Jerzyn

Jerzyn

wieś
Dwór von Brandisów
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Pobiedziska
Liczba ludności (2007)	90
Strefa numeracyjna	61
Tablice rejestracyjne	PZ
SIMC	0593030
Położenie na mapie gminy Pobiedziska Jerzyn
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jerzyn
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Jerzyn
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Jerzyn
52°29′40,2000″N 17°13′52,3560″E/52,494500 17,231210

Jerzyn – wieś położona nad jeziorem Jerzyńskim w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Pobiedziska. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Złotniczki. W Jerzynie działa klub piłkarski Okoń Jerzyn.

Historia

Dwór Chudzińskich

Cmentarz ewangelicki

Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w 1266. Bolesław Pobożny zezwolił wówczas na lokacje miejscowości i zwolnił ją z podatków na dwanaście lat. Nazwa wywodzi się od imienia Jerzy lub zbliżonego. Wieś królewska Gierzyno należąca do starostwa pobiedziskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego^[1]. W 1580 właścicielem był Piotr Przecławski. Następnie był to folwark majątku Krześlice. W XIX wieku wykupili go Niemcy, a w 1920 Bank Kwilecki, Potocki i Spółka, który ziemie wsi rozparcelował^[2].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Obiekty

W Jerzynie znajdują się dwa dwory. Oba wzniesione u schyłku XIX wieku. Pierwszy w okresie międzywojennym należał do właścicieli majątku Krześlice – von Brandis. W roku 1926 właścicielem był Bernhard von Brandis. Majątek liczył 100 ha. Obecnie we dworze znajdują się mieszkania. Drugi – mniejszy dwór, przed wojną należał do rodziny Chudzińskich. Majątek liczył 405 mórg magdeburskich^[3]. Ostatnim przedwojennym właścicielem był Władysław Chudziński, dyrektor w Ruch S.A. w Poznaniu^[4]. Do majątku należało też jezioro. Dwór obecnie znajduje się w rękach prywatnych i jest stopniowo przywracany do pierwotnej formy. Grobowiec rodziny Chudzińskich znajduje się na starym cmentarzu przy spalonym kościele, w pobliskim Wronczynie^[5].

W parku krajobrazowym o powierzchni 4,20 hektara. Rośnie w nim dąb o obwodzie 410 cm i klon o obwodzie 330 cm^[2].

We wsi istnieją ponadto niewielkie pozostałości cmentarza ewangelickiego, założonego około 1870, który ma powierzchnię 0,12 ha i rozplanowanie prostokątne. Znajduje się on w centrum wsi, po północnej stronie drogi prowadzącej do Kołaty. Zachowało się tu dwanaście nagrobków bez tablic (pochowano tu m.in. ludzi o nazwiskach "Michelis" i "Sauer"), część przemieszczona i rozkopana. Przez cmentarz przebiega ścieżka do sąsiadującego gospodarstwa. Prawdopodobnie w 1992 dokonano tutaj ekshumacji zbiorowej mogiły z siedemnastoma ciałami, które przeniesiono na poznański cmentarz Miłostowo, gdzie znajduje się kwatera żołnierzy Wehrmachtu. Z opłotowania nekropolii pozostały nikłe elementy, a teren porastają trawy, bzy i akacja^[6].

Przypisy