Jerzy Wiatr

Jerzy Wiatr

Data i miejsce urodzenia	17 września 1931 Warszawa
Minister edukacji narodowej
Okres	od 7 lutego 1996 do 31 października 1997
Przynależność polityczna	Sojusz Lewicy Demokratycznej
Poprzednik	Ryszard Czarny
Następca	Mirosław Handke
Odznaczenia

Jerzy Józef Wiatr (ur. 17 września 1931 w Warszawie) – polski socjolog i politolog, działacz komunistyczny w okresie PRL, profesor nauk humanistycznych i nauczyciel akademicki, poseł na Sejm I, II i III kadencji, były minister edukacji narodowej, ojciec Sławomira Wiatra.

Życiorys

Działalność naukowa

Ukończył w 1954 studia na Wydziale Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1957 obronił doktorat, w 1961 habilitację. W 1967 został profesorem nadzwyczajnym, w 1976 zwyczajnym.

W latach 1951–1958 i 1969–1980 był zatrudniony na Uniwersytecie Warszawskim^[1]. Był m.in. kierownikiem Zakładu Socjologii Polityki Instytutu Socjologii UW. Od 1958 do 1968 kierował Katedrą Socjologiczną Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego^[1]. Od 1959 do 1965 wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim^[1]. Od 1965 do 1969 był wicedyrektorem Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk^[1]. Od 1964 do 1967 i od 1976 do 1979 pełnił funkcję prezesa zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych^[1]. Od 1975 do 1977 był dyrektorem Instytutu Socjologii, a 1977 do 1980 dziekanem Wydziału Nauk Społecznych UW^[1]. W latach 1979–1982 zajmował stanowisko wiceprezesa International Political Science Association^[1]. Gościnnie wykładał m.in. na University of Michigan, University of British Columbia i University of Manchester. W 2007 objął funkcję rektora Europejskiej Wyższej Szkole Prawa i Administracji w Warszawie, którą sprawował do 2013^[1].

Działalność polityczna w PRL

Od 1948 do 1957 należał do Związku Młodzieży Polskiej^[1]. W 1949 wstąpił do PZPR, której członkiem był do momentu jej rozwiązania w 1990. Był członkiem powołanego po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego Zespołu Partyjnych Socjologów przy KC PZPR^[2]. Od 1981 do 1984 był dyrektorem Instytutu Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu KC PZPR. W 1981 został członkiem komisji KC PZPR powołanej dla wyjaśnienia przyczyn i przebiegu konfliktów społecznych w dziejach Polski Ludowej^[3]. W 1989 brał udział w obradach Okrągłego Stołu po stronie rządowej.

Działalność polityczna w III RP

W latach 1991–1997 sprawował mandat posła na Sejm I i II kadencji. Członek Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Od 2008 zasiadał w komisji etyki tego ugrupowania^[4].

W latach 1996–1997 pełnił funkcję ministra edukacji narodowej z ramienia SLD w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza. Podczas swojej kadencji był niechętny dla prowadzenia religii w szkołach. W swoich wystąpieniach wypowiadał się m.in. na temat konkordatu, prowadzenia religii w przedszkolach i w zerówkach, finansowania Papieskiej Akademii Teologicznej^[5]. Wprowadził jako eksperta do ministerstwa znanego seksuologa Zbigniewa Lwa-Starowicza, co spotkało się to z protestami ze strony części nauczycieli i rodziców oraz Kościoła katolickiego. Podczas wizyty na Uniwersytecie Jagiellońskim na dziedzińcu Collegium Medicum został obrzucony surowymi jajami^[6].

W 2001 przez kilka miesięcy był posłem Sejmu III kadencji; mandat uzyskał w miejsce Danuty Waniek.

Odznaczenia

W 1996 został odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[7].

Publikacje

• Naród i państwo: socjologiczne problemy kwestii narodowej (KiW, 1969)
• Polska – nowy naród. Proces formowania się socjalistycznego narodu polskiego (tom 198 serii Omega, Warszawa 1971)
• Socjologia stosunków politycznych (PWN, 1977)
• Społeczeństwo. Wstęp do socjologii systematycznej (PWN, 1979)
• Drogi do wolności: polityczne mechanizmy rozwoju krajów postkolonialnych (IPM-L KC PZPR, 1982)
• Socjologia wojska (MON, 1982)
• Marksistowska teoria rozwoju społecznego (PWN, 1983)
• Marksizm i polityka (seria Biblioteka Studiów nad Marksizmem, KiW, 1987)
• Socjologia wielkiej przemiany (KAP, 1999)
• Socjaldemokracja wobec wyzwań XXI wieku (Scholar, 2000)
• Socjologia polityki (Scholar, 2002)
• Refleksje o polskim interesie narodowym (IFiS PAN, 2004)
• Europa pokomunistyczna – przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku (Scholar, 2006)

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Wiatr, sejm.gov.pl [dostęp 2019-05-27] .
• Prof. zw. dr hab. Jerzy Józef Wiatr, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2019-05-27] .