Jerzy Smurzyński

Jerzy Smurzyński

Jerzy Smurzyński, 2013
Data i miejsce urodzenia	3 maja 1928 Łomża
Zawód, zajęcie	dziennikarz
Odznaczenia

Jerzy Smurzyński (ur. 3 maja 1928 w Łomży) – polski dziennikarz, badacz zbrodni hitlerowskich, żołnierz Armii Krajowej, Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny^[1], honorowy obywatel miasta Łomży.

Biografia

W czasie okupacji hitlerowskiej mieszkał wraz z rodzicami w Łomży, uczęszczając na konspiracyjne kursy o programie gimnazjalnym. 15 lipca 1943 rano wyszedł z domu, by uczestniczyć w nauce i dzięki temu ocalał. Jego rodzice zostali tego dnia aresztowani przez Gestapo i tego samego dnia zamordowani wraz z pięćdziesięcioma innymi mieszkańcami Łomży w lesie w pobliskiej miejscowości Jeziorko. Jerzy Smurzyński ukrywał się w podłomżyńskich wsiach do końca wojny, uczestnicząc w działaniach Armii Krajowej.

Po wojnie zdał maturę w Inowrocławiu w styczniu 1947 jako absolwent Prywatnych Kursów z Zakresu Liceum Handlowego. Po odmowie ze względów politycznych przyjęcia na studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki zamieszkał u rodziny w Ostrołęce i tam został nauczycielem fizyki i chemii w klasach VI–VIII. 8 października 1949 rozpoczął studia chemii na Uniwersytecie Warszawskim. Po dwóch latach z przyczyn materialnych przerwał studia i rozpoczął pracę w Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie jako nauczyciel chemii. W 1952 roku zdał jako ekstern egzamin w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi, uzyskując pełne uprawnienia nauczycielskie. Pracując nadal w liceum im. Reytana, wykładał również chemię w Akademii Sztabu Generalnego. Ze względu na stan zdrowia zrezygnował z nauczania i zajął się pisaniem podręczników. W latach 1961–62 opracował książkę Chemia niszcząca – materiały wybuchowe, wydaną w 1963 roku przez Wydawnictwo MON.

W 1962 roku rozpoczął pracę jako dziennikarz Polskiego Radia i Telewizji. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku jako aktywny działacz Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich został zmuszony do przejścia na wcześniejszą emeryturę.

Jako jedyny ocalony z masakry mieszkańców Łomży 15 lipca 1943 zajął się badaniem i dokumentacją wydarzeń tego dnia oraz dwóch innych egzekucji w lesie w miejscowości Jeziorko. We współpracy z Główną Komisją Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu doprowadził do uznania mogił pomordowanych za miejsce pamięci narodowej i do godnego ukształtowania miejsca pochówku. Opublikował dwie książki poświęcone ofiarom tej zbrodni oraz wiele publikacji w prasie i mediach elektronicznych.

W uznaniu zasług, na wniosek Łomżyńskiego Bractwa Historycznego, Rada Miejska Łomży na sesji 27 marca 2013 nadała Jerzemu Smurzyńskiemu godność Honorowego Obywatela Królewskiego Miasta Łomży^[2]. Został też członkiem honorowym Łomżyńskiego Bractwa Historycznego – Piastunem Łomżyńskiej Tradycji. Otrzymał też Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Armii Krajowej^[3].

Patrz też: Cmentarz leśny w Jeziorku.

Publikacje

• Jerzy Smurzyński, Chemia niszcząca – materiały wybuchowe, wyd. 1, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1963
• Jerzy Smurzyński, Czarne Lata na Łomżyńskiej Ziemi, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, Warszawa–Łomża 1997, ISBN 83-902985-2-X
• Jerzy Smurzyński, Jeziorko – historia leśnej polany, Starostwo Powiatowe w Łomży, Łomża–Warszawa 2007, ISBN 978-83-925482-0-1
• Łomżyńskie wspomnienia, zebrał i oprac. zespół red. TPZŁ, red. Jerzy Smurzyński, Warszawa, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, 1998, ISBN 83-902985-5-4

Przypisy

Bibliografia

• Historia Łomży
• Biografia. spjeziorko42.szkolnastrona.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)].
• Jerzy Smurzyński, „Autobiografia”, [w:] Nasze Biografie, red. Irena Rymwid-Mickiewicz, Warszawa 2006, s. 112–114, ISBN 83-924170-0-3