Jerzy Stachurski

Jerzy Stachurski w swojej oazie spokoju

Jerzy Stachurski

Jerzy Stachurski (ur. 9 marca 1953 w Gdańsku) – polski kompozytor, poeta, dziennikarz, pedagog.

Rodzina

Urodził się jako najstarszy z trzech synów pochodzącego z Krakowa Stefana Stachurskiego i Stanisławy Wiśniewskiej, Kaszubki z Kłosowa. Ojciec Jerzego zamieszkał na Wybrzeżu po odbyciu trzyletniej zasadniczej służby wojskowej w Marynarce Wojennej, podjął pracę w Stoczni Gdańskiej na Wydziale Prób. Rodzina mieszkała na gdańskich Siedlcach^[1].

Wykształcenie

Absolwent Wydziału Wychowania Muzycznego w Państwowej Szkole Muzycznej II st. w Gdańsku-Wrzeszczu (1976)^[2]. Potem kontynuował studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku, którą ukończył w 1980 roku (Wydział Wychowania Muzycznego)^[3]. Jest absolwentem Uniwersytetu Gdańskiego (1997). Ukończył również studia podyplomowe w Wyższej Szkole Dziennikarstwa w Gdyni (2003) oraz na Politechnice Gdańskiej - Prawo i Fundusze Unii Europejskiej (2008).

Działalność artystyczna

Twórczość muzyczna

Jako kompozytor zadebiutował w 1968 roku ilustracją muzyczną do sztuki Moliera Grzegorz Dyndała (Teatr Ulicy). Następnie napisał muzykę do kilkunastu spektakli poetyckich opartych na twórczości F.Fenikowskiego, K.I.Gałczyńskiego, H.Poświatowskiej i S.Jesienina. W latach 1973-1975, wspólnie z M.D.Nierzwickim, tworzył kabaret autorski W każdą dziurę.

Jest autorem muzyki do ponad 156 przedstawień teatralnych, które były wykonywane w kraju i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii, Meksyku, Rosji (dwa przedstawienia w Teatrze Obrazcowa w Moskwie), Hiszpanii, Finlandii, Pakistanie, Niemczech. Jest autorem i współautorem przedstawień Ulica Wyobraźni (1990), Chodzi, chodzi Baj po świecie (1987), Gwiazdy, gwiżdże, muzykanci... oraz Księżyc nad Colorado (1992).

Twórczość muzyczna Stachurskiego pozostaje w ścisłym związku z uprawianą przez niego twórczością poetycką. Obejmuje ona szereg gatunków, z których najliczniej reprezentowane są pieśń i piosenka, do słów własnych:

• Bez szkólnégo zwónka - cykl kaszubskich piosenek dla dzieci
• Gwiôzdka jidze - kolędy
• Pastorałki kaszubskie (PR 1998-2000)
• Pieśni wielkopostne do słów: E.Pryczkowskiego, I.Czai, B.Szymańskiej, J.Rompskiego, B.Bulczak (PR 1999)
• Piesnie Rodny Zemi - cykl piosenek dla dzieci (CD 2003).

Formy wokalno-instrumentalne:

• Jastrë - poemat sceniczny na lëdzy i muzykantów (1992),
• Przodkowo - opowieść na głosy i instrumenty (1991),
• Pusta Noc - misterium sceniczne z muzyka Cezarego Paciorka (2018),
• Pomieczyno in memoriam - scenariusz, muzyka (2020).

Twórczość literacka

Jako poeta zadebiutował w Polskim Radiu Gdańsk w 1973 roku. Potem jego wiersze ukazały się w dwutygodniku studenckim Nowym Medyku, w Tygodniku Kulturalnym i w miesięczniku Pomerania.

W 1976 roku został współzałożycielem Klubu Literackiego Strefy, w którym współredagował arkusze poetyckie początkujących poetów. W latach 1981-85 prowadził cykle koncertów w Wojewódzkim Ośrodku Kultury w Gdańsku pt. Folklor i region w muzyce polskiej; był inicjatorem Sesji Naukowej pt. Kociewie w muzyce (1982) oraz przygotował do druku opracowania twórczości regionalnej (głównie kaszubskiej).

Jako dziennikarz prasy lokalnej (Tygodnik Szwajcarii Kaszubskiej - Gazeta Kartuska, Głos Kaszub, Kurier Kartuski) początkowo publikował pod pseudonimem Jan Wiśniewski a od 1993 roku jako Wojciech Kreft. Jego zainteresowania dziennikarskie skupiały się na dokumentacji życia codziennego mieszkańców gminy Przodkowo, na wydarzeniach kulturalnych oraz działalności placówek oświatowych w regionie pomorskim.

Jest autorem tomików poezji w języku polskim i kaszubskim:

• Të pokazëją na mnie (1980)
• Droga (1984)^[4]
• Gwiazdki (1985)^[5]
• Procesje (1997)^[6]
• Naczynia połączone mowy. Sparłãczoné statczi mòwë (2005)^[7]
• Lustro rzeki (2015)^[8]

Do poezji Stachurskiego powstały cykle pieśni z muzyką Kazimierza Guzowskiego, Krzysztofa Olczaka, Benedykta Konowalskiego, Józefa Świdra, Kazimierza Koszykowskiego oraz Andrzeja Wawrykowa.

Publikacje muzyczne

Piosenki autorskie i muzyka do spektakli poetyckich ukazały się w zbiorach:

• Przemijanie (1975)
• Poezje śpiewane (1975)
• Świat nas zaprasza (1981)

Piosenki dla dzieci z muzyką Kazimierza Koszykowskiego w zbiorach:

• Zaczarowany świat (1983)
• Pod słonecznym parasolem (1984)
• Nutka po nutce (1985)
• Radość jest słoneczną mapą (1986)
• Kiedy zagrasz i zaśpiewasz (1989)
• Nie odchodź słoneczny dniu (1994)
• Piesnie Rodny Zemi (współautorzy: T.Fopke, E.Pryczkowski) (2003)
• Dlô Was Panie”. Kòscelny spiéwnik (2006)
• Nótë Kaszëbsczé. Pòpùlarné piesnie (2008)

Jest współautorem tekstów do widowiska plenerowego - światło i dźwięk Wejheropolis z muzyką Cezarego Paciorka (2008)^[9] oraz współautorem muzyki do Oratorium Sianowskiego (2009). Jest także współautorem następujących zbiorów:

• Mòdłów zwón. Śpiewnik Kaszubskiej Pielgrzymki z Banina do Sianowa (2013),
• Kaszubski śpiewnik domowy, red. W. Frankowska (2014),
• Serce miec, Eugeniusz Pryczkowski - słowa i Jerzy Stachurski - muzyka, śpiewnik, 2015,
•  Kaszubski Śpiewnik Bożonarodzeniowy, red. W. Frankowska( 2015),
• Kaszubski śpiewnik szkolny, red. W. Frankowska (2016),
•  Pieśni kaszubskie w opracowaniu Marzeny Graczyk na 3-głosowy chór (2018),
•  Kaszebsczi Piestrzeń, zbiór pieśni kaszubskich w opracowaniu chóralnym Tadeusza Formeli (2018).

Nagrody i odznaczenia

Za działalność twórczą i pedagogiczną:

• Skra Ormuzdowa (1992)^[10] – nagroda miesięcznika kulturalnego Pomorania,
• Medal Stolema (1993)^[11] - przyznany przez Klub Studencki Pomorania Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie za pomnażenie dorobku kulturalnego Pomorza,
• Medal za upowszechnianie muzyki (1996),
• Medal im. Antoniego Abrahama ”Srebrna tabakiera Abrahama” (2004) )^[12] - przyznany przez gdyński oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego za promowanie kultury regionu pomorskiego i kaszubszczyzny,
• Pomorska Nagroda Artystyczna (2005)^[13] - najważniejsza nagroda Samorządu Województwa Pomorskiego skierowana do środowiska artystycznego Województwa Pomorskiego,
• Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2009) - nadany przez Ministra Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania.
• Złoty Krzyż Zasługi (2015).

Inne formy działalności

W 1978 roku był inicjatorem Konkursu Poetyckiego o tematyce morskiej oraz Konkursu na wiersz o budowie żaglowca „Dar Młodzieży".

Zasiadał w jury konkursów związanych z twórczością regionalną^[14].

Był kierownikiem muzycznym i korepetytorem w Miejskim Teatrze „Miniatura” w Gdańsku-Wrzeszczu w latach 1990-2014, dyrektorem Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Czeczewie w latach 1992-2019.

Jest członkiem Związku Literatów Polskich oraz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS).

Dyskografia

Kasety magnetofonowe:

• Bez szkólnégo zwónka (1992)
• Gwiôzdka jidze (1992)
• Jadą z koladą (GOK Sierakowice, 1998)

Płyty CD:

• I've got a Friend (2003)
• Piesnie Rodny Zemi (2003)
• Kaszëbi na Gòdë (2003)
• Më jesmë młodi (2004)
• Bògù spiéwac chca (2004)
• Kaszëbi na Gòdë II (2005)
• Le żecé biegô (2006)
• Cządów rokù farwë (2007)
• Òd se cos dac (2008)
• Kaszëbsczi Idol (2008)
• Oratorium Sianowskie (2009)
• Wëcmanim, Panie (2009)
• Kaszëbsczi Idol (2009)
• Piosenki uczniów Zespołu Szkół w Czeczewie (2005-2009)
• Antologia piosenki kaszubskiej (2010)
• Piakné Kaszëbë (2010)
• Cél daleczi (2010)
• Wiedno Kaszëbë (Banino 2012)
• Dwie stegnë (Banino 2017)
• Mój tusk (Banino 2018)
• Żegnôj swiat całi (2019)
• „Kaszubskie pieśni religijne” (2020)

Bibliografia

• W. Frankowska - O kaszubskiej dyskografii. „Pomerania”, 1995 nr 11
• S. Janke - Oderwać się od ziemi. „Pomerania”, 1992 nr 6
• S. Janke - Bramy tajemnic. „Pomerania”, 2001 nr 10
• E. Pryczkowski - Kompozytor, poeta i społecznik. „Dziennik Bałtycki”, 1998 nr 213
• E. Pryczkowski - Życiorys literacko-muzyczny. (W:) Procesje, Rumia 1997
• Stachurski Jerzy [w:] Muzyka Kaszub. Materiały encyklopedyczne, pod. Red. W.Frankowskiej (2005)
• T. Fopke - Współczesna muzyka kaszubska w służbie edukacji regionalnej. Przegląd dokonań XXI wieku [w:] Biuletyn Rady Języka Kaszubskiego, 2008
• Portret ze słów i dźwięków. Jerzy Stachurski kompozytor, poeta, pedagog, społecznik, red. Lucyna Reiter-Szczygieł, Czeczewo 2019,

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Publikacje Jerzego Stachurskiego w Bibliotece Narodowej, Biblioteka Narodowa [dostęp 2020-11-04] .