Jerzy Stachurski

Jerzy Stachurski w swojej oazie spokoju
Jerzy Stachurski

Jerzy Stachurski (ur. 9 marca 1953 w Gdańsku) – polski kompozytor, poeta, dziennikarz, pedagog.

Rodzina

Urodził się jako najstarszy z trzech synów pochodzącego z Krakowa Stefana Stachurskiego i Stanisławy Wiśniewskiej, Kaszubki z Kłosowa. Ojciec Jerzego zamieszkał na Wybrzeżu po odbyciu trzyletniej zasadniczej służby wojskowej w Marynarce Wojennej, podjął pracę w Stoczni Gdańskiej na Wydziale Prób. Rodzina mieszkała na gdańskich Siedlcach[1].

Wykształcenie

Absolwent Wydziału Wychowania Muzycznego w Państwowej Szkole Muzycznej II st. w Gdańsku-Wrzeszczu (1976)[2]. Potem kontynuował studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku, którą ukończył w 1980 roku (Wydział Wychowania Muzycznego)[3]. Jest absolwentem Uniwersytetu Gdańskiego (1997). Ukończył również studia podyplomowe w Wyższej Szkole Dziennikarstwa w Gdyni (2003) oraz na Politechnice Gdańskiej - Prawo i Fundusze Unii Europejskiej (2008).

Działalność artystyczna

Twórczość muzyczna

Jako kompozytor zadebiutował w 1968 roku ilustracją muzyczną do sztuki Moliera Grzegorz Dyndała (Teatr Ulicy). Następnie napisał muzykę do kilkunastu spektakli poetyckich opartych na twórczości F.Fenikowskiego, K.I.Gałczyńskiego, H.Poświatowskiej i S.Jesienina. W latach 1973-1975, wspólnie z M.D.Nierzwickim, tworzył kabaret autorski W każdą dziurę.

Jest autorem muzyki do ponad 156 przedstawień teatralnych, które były wykonywane w kraju i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii, Meksyku, Rosji (dwa przedstawienia w Teatrze Obrazcowa w Moskwie), Hiszpanii, Finlandii, Pakistanie, Niemczech. Jest autorem i współautorem przedstawień Ulica Wyobraźni (1990), Chodzi, chodzi Baj po świecie (1987), Gwiazdy, gwiżdże, muzykanci... oraz Księżyc nad Colorado (1992).

Twórczość muzyczna Stachurskiego pozostaje w ścisłym związku z uprawianą przez niego twórczością poetycką. Obejmuje ona szereg gatunków, z których najliczniej reprezentowane są pieśń i piosenka, do słów własnych:

  • Bez szkólnégo zwónka - cykl kaszubskich piosenek dla dzieci
  • Gwiôzdka jidze - kolędy
  • Pastorałki kaszubskie (PR 1998-2000)
  • Pieśni wielkopostne do słów: E.Pryczkowskiego, I.Czai, B.Szymańskiej, J.Rompskiego, B.Bulczak (PR 1999)
  • Piesnie Rodny Zemi - cykl piosenek dla dzieci (CD 2003).

Formy wokalno-instrumentalne:

  • Jastrë - poemat sceniczny na lëdzy i muzykantów (1992),
  • Przodkowo - opowieść na głosy i instrumenty (1991),
  • Pusta Noc - misterium sceniczne z muzyka Cezarego Paciorka (2018),
  • Pomieczyno in memoriam - scenariusz, muzyka (2020).
Twórczość literacka

Jako poeta zadebiutował w Polskim Radiu Gdańsk w 1973 roku. Potem jego wiersze ukazały się w dwutygodniku studenckim Nowym Medyku, w Tygodniku Kulturalnym i w miesięczniku Pomerania.

W 1976 roku został współzałożycielem Klubu Literackiego Strefy, w którym współredagował arkusze poetyckie początkujących poetów. W latach 1981-85 prowadził cykle koncertów w Wojewódzkim Ośrodku Kultury w Gdańsku pt. Folklor i region w muzyce polskiej; był inicjatorem Sesji Naukowej pt. Kociewie w muzyce (1982) oraz przygotował do druku opracowania twórczości regionalnej (głównie kaszubskiej).

Jako dziennikarz prasy lokalnej (Tygodnik Szwajcarii Kaszubskiej - Gazeta Kartuska, Głos Kaszub, Kurier Kartuski) początkowo publikował pod pseudonimem Jan Wiśniewski a od 1993 roku jako Wojciech Kreft. Jego zainteresowania dziennikarskie skupiały się na dokumentacji życia codziennego mieszkańców gminy Przodkowo, na wydarzeniach kulturalnych oraz działalności placówek oświatowych w regionie pomorskim.

Jest autorem tomików poezji w języku polskim i kaszubskim:

  • Të pokazëją na mnie (1980)
  • Droga (1984)[4]
  • Gwiazdki (1985)[5]
  • Procesje (1997)[6]
  • Naczynia połączone mowy. Sparłãczoné statczi mòwë (2005)[7]
  • Lustro rzeki (2015)[8]

Do poezji Stachurskiego powstały cykle pieśni z muzyką Kazimierza Guzowskiego, Krzysztofa Olczaka, Benedykta Konowalskiego, Józefa Świdra, Kazimierza Koszykowskiego oraz Andrzeja Wawrykowa.

Publikacje muzyczne

Piosenki autorskie i muzyka do spektakli poetyckich ukazały się w zbiorach:

  • Przemijanie (1975)
  • Poezje śpiewane (1975)
  • Świat nas zaprasza (1981)

Piosenki dla dzieci z muzyką Kazimierza Koszykowskiego w zbiorach:

  • Zaczarowany świat (1983)
  • Pod słonecznym parasolem (1984)
  • Nutka po nutce (1985)
  • Radość jest słoneczną mapą (1986)
  • Kiedy zagrasz i zaśpiewasz (1989)
  • Nie odchodź słoneczny dniu (1994)
  • Piesnie Rodny Zemi (współautorzy: T.Fopke, E.Pryczkowski) (2003)
  • Dlô Was Panie”. Kòscelny spiéwnik (2006)
  • Nótë Kaszëbsczé. Pòpùlarné piesnie (2008)

Jest współautorem tekstów do widowiska plenerowego - światło i dźwięk Wejheropolis z muzyką Cezarego Paciorka (2008)[9] oraz współautorem muzyki do Oratorium Sianowskiego (2009). Jest także współautorem następujących zbiorów:

  • Mòdłów zwón. Śpiewnik Kaszubskiej Pielgrzymki z Banina do Sianowa (2013),
  • Kaszubski śpiewnik domowy, red. W. Frankowska (2014),
  • Serce miec, Eugeniusz Pryczkowski - słowa i Jerzy Stachurski - muzyka, śpiewnik, 2015,
  •  Kaszubski Śpiewnik Bożonarodzeniowy, red. W. Frankowska( 2015),
  • Kaszubski śpiewnik szkolny, red. W. Frankowska (2016),
  •  Pieśni kaszubskie w opracowaniu Marzeny Graczyk na 3-głosowy chór (2018),
  •  Kaszebsczi Piestrzeń, zbiór pieśni kaszubskich w opracowaniu chóralnym Tadeusza Formeli (2018).

Nagrody i odznaczenia

Za działalność twórczą i pedagogiczną:

  • Skra Ormuzdowa (1992)[10] – nagroda miesięcznika kulturalnego Pomorania,
  • Medal Stolema (1993)[11] - przyznany przez Klub Studencki Pomorania Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie za pomnażenie dorobku kulturalnego Pomorza,
  • Medal za upowszechnianie muzyki (1996),
  • Medal im. Antoniego AbrahamaSrebrna tabakiera Abrahama” (2004) )[12] - przyznany przez gdyński oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego za promowanie kultury regionu pomorskiego i kaszubszczyzny,
  • Pomorska Nagroda Artystyczna (2005)[13] - najważniejsza nagroda Samorządu Województwa Pomorskiego skierowana do środowiska artystycznego Województwa Pomorskiego,
  • Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2009) - nadany przez Ministra Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania.
  • Złoty Krzyż Zasługi (2015).

Inne formy działalności

W 1978 roku był inicjatorem Konkursu Poetyckiego o tematyce morskiej oraz Konkursu na wiersz o budowie żaglowca „Dar Młodzieży".

Zasiadał w jury konkursów związanych z twórczością regionalną[14].

Był kierownikiem muzycznym i korepetytorem w Miejskim Teatrze „Miniatura” w Gdańsku-Wrzeszczu w latach 1990-2014, dyrektorem Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Czeczewie w latach 1992-2019.

Jest członkiem Związku Literatów Polskich oraz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS).

Dyskografia

Kasety magnetofonowe:

  • Bez szkólnégo zwónka (1992)
  • Gwiôzdka jidze (1992)
  • Jadą z koladą (GOK Sierakowice, 1998)

Płyty CD:

  • I've got a Friend (2003)
  • Piesnie Rodny Zemi (2003)
  • Kaszëbi na Gòdë (2003)
  • Më jesmë młodi (2004)
  • Bògù spiéwac chca (2004)
  • Kaszëbi na Gòdë II (2005)
  • Le żecé biegô (2006)
  • Cządów rokù farwë (2007)
  • Òd se cos dac (2008)
  • Kaszëbsczi Idol (2008)
  • Oratorium Sianowskie (2009)
  • Wëcmanim, Panie (2009)
  • Kaszëbsczi Idol (2009)
  • Piosenki uczniów Zespołu Szkół w Czeczewie (2005-2009)
  • Antologia piosenki kaszubskiej (2010)
  • Piakné Kaszëbë (2010)
  • Cél daleczi (2010)
  • Wiedno Kaszëbë (Banino 2012)
  • Dwie stegnë (Banino 2017)
  • Mój tusk (Banino 2018)
  • Żegnôj swiat całi (2019)
  • „Kaszubskie pieśni religijne” (2020)

Bibliografia

  • W. Frankowska - O kaszubskiej dyskografii. „Pomerania”, 1995 nr 11
  • S. Janke - Oderwać się od ziemi. „Pomerania”, 1992 nr 6
  • S. Janke - Bramy tajemnic. „Pomerania”, 2001 nr 10
  • E. Pryczkowski - Kompozytor, poeta i społecznik. „Dziennik Bałtycki”, 1998 nr 213
  • E. Pryczkowski - Życiorys literacko-muzyczny. (W:) Procesje, Rumia 1997
  • Stachurski Jerzy [w:] Muzyka Kaszub. Materiały encyklopedyczne, pod. Red. W.Frankowskiej (2005)
  • T. Fopke - Współczesna muzyka kaszubska w służbie edukacji regionalnej. Przegląd dokonań XXI wieku [w:] Biuletyn Rady Języka Kaszubskiego, 2008
  • Portret ze słów i dźwięków. Jerzy Stachurski kompozytor, poeta, pedagog, społecznik, red. Lucyna Reiter-Szczygieł, Czeczewo 2019,

Przypisy

  1. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku, old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-10-26].
  2. Strona internetowa Zespołu Szkół Muzycznych w Gdańsku-Wrzeszczu - absolwenci Wydziału Wychowania Muzycznego [dostęp 2012-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-21].
  3. Strona internetowa Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku – Absolwenci 50-lecia, www.amuz.gda.pl [dostęp 2012-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-24].
  4. Jerzy Stachurski, Droga, wyd. 1, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 1984, ISBN 83-00-00699-0, OCLC 13799095 [dostęp 2022-10-26].
  5. Jerzy Stachurski, Gwiazdki, Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00919-2, OCLC 830182369 [dostęp 2022-10-26].
  6. Jerzy Stachurski, Procesje : (partytury poetyckie), Rumia: Wydawnictwo Rumina, Kazimierz Klawiter, 1997, ISBN 83-901579-9-3, OCLC 891259556 [dostęp 2022-10-26].
  7. Jerzy Stachurski, Naczynia połączone mowy = Sparłãczoné statczi mòwë, Banino: Rost, 2005, ISBN 83-7380-253-3, OCLC 69343708 [dostęp 2022-10-26].
  8. Jerzy Stachurski, Lustro rzeki, Czeczewo: Lucyna Reiter-Szczygieł, 2015, ISBN 978-83-943358-0-9, OCLC 947171987 [dostęp 2022-10-26].
  9. Wejheropolis – informacja o spektaklu, www.misternicy.wejherowo.pl [dostęp 2012-07-03].
  10. Skra Ormuzdowa, www.miesiecznikpomerania.pl [dostęp 2021-01-16].
  11. Medal Stolema, Klub Studencki "Pomorania", 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-16] (pol.).
  12. „Srebrna Tabakiera Abrahama” – Oficjalna strona internetowa Miasta Gdyni - Aktualności, wydarzenia, 3.06.2003, www.gdynia.pl [dostęp 2012-07-03].
  13. Wyborcza.pl, trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2021-01-18].
  14. Strona internetowa kaszuby.pl – Kultura i twórczość : Czeczewo. Konkurs na wiersz o muzyce, naszekaszuby.pl [dostęp 2012-07-04].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Jerzy Stachurski, ©Studziński Krzysztof.jpg
Autor: Studzins, Licencja: CC BY-SA 4.0
Portret Jerzego Stachurskiego wykonany w Czeczewie przez Krzysztofa Studzińskiego, fotografa z ManeeStudio (trójmiasto, https://www.facebook.com/Manee-Studio-2114902738532944). Zdjęcie zostało wykonane w ramach Pustej Nocy 2020 - Sierakowice, organizowanej przez Katolickie Amatorskie Centrum Kultury w Gdyni Małym Kacku
Jerzy Stachurski, pracownia ©Studziński Krzysztof.jpg
Autor: Studzins, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzy Stachurski w swojej pracowni w Czeczewie koło Gdańska.