Jezioro Gocławskie

Jezioro Gocławskie
Ilustracja
Jezioro Gocławskie – widok od alei Stanów Zjednoczonych
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Morfometria
Powierzchnia

1,4738 ha[1]

Wymiary
• max długość
• max szerokość


250 m
50 m

Głębokość
• średnia


2–5 m

Hydrologia
Klasa czystości wody

I (2009)

Rodzaj jeziora

starorzecze[2]

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Gocławskie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Gocławskie”
Ziemia52°13′53″N 21°04′36″E/52,231389 21,076667

Jezioro Gocławskie[3], zwyczajowo Jeziorko Gocławskie – zbiornik wodny o powierzchni 1,4738 ha w Warszawie, w dzielnicy Praga-Południe, między zabudowaniami osiedli Gocław i Saska Kępa.

Położenie i charakterystyka

Jezioro leży na obszarze dzielnicy Praga-Południe w Warszawie pomiędzy osiedlami Gocław i Saska Kępa, po prawej stronie Wisły. Sąsiaduje z osiedlami mieszkaniowymi[4][5]. Jezioro znajduje się wewnątrz obszaru ograniczonego przez osiedle mieszkaniowe oraz ulice: aleję Stanów Zjednoczonych, Bracławską i Kwarcianą. Przez wody Kanału Wystawowego jezioro ma połączenie z Jeziorem Kamionkowskim, a poprzez Kanał Gocławski – z jeziorem Balaton[6].

Jezioro powstało w sposób sztuczny około 1935 roku w wyniku celowego spiętrzenia wód Kanału Wystawowego[6]. Wcześniej znajdował się tu prawdopodobnie mniejszy akwen – starorzecze Wisły[7]. Jego dzierżawcą był przez pewien czas ojciec Romana Dmowskiego – Walenty Dmowski[8].

Zgodnie z ustaleniami w ramach Programu Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r. jezioro położone jest na terasie zalewowej. Powierzchnia jeziora wynosi 1,4738 hektara[9]. Maksymalna długość jeziora wynosi 250 m, a jego szerokość 50 m. Głębokość jeziora to 2–5 m[2].

Przyroda

Jezioro jest środowiskiem życia dla dużej grupy gatunków makrobezkręgowców bentosowych, co może świadczyć o jego dużej wartości przyrodniczej. Zbiornikowi przyznano w 2009 roku I klasę czystości wody według metody BMWP-PL. Wskaźniki dla Jeziora Gocławskiego: liczba rodzin makrobezkręgowców: 24, wskaźnik Margalefa: 3,76; wskaźnik Simpsona: 0,79[4].

Jezioro oraz pobliskie tereny porośnięte są roślinami takimi jak: grzybień biały, moczarka, wywłócznik. W akwenie żyją różne gatunki ryb takie jak: karasie, liny, płocie i leszcze; spotykano tu także ssaki: bobry i wydry[10]. Zgodnie z badaniem z 2004 roku na terenie zbiornika wodnego stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków: łabędź niemy, świstun, derkacz i kaczka krzyżówka[11].

Jezioro należy do obwodu rybackiego „Wisła – nr 3”, którego użytkownikiem jest Okręg Mazowiecki Polskiego Związku Wędkarskiego[12].

Kontrowersje

W 2000 roku jezioro wraz z przyległymi terenami zostało zwrócone spadkobiercom rodziny Potockich, która przed wojną posiadała ten teren[5]. W 2002, w ciągu trzech dni roboczych od złożenia wniosku, użytkowanie wieczyste zostało przekształcone we własność[13]. Teren został później sprzedany deweloperowi i w 2014 nad jeziorem rozpoczęła się budowa budynków mieszkalnych[14]. W związku z wątpliwościami, czy wody jeziora stoją czy płyną (wody płynące wraz z gruntami pod nimi nie mogą być własnością prywatną), sprawą zajęła się prokuratura[14]. Wystąpiła ona o unieważnienie decyzji o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność. Samorządowe Kolegium Odwoławcze uznało, że doszło do naruszenia prawa, ale nie unieważniło decyzji z uwagi na nieodwracalne skutki prawne[14][15].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r. (pol.). bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2013-09-16].
  2. ↑ a b Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, listopad 2009, s. 21 [dostęp 2020-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-11].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022, identyfikator PRNG: 34136
  4. ↑ a b Julia Dobrzańska, Piotr Hewelke: Waloryzacja przyrodnicza wybranych Starorzeczy Wisły na terenie Warszawy (pol.). Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. [dostęp 2013-09-12].
  5. ↑ a b Michał Wojtczuk, Małgorzata Zubik. Protest nad jeziorkiem: domów tu nie chcemy. „Gazeta Stołeczna”, s. 6-7, 2014-05-16. 
  6. ↑ a b Jezioro Gocławskie (pol.). Portal informacyjny warszawskiej Pragi. [dostęp 2013-09-12].
  7. ↑ Zmiana krajobrazu okolic wybranych starorzeczy Wisły w Warszawie poddanych presji urbanizacyjnej (pol.). Inżynieria i Kształtowanie Środowiska - SGGW. [dostęp 2013-09-12].
  8. ↑ Ignacy Chrzanowski, Władysław Konopczyński: Życiorys - wersja dłuższa (pol.). Polski Słownik Biograficzny Tom V, zesz. 3. [dostęp 2013-09-12].
  9. ↑ Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r. (pol.). bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2020-04-17].
  10. ↑ Bielizna, butelki i fotele w Jeziorku Gocławskim (pol.). mmwarszawa.pl, 2009-03-23. [dostęp 2013-09-12].
  11. ↑ Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy - Załącznik nr II.7 (pol.). Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004. [dostęp 2013-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  12. ↑ Andrzej Zieliński: Jezioro Gocławskie należy do PZW! (pol.). Oficjalny serwis Okręgu Mazowieckiego Polskiego Związku Wędkarskiego. [dostęp 2013-09-12].
  13. ↑ Jeziorko Gocławskie, Miasto Jest Nasze [dostęp 2020-10-03].
  14. ↑ a b c Iwona Szpala, Małgorzata Zubik. Dziwne przypadki reprywatyzacji. „Gazeta Stołeczna”, s. 8, 29 kwietnia 2016. 
  15. ↑ Michał Wojtczuk, Gocław. Urzędnicy złamali prawo, jezioro w rękach prywatnych, warszawa.wyborcza.pl, 24 sierpnia 2015 [dostęp 2020-10-03].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Jezioro Goclawskie.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jezioro Gocławskie, Warszawa