie, Dijon, Berkeley, Glasgow, Valden, Niepokalanowie, Trentianskich Teplicach, Lipsku, Mińsku, Łodzi, Krakowie oraz Zamościu. Na przełomie lat 60. i 70. realizował filmy w Amatorskim Klubie Filmowym „Nowa Huta”. W latach 80. pracował w charakterze asystenta i drugiego reżysera przy filmach fabularnych. W 1987 reżyserował pełnometrażowy film fabularny Sonata Marymoncka według prozy Marka Hłaski.
W latach 80. prowadził również „Dziecięcy Teatr ABC” w Ośrodku Kultury im. Norwida w Nowej Hucie, a w 90. w Młodzieżowym Domu Kultury im. Andrzeja Bursy Młodzieżową Grupę Teatralną „W drodze”. Oba zespoły zebrały wiele nagród na przeglądach i festiwalach teatralnych.
Był dyrektorem programowym Nowohuckich Maratonów Filmowych i Międzynarodowego Nowohuckiego Festiwalu Filmowego (2009), a także jednym z pomysłodawców Nowohuckiej Kroniki Filmowej[2]. Ponadto jest autorem książki „Krzyż Nowohucki – Dzieje Walk o Wolność”[3], publikacji do „Słownika biograficznego – Opozycja w PRL” oraz Kwartalnika Historycznego. W 2008 otrzymał tytuł Nowohucianina Roku, a w 2009 w plebiscycie Gazety Wyborczej Nagrodę Przodownika Nowej Huty[4]. W 2010 na Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” zdobył nagrodę im. prof. Kazimierza Karabasza „Cierpliwe oko” za film „Orkiestra dęta” (zrealizowany wspólnie z reż. Jerzym Kowynią)[5]. W latach 2008–2012 był przewodniczącym Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Filmowców Polskich[6]. Wyróżniony Nagrodą Ministra Kultury II stopnia za całokształt prac.
Prowadził warsztaty scenariuszowe na Studiach Literacko-Artystycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim[7] i w Krakowskiej Szkole Filmowej. Był korespondentem TV w Toronto. Mieszkał w Krakowie.
Filmografia
- Zielone słońce (1973)
- Aby być (1974)
- Tworzywo (1976)
- Wieczór wigilijny (1976)
- Wieczerza (1977)
- Jutro (1980)
- Dane do życiorysu (1981)
- Pod światem (1983)
- Sonata Marymoncka (1987)
- I któż nas zaprowadzi (z Adamem Janią) (1991)
- Józef Rychlik-kompozytor (1992)
- Łowca dźwięków (1993)
- Powąchać amoniak i zatańczyć (1993)
- Bez Granic (1994)
- Raj (1994)
- To Ja! Czowiek 6 M.A.! (1994)
- Zło truchleje (1995)
- Jestem polskim Żydem (1995)
- Dziewczynki z Toyamy (1995)
- Mały teatr wielkiego świata (1995)
- Orkiestra profesora Martiniego (1995)
- Mały, wielki teatr (1996)
- Powrót do natury (1997)
- Herman (1997)
- Kunicki (1997)
- Lenin z Krakowa (z Jerzym Kowynią) (1997)
- Róg Marksa i obrońców krzyża (1997)
- Bartoszewski (z Jerzym Kowynią) (1998)
- Derby (1998)
- Cinema-Theatre (z Adolfem Weltschkiem) (1998)
- Ignacy Łukasiewicz (1998)
- Lot kuli (1999)
- Imię moje Kinga (1999)
- Leśna rodzina (1999)
- Rysie (z Jerzym Kowynią) (1999)
- Natan Gross. Tango (2001)
- Pielgrzymi (2001)
- Święta wojna czyli i tak kocham cię (z Jerzym Kowynią) (2001)
- Wisła gola! (z Jerzym Kowynią) (2002)
- Róża (2003)
- Dziewczyny z Nowej Huty (2004)
- Otwarte miasto (2007)
- Orkiestra dęta (z Jerzym Kowynią) (2009)
- Strajk na zgniataczu (2013)
- Nowa Huta Karola Wojtyły (z Krzysztofem Ridanem) (2016)
- Człowiek wielkiego serca (z Krzysztofem Ridanem) (2017)
Dodatkowo:
- Oskar Schindler(1993) – scenariusz
- Byłem aktorem szeregowy (1994) – konsultacja artystyczna
- Stalowy bicz (1998) – współpraca scenariuszowa
- Polska via Dolorosa (2003) – zdjęcia
- Z najwyższej sceny świata (2004) – zdjęcia i konsultacja artystyczna
- Marysina polana (2010) - konsultacja artystyczna
- Nasza zima zła (2012) - konsultacja artystyczna
- Gwizdek (2012) - konsultacja artystyczna
Nagrody
Filmowe
- Nagroda Srebrny Medal "UNICA" na Festiwalu w Ostendzie za film "Zielone słońce".
- Nagrodą "Dzwon Olivera" na Festiwalu w Glasgow za film "Zielone słońce".
- Nagroda Złoty Medal "UNICA" na Festiwalu w Kolonii za film "Aby być".
- Nagroda Brązowy Medal "UNICA" na Festiwalu w Valden za film "Aby być".
- Główna Nagroda „Srebrna Gencjana” na Międzynarodowym Festiwalu w Trento – Włochy za film "Pod światem".
- Wyróżnienie na Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” w Łodzi za film "I któż nas poprowadzi".
- Nagroda na Festiwalu w Lipsku za film "Józef Rychlik – kompozytor".
- Nagroda w Trentianskich Teplicach (Słowacja) za film "Józef Rychlik – kompozytor".
- Nagroda za scenariusz na Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” w Łodzi za film "Zło truchleje".
- Dyplom Honorowy Jury Krakowskiego Festiwalu Filmowego za film "Lenin z Krakowa".
- Nagroda Canal+ za film "Lenin z Krakowa".
- Dyplom Honorowy Jury Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” w Łodzi za film "Lenin z Krakowa".
- Nagroda Art–Film w Trentianskich Teplicach (Słowacja) za film "Lenin z Krakowa".
- Pierwsza Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie za film "Róg Marksa i obrońców krzyża".
- Nagroda Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie za film "Ignacy Łukasiewicz".
- Nagroda publiczności na Festiwalu Berkeley za film "Cinema-Theatre".
- Druga Nagroda Festiwalu Art-Dijon (Francja) za film "Lot kuli".
- Pierwsza Nagroda Festiwalu Ecce Homo – Mediolan (Włochy) za film "Lot kuli".
- Druga Nagroda Festiwalu Polskiego Czynu Niepodległościowego „Skrzydła” (Zamość) za film "Lot kuli".
- Wyróżnienie Prix Circom (Liverpool – Anglia) za najbardziej oryginalny dokument za film "Dziewczyny z Nowej Huty".
- Nagroda na Festiwalu w Dortmundzie za film "Otwarte miasto".
- Wyróżnienie na Festiwalu w Mińsku za film "Otwarte miasto".
- Nagroda im. prof. Kazimierza Karabasza „Cierpliwe oko” na Festiwalu Mediów „Człowiek w zagrożeniu” za film "Orkiestra dęta".
- Nagroda Grand Prix na Festiwalu Filmów "Czerwiec '76" w Radomiu za film "Strajk na Zgniataczu".
- Wyróżnienie na Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych w Warszawie za film "Nowa Huta Karola Wojtyły".
Inne
- Odznaka Budowniczy Nowej Huty 1972.
- Nowohucianin Roku 2008.
- Odznaka „Honoris Gratia” od Prezydenta Miasta Krakowa 2008.
- Przodownik Nowej Huty 2009.
- Nagroda Ministra Kultury drugiego stopnia za całokształt prac.
Książki
- Kto, kiedy, dlaczego? Wydawnictwo Iskry, 1972
- Świadectwa metryk – Piotr Wasilewski, 1990
- "Krzyż Nowohucki – Dzieje Walk o Wolność", Dom Wydawniczy Ostoja, 2006, ISBN 83-60048-46-0
Publikacje
- Filmowy Serwis Prasowy nr 22/1987
- Kwartalnik Historyczny Karta nr 21/1997 – "Walka o krzyż w Nowej Hucie"
- Reżyser nr 4/1998 – "Kreowanie marzeń – Magdalena Lebecka"
- Kino nr 6/2002 – "Poeta i filmowiec na gościńcu historii – Tadeusz Szyma"
Przypisy
- ↑ Zmarł Jerzy Ridan (pol.). filmpolski.pl. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ Nowohucka Kronika Filmowa. [dostęp 2012-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-03)].
- ↑ Krzyż Nowohucki – Dzieje Walk o Wolność.
- ↑ Plebiscyt na przodownika Nowej Huty.
- ↑ Filmy nagrodzone. Lata 1990 – 2014.
- ↑ Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
- ↑ Wykładowcy Studium Literacko-Artystycznego.
Bibliografia
- KTO JEST KIM w Polsce 2001 r., wyd. Polska Agencja Informacyjna. 2001
- WHO IS WHO w Polsce 2002 r., Hubners blaues Who is Who, Copyright in Europa, Szwajcaria 2002
- Marta Ziemianin,"We dwoje", rozdział "Z jabłonią w tle", wyd. Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, 1999
- Profil w bazie Film Polski
- Profil w bazie Film Web. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-15)].
- Profil na Portalu Onet.pl. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-15)].
Linki zewnętrzne
- Filmowa Nowa Huta. film-commission.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-04)]. – Moja filmowa Nowa Huta (notatnik osobisty Jerzego Ridana)
Media użyte na tej stronie
Baretka: Odznaka "Honoris Gratia" – Kraków, Polska.
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Jerzego Ridana, Cmentarz Grębałowski, ul. Darwina 1, Nowa Huta, Kraków