Jezioro Żarnowieckie

Jezioro Żarnowieckie
Ilustracja
Jezioro Żarnowieckie
widok z północnego brzegu
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

woj. pomorskie

Miejscowości nadbrzeżne

Żarnowiec, Lubkowo, Kartoszyno, Czymanowo, Nadole

Wysokość lustra

1,5 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

14,31 km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


7,6 km
2,6 km

Głębokość
• maksymalna


19,4[1] m

Hydrologia
Rzeki zasilające

Bychowska Struga, Piaśnica

Rzeki wypływające

Piaśnica

Rodzaj jeziora

rynnowe

Położenie na mapie gminy Gniewino
Mapa konturowa gminy Gniewino, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Żarnowieckie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Żarnowieckie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Żarnowieckie”
Ziemia54°45′46,8″N 18°03′10,8″E/54,763000 18,053000

Jezioro Żarnowieckie (kaszub. Żarnowsczé Jezoro[2], niem. Zarnowitzer See[a]) – jezioro rynnowe w północnej Polsce, w województwie pomorskim, powiecie wejherowskim, na Wysoczyźnie Żarnowieckiej.

Charakterystyka

Powierzchnia 1431 ha, długość 7,6 km, szerokość 2,6 km, maksymalna głębokość 19,4 m[1]. Przez jezioro przepływa rzeka Piaśnica. Dno jeziora znajduje się poniżej poziomu morza (kryptodepresja).

Od 2011 r. nad Jeziorem Żarnowieckim istnieją 4 przystanie jachtowe (w Lubkowie-DPS, Brzynie, Nadolu i Lubkowie).

Historia

Dawna własność cystersów z Oliwy.

Granica

W wiekach wcześniejszych jezioro historycznie na linii pomiędzy Prusami a Królestwem Polskim (daw. woj. pomorskie) ale także między Pomorzem a Prusami Zachodnimi (Pommerellen)[3][4][5][6][7].

Do września 1939 jezioro znajdowało się na obszarze Polski (stan na rok 1935: II RP, Województwo pomorskie, Powiat morski) przy samej granicy polsko-niemieckiej, która biegła jego północno-zachodnim brzegiem, między kamieniami granicznymi A022 a A044, granica później częściowo odchodziła na zachód zostawiając miejscowość Nadole po stronie Polski, linia graniczna wracała do brzegów w jego południowej części między kamieniami „wersalskimi” A077 a A082 przy wejściu Piaśnicy. Na północnym krańcu jeziora przy wyjściu Piaśnicy znajdował się polski posterunek straży granicznej[8]. Po roku 1945 akwen już całkowicie na obszarze Polski m.in. w woj. gdańskim[9][10].

Elektrownia

Nad jeziorem miała powstać Elektrownia Jądrowa „Żarnowiec”, pierwsza w Polsce elektrownia jądrowa[11], ale jej budowę przerwano w 1990. Obecnie znajduje się tam największa w kraju elektrownia szczytowo-pompowa (o mocy 716 MW), uruchomiona w 1982.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 381. ISBN 83-232-1732-7.
  2. „Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych” / „Pòlskò-Kaszëbsczi Słowôrz Miestnëch ë fizjografnëch Mión”, strona 111, ISBN 978-83-87258-86-3 wydanie I, Gdańsk 2006 Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie pod redakcją Andrzeja Chludzińskiego, „Kaszuby – Leksykon Geograficzny”, strona 149, ISBN 83-7326-099-4 Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002
  3. Karta Dawnej Polski, Arkusz XLVI C, 1:50 0000. Paryż: 1859, s. 1.
  4. Carte Generale et detaillee de la Pologne. Wiedeń: 1808, s. 1.
  5. Georg Friedrich: Nova mappa geographica Regni Poloniae, Magni Ducatus Lituaniae Regni et Ducatus Occid. Norimb: 1788, s. 1.
  6. Neueste Karte von ganz Preussen und Herzogthum Warschau, Pl. II. Wiedeń: 1808, s. 1. (niem.).
  7. Hans Prutz: Geschichte des Kreises Neustadt in Westpreußen. Gdańsk: 1872, s. 4. (niem.).
  8. Wejherowo, 1:100 000, Pas 29 Słup 26. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1936, s. 1. (pol.).
  9. N-34-37-C (Wierzchucino), 1:50 000, Wojskowa Mapa Topograficzna. Warszawa: Sztab Generalny WP, 1987, s. 1. (pol.).
  10. N-34-37/38 (Władysławowo), 1:100 000. Wyd. 1. Warszawa: Zarząd Sztabu Generalnego WP, Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1. (pol.).
  11. Energetyka jądrowa w Polsce / Wszechnica Polskiej Akademii Nauk. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03151-5. (pol.).

Uwagi

  1. Niemieckojęzyczna nazwa geograficzna w brzmieniu administracyjnym do 1945 roku, obecnie na terenie RP.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Jezioro Zarnowieckie.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 2.5
Gniewino (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gniewino, Polska
Pomeranian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E