Jezioro Strzeszyńskie

Jezioro Strzeszyńskie
Ilustracja
Widok z północnego brzegu
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Poznań

Region

Pojezierze Poznańskie

Wysokość lustra

76,6–77,3 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

32,0–33,5 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


1210 m
290 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


8,4 m
16,5 m

Długość linii brzegowej

4,5 km

Objętość

2700,0 tys. m³

Hydrologia
Klasa czystości wody

II[1] (w roku 1994)

Rzeki zasilające

Rów Złotnicki

Rzeki wypływające

Bogdanka

Rodzaj jeziora

eutroficzne, rynnowe, polodowcowe

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, u góry po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Strzeszyńskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Strzeszyńskie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro Strzeszyńskie”
Ziemia52°27′36″N 16°49′19″E/52,460000 16,821944
Pomost przy plaży w Strzeszynku
Plaża nad Jeziorem Strzeszyńskim (film)

Jezioro Strzeszyńskiejezioro w woj. wielkopolskim, w Poznaniu, leżące na terenie Pojezierza Poznańskiego. Jezioro jest źródłem rzeki Bogdanki tworzącej główną oś tzw. zachodniego klina zieleni miasta Poznania. Obecnie jedynym dopływem zasilającym jezioro jest Rów Złotnicki odwadniający obszary rolnicze i zabudowane miejscowości i gminy Suchy Las[2]. W 2018 roku w dolinie cieku wybudowano zbiornik retencyjny z filtrem gruntowo-roślinnym, który wydłużył czas przepływu i wspomaga procesy samooczyszczania wody przy udziale roślinności wodnej[3].

Charakterystyka

Linia brzegowa ma długość 4,5 km. Zlewnia bezpośrednia jeziora ma powierzchnię 133 ha, gdzie około 60% to lasy, a 35% grunty orne i łąki[4]. Tereny wokół niemal całego jeziora są wykorzystywane rekreacyjnie.

Jezioro użytkowane jest przez Polski Związek Wędkarski w Poznaniu. Dbając o jak najlepsze warunki do wędkowania, związek prowadzi prace związane z zarybianiem i odłowami. Jezioro zaliczane jest do typu sielawowego. Oprócz sielawy występuje w nim także: karp, węgorz, leszcz, lin, szczupak, krąp, ukleja, płoć, okoń, sieja, karaś pospolity i kiełb.

Nad jeziorem znajduje się plaża trawiasto-piaszczysta i kąpielisko miejskie Strzeszynek (o pojemności 700 osób) w sezonie kąpielowym strzeżone przez ratowników i regularnie kontrolowane przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Poznaniu. Atrakcyjność rekreacyjna terenów wokół jeziora, a szczególnie kompleks sportowy i infrastruktura motelowo-kempingowo-restauracyjna od strony ul. Koszalińskiej przyciągają rzesze mieszkańców miasta[5][6].

Dane morfometryczne

Powierzchnia zwierciadła wody, według różnych źródeł, wynosi od 32,0 ha[7] do 34,9 ha[2]. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 77,3 m n.p.m.[1] lub 76,6 m n.p.m.[7] Średnia głębokość jeziora wynosi 8,4[7] lub 8,2 m[2], a głębokość maksymalna 17,8 m[2].

W 1994 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości[1]. W 2010 i wiosną 2011 roku odnotowano dopływ dużych ilości zanieczyszczeń mineralnych z dominacją azotanów i fosforanów poprzez Rów Złotnicki, co spowodowało gwałtowny wzrost trofii wody (z mezotrofii do eutrofii) oraz szereg zjawisk świadczących o degradacji ekosystemu jeziora (śnięcie ryb, zakwity glonów i sinic, odtlenienie jeziora od głębokości 7 m, zapach siarkowodoru). Szczególnie groźne dla kąpiących były masowe zakwity toksycznych pikocyjanobakterii[8]. W konsekwencji w 2011 roku kąpielisko praktycznie nie działało, co wywołało liczne protesty oraz szeroką aktywizację mieszkańców i organizacji lokalnych zainteresowanych przyczynami tak nagłych i złych zmian jakości wody jeziora, w tym Stowarzyszenia My-Poznaniacy i Zielony Strzeszyn, Polskiego Klubu Ekologicznego, Rady Osiedla Strzeszyn, Zarządu Osiedla Grzybowego w Suchym Lesie oraz władz Gminy Suchy Las i Miasta Poznania[9] [10]. Przyspieszona aktywizacja UM Poznania zaowocowała w 2012 roku przeprowadzeniem zabiegów rekultywacji chemicznej przy zastosowaniu koagulanta żelazowego wiążącego fosfor mineralny. W 2013 roku nad najgłębszym miejscem akwenu zainstalowano aerator napędzany siłą wiatru[11].

Szata roślinna

Brzegi jeziora porastają rozległe szuwary z dominacją trzciny pospolitej, pałki szerokolistnej i wąskolistnej. Zwłaszcza przy północno-zachodnim brzegu rozległe agregacje tworzy kłoć wiechowata (jedyne stanowisko w Poznaniu). W płytkich zatokach zbiorowiska tworzą grzybienie białe. Z rzadziej spotykanych gatunków w wodach jeziora stwierdzono także rogatka krótkoszyjkowego. Strome zbocza otaczające jezioro porastają lasy o charakterze grądowym[12].

Kultura i edukacja

Od roku 2011 Leszek Możdżer w okolicach plaży nad Jeziorem Strzeszyńskim organizuje coroczne wiosenne festiwale jazzowe Enter Music Festival. W rejonie plaży funkcjonuje też łączka edukacyjna prezentująca popularne rośliny rejonu jeziora[13].

W rejonie plaży w Strzeszynku powstała galeria plenerowa Visual Park, w ramach której m.in. w 2014 prof. Andrzej Bednarczyk z ASP w Krakowie przygotował instalację Sen Guliwera, będącą, według niego, największym komiksem na świecie – można go oglądać poprzez lunetę z drugiego brzegu[13]. Pozostałe rzeźby plenerowe umieszczone w ramach Visual Parku, to:

  • Obraz pożerający narzędzia rekreacji (Bartosz Kokosiński, 2015),
  • Malum (Cyryl Zakrzewski, 2013),
  • Naprężenie (Sławomir Sobczak, 2012/2013),
  • Formy nadbrzeżne (Waldemar Rudyk, 2015),
  • Niedźwiedzica (autor nieznany, około 1975),
  • Space Delusions (Filip Wierzbicki-Nowak, 2012),
  • Gwiazda/Star (Jarosław Fliciński, 2016),
  • Sen Guliwera (Andrzej Bednarczyk, 2014),
  • Axis (Sławomir Brzoska, 2014),
  • Living Sugar (Maurycy Gomulicki, 2016),
  • Struktury ulotne –Trzcina (Piotr Korzeniowski, 2015)[14].

Galeria Visual Park

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Adam Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7.
  2. a b c d Tomasz Joniak, Natalia Jakubowska, Elżbieta Szeląg-Wasielewska, Degradation of the recreational functions of urban lake: A preliminary evaluation of water turbidity and light availability (Strzeszyńskie Lake, western Poland), „Polish Journal of Natural Sciences”, 28 (1), 2013, s. 43–51 [dostęp 2022-08-25].
  3. http://ingenis.pl/zlewnia-row-zlotnicki/
  4. Małgorzata Fiszer i inni, Effects of eutrophication on vendace, Coregonus albula (L.). I. Limnological characteristics of selected lakes in Wielkopolska, „Archives of Polish Fisheries”, 20 (2), 2012, DOI10.2478/v10086-012-0011-5.
  5. https://posir.poznan.pl/obiekty/strzeszynek/kapielisko
  6. https://www.poznan.pl/mim/wos/-,p,30499,30692.html
  7. a b c Według IRŚ za Adam Choiński, Katalog jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 544, ISBN 83-232-1732-7.
  8. Natalia Jakubowska, Elżbieta Szeląg-Wasielewska, Toxic Picoplanktonic Cyanobacteria—Review, „Marine Drugs”, 13 (3), 2015, s. 1497–1518, DOI10.3390/md13031497, PMID25793428, PMCIDPMC4377996 (ang.).
  9. "Władze Poznania mają to gdzieś". Protest ws. Strzeszynka. Gazeta.pl, 24.08.2013
  10. Petycja „Żądamy zamknięcia dopływu ścieków do Jeziora Strzeszyńskiego i Rusałka” do Prezydenta Poznania i Wójta Gminy Suchy Las
  11. Kamila Kmieć, Jezioro Kierskie i Strzeszyńskie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s. 50, ISSN 0137-3552
  12. Monika Zgrabczyńska, Osobliwości florystyczne użytku ekologicznego „Strzeszyn” w dolinie Bogdanki, „Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią”, 57, 2008, s. 61–67.
  13. a b Marcin Idczak, Największy komiks powstał nad jeziorem, w Głos Wielkopolski, dodatek Leżak, 7.07.2014, s. 18
  14. red. Katarzyna Jankowiak-Gumna, Visual Park. Przewodnik, Fundacja Europejskie Forum Sztuki, Poznań, 2016, ISBN 978-83-943117-1-1

Media użyte na tej stronie

Poznań outline map.svg
Autor:

Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.

Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa lokalizacyjna Poznania
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Strzeszynek, lake (3).JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 3.0
Poznań, jez. Strzeszyńskie w Strzeszynku.
Strzeszynskie Lake Poznan 78.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jez. Strzeszyńskie w Poznaniu z płn.
Strzeszyńskie lake Poznan, sculptures park, Cyryl Zakrzewski, Malum (2).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeźba nad jez. Strzeszyńskim w Poznaniu.
Slawomir Brzoska, Axis, Poznan Strzeszynskie lake.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeźba AXIS Sławomira Brzoski nad jez. Strzeszyńskim w Poznaniu.
Bartosz kokosinski, Obraz pozerajacy narzedzia rekreacji, Poznan, Strzeszynek.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bartosz Kokosiński, Obraz pożerający narzędzia rekreacji, Poznań, Strzeszynek, restauracja.
Space Delusions, Filip Wierzbicki Nowak, Poznan StrzeszynskieLake(2).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Obiekt Space Delusions Filipa Wierzbickiego-Nowaka w Poznaniu nad jez. Strzeszyńskim.
Greater Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Strzeszyńskie lake Poznan, sculptures park (5).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeźby niedźwiedzi nad jez. Strzeszyńskim w Poznaniu.