Jewgienij Baratynski

Jewgienij Baratynski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1800
Mara

Data i miejsce śmierci

11 lipca 1844
Neapol

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

Romantyzm

Ważne dzieła

Finlandia

podpis
Strona internetowa

Jewgienij Abramowicz Baratynski, ros. Евге́ний Абра́мович Бараты́нский (Boratynski; ur. 3 marca 1800 w Mara, Gubernia tambowska; zm. 11 lipca 1844 w Neapolu)[1] - oficer wojska rosyjskiego[2], poeta, przedstawiciel rosyjskiego romantyzmu[1], prekursor symbolizmu[3][4].

Życiorys

Młodość

Pochodził z rodziny szlacheckiej[5] o polskich korzeniach[2]. Był synem generała[6] Abrama Andriejewicza Baratyńskiego i Aleksandry Fiodorownej. Urodził się jako pierwsze z ośmiorga rodzeństwa[5]. Należał do Korpusu Paziów, z którego został wykluczony[2] za samowolne działanie[6]. W 1819 roku został powołany do wojska jako szeregowiec w Petersburgu, a rok później w Finlandii, gdzie służył przez kolejne 6 lat[2]. W 1826 roku podniesiono go do godności oficera, jednak Baratynski zrezygnował z dalszej kariery wojskowej[6], przeprowadzając się do Moskwy[2]. 9 czerwca 1826 zawarł związek małżeński z Anastasią Lwowną Engelhardt[5].

Działalność literacka

Debiut literacki Jewgienija Baratynskiego miał miejsce w 1819 roku. W 1827 i 1835 wydano zestawione utwory poetyckie jako zbiory "Stichotworienija"[7]. Tworzył przede wszystkim lirykę refleksyjną, rozwijającą romantyczne wątki filozoficzne[1]. Pisał elegie erotyczne, psychologiczne i medytacyjne[8].

Był członkiem Wolnego Towarzystwa Miłośników Piśmiennictwa Rosyjskiego. Nawiązał bliskie relacje z Aleksandrem Puszkinem. Przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem, będąc jednocześnie miłośnikiem jego twórczości[4]. Pisał wiersze poświęcone polskiemu wieszczowi[1][3]. Elegie i fraszki Baratynskiego referowane były w salonach literackich[5].

W 1842 roku wydano ostatni tom poezji rosyjskiego romantyka zatytułowany "Sumierki", nacechowany tragizmem i pesymizmem[8] związanym z odczuwaniem przez poetę nieuniknionych zakrętów historycznych. Ich brak zrozumienia kreowało elegijny nastrój jego poezji, prowadziło do traktowania życia jako ofiary śmierci, a prawdy jako zagłady szczęścia[4].

Przekładaniem literatury Baratynskiego na język polski zajmował się Andrzej Lewandowski[9].

Wybrane utwory

Na podstawie materiału źródłowego[4]:

  • Finlandia (1820);
  • Razłuka (1820);
  • Buria (1824);
  • Leda (1825);
  • Eda (1826);
  • Najada (1827);
  • Nie bojsia jedkich osużdienij (1827);
  • Bał (1828);
  • Nie podrażaj (1828);
  • Posledniaja smiert’ (1828);
  • Rodina (1828);
  • Nałożnica (1831);
  • Na smiert’ Gete (1833);
  • Foslednij poet (1835);
  • Osień (1837);
  • Mudriecu (1840);
  • Firoskaf (1844).

Przypisy

  1. a b c d Baratynski Jewgienij A., [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-05-27].
  2. a b c d e Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Florian Nieuważny (red.), Słownik pisarzy rosyjskich, wyd. 1, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1994, s. 43, ISBN 83-214-0961-X, OCLC 31416993 [dostęp 2022-05-27].
  3. a b BARATYŃSKI Jewgienij A., encyklopedia.interia.pl [dostęp 2022-05-27] (pol.).
  4. a b c d Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966, s. 30.
  5. a b c d Jewgienij Baratyński. Biografia. Biografia Jewgienija Baratyńskiego, coppershop.ru [dostęp 2022-05-27].
  6. a b c Baratynski Jewgienij Abramowicz,, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza powszechna, 1966, s. 29.
  7. Baratynski Jewgienij Abramowicz, [w:] Mały Słownik Pisarzy Narodów Europejskich ZSRR, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966, s. 29-30.
  8. a b Baratynski Jewgienij Abramowicz,, [w:] Słownik Pisarzy Świata, Kraków: Zielona Sowa, 1994, s. 72.
  9. Jewgienij Baratynski, Iwan Kozłow, Aleksander Puszkin, Trzy poematy romantyczne, Andrzej Lewandowski (tłum.), Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy "Świadectwo", 2017.

Media użyte na tej stronie

PGRS 2 008 Baratynsky - sign.jpg
Лит. А. Мюнстера, СПБ. Imp. Lith. A. Munster (Editeur)
PGRS 2 008 Baratynsky - crop.jpg
E. BARATYNSKY. Съ картины маслом N.N. Лит. А. Мюнстера, СПБ. Imp. Lith. A. Munster (Editeur)