Jezioro Wilanowskie

Jezioro Wilanowskie
	; Jezioro Wilanowskie, widok z zachodniego brzegu w stronę parku Morysin
	Położenie
Państwo	Polska
Miejscowości nadbrzeżne	Warszawa
Region	Dolina Środkowej Wisły
Wysokość lustra	82,4 m n.p.m.
	Morfometria
Powierzchnia	13,4699 ha
Wymiary; • max długość; • szerokość	; 1,6 km; 0,035-0,1 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 1,5 m ; 6,8 m
	Hydrologia
Rzeki zasilające	Potok Służewiecki
Rzeki wypływające	Kanał Sobieskiego
	Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Jezioro Wilanowskie
	Położenie na mapie Polski Jezioro Wilanowskie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Jezioro Wilanowskie
	52°10′04″N 21°05′33″E/52,167778 21,092500

Jezioro Wilanowskie – starorzecze wiślane znajdujące się w dzielnicy Wilanów w Warszawie^[1].

Położenie

Jezioro od końca XVII w. jest częścią wilanowskiego założenia pałacowo-parkowego, stanowiąc wodny łącznik między ogrodem wilanowskim a parkiem Morysin.

Jezioro jest elementem dawnego ciągu wodnego lewobrzeżnych starorzeczy wiślanych, z których obecnie zachowane są: Jezioro Powsinkowskie (połączone z Jeziorem Wilanowskim w rejonie mostu na ul. Vogla), jezioro Sielanka (obecnie zdegradowane i wysychające ze względu na odcięcie połączenia z Jeziorem Wilanowskim) i Jeziorko Czerniakowskie połączone kanałem z jeziorem Sielanka.

Częścią jeziora jest Kanał Sobieskiego o długości ok. 800 m, który łączy je z rzeką Wilanówką i za jej pośrednictwem z Wisłą. Na kanale w latach 60. XX w. wybudowano jaz, dzięki któremu jezioro jest sztucznie piętrzone.

„Program Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” podaje, że jezioro położone jest na terenie zalewowym, a jego powierzchnia wynosi 13,4699 ha^[2].

Według Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych (PRNG) Kanał Sobieskiego jest częścią potoku Służewieckiego^[3]^[a].

Na jeziorze znajdują się dwie wyspy – pierwsza z nich w rejonie ujścia potoku Służewieckiego, powstała z akumulacji materiału niesionego tym ciekiem, druga – sztuczna – w północnej części jeziora, jest częścią parku wilanowskiego połączoną z lądem zabytkowym mostem Rzymskim i ozdobioną pomnikiem Bitwy Raszyńskiej w kształcie monumentalnego sarkofagu.

Jezioro Wilanowskie położone jest na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870)^[4]^[5].

Przyroda

Jezioro charakteryzuje się bogatym i różnorodnym zespołem makrobezkręgowców bentosowych, co może świadczyć o jego dużej wartości przyrodniczej. Zbiornikowi przyznano w 2009 roku II klasę czystości wody według metody BMWP-PL. Wskaźniki dla Jeziora Wilanowskiego: liczba rodzin makrobezkręgowców: 21, wskaźnik Margalefa: 3,06; wskaźnik Simpsona: 0,79^[6]. Zgodnie z monitoringiem w ramach Natura 2000 przeprowadzonym w latach 2009-2011 jezioro wykazało stan zły stan barwy wody (U2)^[7].

Jezioro jest zanieczyszczone w warstwie przydennej związkami azotu, fosforu i metali ciężkich, których akumulacja nastąpiła w wyniku wieloletniego dopływu wód silnie zanieczyszczonego Potoku Służewieckiego. W miesiącach zimowych, w związku z odladzaniem miejskich ulic, w jeziorze występuje silne stężenie chlorków, przekraczające miejscowo stężenie 3 000 mg/l.

Zobacz też

Taras zalewowy Wisły w Warszawie

Uwagi

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG) podaje m.in. współrzędne geograficzne źródła i ujścia oraz punktów dodatkowych Potoku Służewieckiego bez nazwy Kanał Sobieskiego. Współrzędne ujścia odpowiadają jednak miejscu, w którym Kanał Sobieskiego uchodzi do Wilanówki, a nie miejscu połączenia Potoku Służewieckiego i Jeziorka Wilanowskiego. Ponadto jeden z punktów dodatkowych położony jest w miejscu, w którym Kanał Sobieskiego wypływa z Jeziorka Wilanowskiego^[3].

Przypisy

↑ Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 379. ISBN 83-239-9607-5. OCLC 749337950.
↑ Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2019-08-12]. (pol.).
↑ ^a ^b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 sierpnia 2022, identyfikator PRNG: 125035
↑ Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 43 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Opis przebiegu granicy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla m. stoł. Warszawy Dzielnicy Wilanów według mapy sygnatura Warszawa-Wilanów//WOChK/z z dnia 22 grudnia 2000r. [data dostępu: 2015-01-08]
↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2015-01-08].
↑ Julia Dobrzańska, Piotr Hewelke: Waloryzacja przyrodnicza wybranych Starorzeczy Wisły na terenie Warszawy. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).
↑ Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion. Biuro Naczelnego Architekta Miasta. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).

Bibliografia

J. Krajowski, L. Wilkanowicz - Operat wodnoprawny na piętrzenie i pobór wody z Jez. Wilanowskiego, 1998 r. - niepublikowany - archiwum Muzeum Pałac w Wilanowie,
J. Krajowski, L. Wilkanowicz - Operat wodnoprawny na odprowadzenie wód opadowych z terenu Muzeum Pałacu w Wilanowie, 1999, - jw.

Linki zewnętrzne

Opracowanie ekofizjograficzne dla studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006. architektura.um.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. o Jeziorze Wilanowskim na s. 30-31.

[uwaga1-4] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych (PRNG) podaje m.in. współrzędne geograficzne źródła i ujścia oraz punktów dodatkowych Potoku Służewieckiego bez nazwy Kanał Sobieskiego. Współrzędne ujścia odpowiadają jednak miejscu, w którym Kanał Sobieskiego uchodzi do Wilanówki, a nie miejscu połączenia Potoku Służewieckiego i Jeziorka Wilanowskiego. Ponadto jeden z punktów dodatkowych położony jest w miejscu, w którym Kanał Sobieskiego wypływa z Jeziorka Wilanowskiego^[3].

[jpl-1] Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 379. ISBN 83-239-9607-5. OCLC 749337950.

[a5-2] Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2019-08-12]. (pol.).

[PRNG_o-3] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 sierpnia 2022, identyfikator PRNG: 125035

[RozpWOChK07-5] Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 43 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Opis przebiegu granicy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla m. stoł. Warszawy Dzielnicy Wilanów według mapy sygnatura Warszawa-Wilanów//WOChK/z z dnia 22 grudnia 2000r. [data dostępu: 2015-01-08]

[geoserwisgdosmapy-6] Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2015-01-08].

[a1-7] Julia Dobrzańska, Piotr Hewelke: Waloryzacja przyrodnicza wybranych Starorzeczy Wisły na terenie Warszawy. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. [dostęp 2013-07-23]. (pol.).

[8] Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion. Biuro Naczelnego Architekta Miasta. [dostęp 2015-09-17]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne