Jezioro Łapińskie Nowe

Łapino Dolne

Państwo	Polska
Rzeka	Radunia
Data budowy	1929–1929
Data uruchomienia	1929
Typ zapory	ziemna
Pojemność całkowita	1,6 mln m³
Powierzchnia	0,40 km²
Głębokość	9 m
Funkcja	zbiornik retencyjny
Położenie na mapie gminy Kolbudy Łapino Dolne
Położenie na mapie Polski Łapino Dolne
Położenie na mapie województwa pomorskiego Łapino Dolne
Położenie na mapie powiatu gdańskiego Łapino Dolne
54°17′25″N 18°26′58″E/54,290278 18,449444

Jezioro Łapińskie Nowe (Łapino Górne) – zbiornik retencyjny w Polsce położony na wschodnim krańcu Pojezierza Kaszubskiego ("Obszar Chroniony Krajobrazu Doliny Raduni") w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, na terenie gminy Kolbudy przy turystycznych szlakach Wzgórz Szymbarskich i Skarszewskim. Przez jezioro przepływa rzeka Radunia zaś zachodnim brzegiem jeziora prowadzi trasa zawieszonej obecnie linii kolejowej Pruszcz Gdański-Stara Piła-Kartuzy. Zbiornik został utworzony w roku 1927 i obejmuje 1,6 miliona m³ (o długości 3 kilometrów, szerokości od 90 do 300 metrów), znajduje się na wysokości 100 m n.p.m. Zbiornik należy do pierwszego z serii zalewów zwanych Kaskadą Raduni.

Ogólna powierzchnia: 40 ha, maksymalna głębokość: 9 m.

Elektrownia wodna^[1][2]

Widok na elektrownie od strony zalewu

Jaz burzowy

Elektrownię Wodną Łapino wybudowano w 1927 roku jako piątą elektrownię wodną na Raduni. Właścicielem nowej elektrowni był Senat Wolnego Miasta Gdańska, choć pierwotnym inwestorem przedsięwzięcia był Ferdynand Schichau. Po przegranym procesie o Radunię zmuszony był oddać inwestycję Senatowi WM Gdańska. Jest elektrownią derywacyjną zbiornikową ze zbiornikiem o wyrównaniu półdobowym. Zbiornik wypełnia naturalną dolinę Raduni. W wyniku budowy zapory i spiętrzenia rzeki pod wodą znalazła się stara papiernia, tartak, las, droga oraz kilka zabudowań gospodarczych. Woda spiętrzona w zbiorniku za pomocą rurociągu żelbetowego biegnącego przez korpus zapory jest kierowana do turbin. W budynku elektrowni rurociąg żelbetonowy przechodzi w stalowy, który rozprowadza wodę do dwóch turbin. Turbiny te wyprodukowały zakłady Schichau Elbing (Elbląg) w 1925 roku. W elektrowni Łapino prawdopodobnie po raz pierwszy na ziemiach polskich zastosowano rurociągi stalowe spawane elektryczne, zaledwie w kilka lat po wynalezieniu tej metody. W elektrowni zainstalowana jest trzecia turbina, czynna do dziś - o mocy 7 kW, jest to turbina potrzeb własnych elektrowni.

Niezwykle oryginalnym i unikatowym urządzeniem inżynierskim jest jaz burzowy, znajdujący się po lewej stronie elektrowni. Jaz ma zamknięcie segmentowe samoczynne z przeciwwagą. Podobne zamknięcia jazów stosowano w elektrowniach szwajcarskich i hiszpańskich na początku lat dwudziestych. Jaz wyposażony jest dodatkowo w klapę lodową. Poniżej jazu znajduje się czterostopniowa kaskada odprowadzająca wodę do kanału odpływowego elektrowni.

Dane techniczne^[3]

Panorama jeziora.

• średni przepływ: 5,18 m³/s
• moc instalowana: 2294 kW
• przełyk instalowany: 22,07 m³/s
• rzędna piętrzenia: 99,80 m n.p.m.
• spad: 13,8 m
• średnia roczna produkcja: 4,19x10⁶ kWh
• liczba turbozespołów: 2

Na zachodnim brzegu jeziora położona jest wieś Łapino, natomiast wschodnim brzegiem biegnie jej granica z sołectwem Lublewo Gdańskie, a także ścieżka na trasie Szlaku Skarszewskiego PTTK (zielonego).

Zobacz też

• Jezioro Łapińskie
• Kolbudy
• Rezerwat przyrody Bursztynowa Góra
• Rezerwat przyrody Jar Reknicy

Przypisy