Jezioro Woszczelskie (Natura 2000)

Jezioro Woszczelskie

kod: PLH280034
Strefa przybrzeżna Jeziora Woszczelskiego – szuwar szerokopałkowy, szuwar trzcinowy, łęg jesionowo-olszowy
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Położenie	gminy: Ełk, Stare Juchy
Mezoregion	Pojezierze Ełckie
Data utworzenia	2011
Powierzchnia	3,1367 km²
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ełk Jezioro Woszczelskie
Położenie na mapie Polski Jezioro Woszczelskie
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jezioro Woszczelskie
Położenie na mapie powiatu ełckiego Jezioro Woszczelskie
53°50′52″N 22°14′59″E/53,847778 22,249722

Jezioro Woszczelskie (PLH280034) – obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (planowany specjalny obszar ochrony siedlisk) sieci Natura 2000 obejmujący Jezioro Woszczelskie i jego bezpośrednią okolicę (313,67 ha).

Położenie

OZW Jezioro Woszczelskie obejmuje leżące w centralnej części Pojezierza Ełckiego Jezioro Woszczelskie, które stanowi niemal połowę powierzchni obszaru, wraz z jego najbliższą zlewnią pokrytą głównie przez torfowiska, łąki i olszyny. Ma nieco wydłużony kształt, zajmując fragment rynny polodowcowej pomiędzy jeziorami Sawinda Wielka i Sunowo wzdłuż Jeziora Woszczelskiego i cieków łączących go z innymi zbiornikami rynny.

Obszar niemal w całości znajduje się na terenie gminy Ełk, zajmując fragmenty miejscowości Woszczele, Bienie i Małkinie. Niewielki północno-zachodni fragment obszaru leży w gminie Stare Juchy.

Przyroda

Główną część obszaru stanowi Jezioro Woszczelskie – mezotroficzne, typu ramienicowego. Oprócz łąk ramienicowych występują w nim zróżnicowane zbiorowiska hydrofitów i helofitów. Szuwary na południowym brzegu jeziora przechodzą w torfowisko przejściowe, a cieki i jezioro otoczone są lasami olchowymi, przeważnie o charakterze lasu łęgowego (łęg jesionowo-olszowy), miejscami zabagnionymi (ols porzeczkowy). Poza tym na obszarze ostoi znajdują się drobne zbiorniki eutroficzne w wyrobiskach pożwirowych i różnego typu łąki – od zmiennowilgotnych trzęślicowych, po świeże typu rajgrasowego. Pewien udział mają również grunty orne, wiejska zabudowa i żwirownia.

Siedliska przyrodnicze

Las w Woszczelach na brzegu jeziora

OZW Jezioro Woszczelskie powołano dla ochrony następujących siedlisk przyrodniczych:

• 3140 twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea (jezioro ramienicowe) – 43,14% powierzchni
• 3150 starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne – 3,63% powierzchni
• 6410 zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) – 0,06% powierzchni
• 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) – 2,28% powierzchni
• 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska – 0,45% powierzchni
• 91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe – 2,20% powierzchni.

Gatunki chronione na mocy dyrektywy siedliskowej lub ptasiej

• ssaki
  • bóbr europejski
  • wydra europejska
• ptaki
  • bąk zwyczajny
  • bielik
  • błotniak stawowy
  • bocian biały
  • kania czarna
  • orlik krzykliwy
  • żuraw
• płazy
  • kumak nizinny
  • traszka grzebieniasta
• owady
  • czerwończyk nieparek
  • pachnica dębowa
  • zalotka większa

Inne cenne gatunki

Łąka ramienicowa w Jeziorze Woszczelskim

• ramienicowce
  • krynicznica tępa
  • ramienica omszona
  • ramienica przeciwstawna
• skrzypy
  • skrzyp pstry
• rośliny nasienne
  • bobrek trójlistkowy
  • grążel żółty
  • gruszyczka okrągłolistna
  • jezierza morska
  • kruszczyk błotny
  • kruszyna pospolita
  • kukułka krwista typowa
  • pływacz zwyczajny
  • rdestnica wydłużona
  • wywłócznik okółkowy
• ptaki
  • cyraneczka
  • cyranka
  • czapla siwa
  • czernica
  • gągoł
  • kormoran zwyczajny
  • krzyżówka
  • łabędź niemy
  • łyska
  • mewa śmieszka
  • nurogęś
  • perkoz dwuczuby
  • wodnik zwyczajny

Inne formy obszarowej ochrony przyrody

Obszar leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego. Jezioro, podobnie jak inne okoliczne zbiorniki, objęte jest strefą ciszy. Obszar jest położony z dala od pozostałych elementów sieci Natura 2000, najbliższe mu obszary to OZW Murawy na Pojezierzu Ełckim i SOOP Ostoja Poligon Orzysz.

Miejsce spuszczania łodzi we wsi Woszczele

Zagrożenia

Jezioro jest użytkowane rybacko (dzierżawa gospodarstwa rybnego), co jednak nie wpływa niekorzystnie na siedlisko. Zagrożeniem są wahania poziomu wód, które powodują wypłycanie łąk ramienicowych. Również presja turystyczna związana z budową infrastruktury wypoczynkowej skutkuje niszczeniem roślinności przybrzeżnej. Wydobycie żwiru w okolicy potencjalnie może zagrozić zmianą stosunków wodnych.

Bibliografia

• Jezioro Woszczelskie – standardowy formularz danych (pol.). Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2011-01-28].

Linki zewnętrzne

• Jezioro Woszczelskie. W: Katalog obszarów Natura 2000 [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
• Obszar Natura 2000 Jezioro Woszczelskie. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-16].