Jewgraf Kruteń

Jewgraf Kruteń
Евграф Николаевич Крутень
7 zwycięstw
ilustracja
podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1892
Kijów

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 1917
Płotycz koło Tarnopola

Przebieg służby
Lata służby

1912–1917

Siły zbrojne

Imperial Russian Aviation Roundel.svg Carskie Siły Powietrzne

Jednostki

2. Awiaotriad, N 3

Stanowiska

dowódca 2. Awiaotriad

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Order Św. Jerzego III Klasy (pośm.) Order Św. Jerzego IV Klasy Order Św. Włodzimierza IV Klasy Order Św. Anny IV Klasy
Order Św. Stanisława II Klasy Order Św. Stanisława III Klasy francuski Croix de Guerre (1914-1918)

Jewgraf Nikołajewicz Kruteń (ros. Евграф Николаевич Крутень[1] (ur. 5 grudnia?/ 17 grudnia 1892 w Kijowie, zm. 7 czerwca 1917 w Płotyczy koło Tarnopola) – rosyjski as myśliwski z czasów I wojny światowej. Jeden z pierwszych taktyków walki powietrznej.

Służba wojskowa przed i na początku wojny

W 1912 ukończył szkołę wojskową w stopniu podporucznika, a w 1914 skierowany został do szkoły lotniczej w Gatczynie. We wrześniu otrzymał skierowanie na front. Zaczął od latania na Voisinach. Wykonywał zarówno dzienne, jak i w nocne misje.

Początek służby jako pilot myśliwski

Po przeniesieniu do 2 Awiaotriada, już jako pilot myśliwski, 15 maja 1916 odniósł swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne, strącając Albatrosa. 1 sierpnia zmusił samolot wroga do lądowania – załoga niemiecka została wzięta do niewoli.

Opracował specyficzny sposób walki – najpierw wzbijał się 100-150 metrów ponad przeciwnika, następnie mając za plecami słońce nurkował i wlatywał pod samolot wroga, po czym będąc 50-100 metrów poniżej przeciwnika podrywał maszynę w górę i otwierał ogień z bardzo małej odległości.

Podczas jednego z lotów bojowych, po zestrzeleniu wroga, wylądował przy jego wraku, w którym znalazł martwego pilota, a przy jego ciele zdjęcie żony i dzieci. Kilka dni potem, przelatując nad okopami Niemców, zrzucił zdjęcie z adnotacją: „Przykro mi z powodu śmierci waszego ojca, ale wojna jest wojną, gdybym ja go nie zabił, on zabiłby mnie”.

Służba na froncie zachodnim

Zimą 1916/17 został wysłany na front zachodni, gdzie miał zapoznać się z organizacją i taktyką sojuszniczego lotnictwa myśliwskiego. Wykonywał loty bojowe na Spadach i Nieuportach, a koledzy byli bardzo dobrego zdania o jego umiejętnościach. Swoje uwagi Kruteń opublikował następnie w Rosji, w broszurze dla pilotów myśliwskich.

Powrót na front wschodni i dowodzenie eskadrą

Po powrocie na front rosyjski został mianowany dowódcą 2 Awiaotriada, jednostki stacjonującej na lotnisku Brody, na południu frontu, gdzie za przeciwników miał lotników austro-węgierskich. Był dowódcą bardzo wymagającym. Kładł duży nacisk na przygotowanie do walki powietrznej, organizując dodatkowe treningi, na których przekazywał nabyte doświadczenie.

Kolejne zwycięstwa odniósł na samolocie Nieuport 23, otrzymanym wiosną 1917. 7 czerwca, w czasie podchodzenia do lądowania na lotnisku w Płotyczy koło Tarnopola, jego maszyna wytraciła nagle prędkość i przepadła na skrzydło, a Jewgraf Kruteń poniósł śmierć na miejscu. Został pochowany w Kijowie z honorami wojskowymi.

W czasie wojny odniósł 7 zwycięstw powietrznych, dalsze 10 nie zostało oficjalnie uznanych. Pośmiertnie odznaczony został Orderem św. Jerzego III Klasy i awansowany do stopnia podpułkownika.

Odznaczenia

Przypisy

  1. W niektórych publikacjach występuje pod nazwiskiem Kroutenn

Bibliografia

  • Przemysław Skulski, Wojciech Sankowski, Asy Wojny 1914-1918, Wrocław: ACE PUBLICATION, 1994, ISBN 83-86153-10-5, OCLC 833960813.
  • The Aerodrome: Yevgraph Kruten. (ang.).

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Imperial Russian Aviation Roundel.svg
Imperial Russian Aviation Roundel during the World War I
RUS Order św. Jerzego (baretka).png
Baretka Orderu św. Jerzego
RUS Order św. Włodzimierza (baretka).svg
Baretka Orderu św. Włodzimierza.
RUS Order św. Anny (baretka).svg
Baretka Orderu św. Anny.
RUS Order św. Stanisława (baretka).svg
Baretka Orderu św. Stanisława.
Croix de Guerre 1914-1918 ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1914-1918 (France)
Jevgraf Nyikolajevics Krutyeny.jpg
Jevgraf Nyikolajevics Krutyeny első világháborús orosz ászpilóta