Jezioro pod Morgami

Jezioro pod Morgami
Ilustracja
Jezioro pod Morgami – widok od strony północno-wschodniej
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Wysokość lustra

83,7 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

2,1141 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


500 m
80 m

Głębokość
• średnia


1–3 m

Hydrologia
Rodzaj jeziora

starorzecze

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro pod Morgami”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Jezioro pod Morgami”
Ziemia52°08′05″N 21°07′20″E/52,134722 21,122222

Jezioro pod Morgami – starorzecze w Warszawie[1], w dzielnicy Wilanów[2] o powierzchni ponad 2 ha.

Położenie i charakterystyka

Jezioro leży po lewej stronie Wisły, w Warszawie, w dzielnicy Wilanów, w rejonie osiedli Powsin i Latoszki niedaleko ulic Rosochatej, Latoszki, Ruczaj, Starodawnej i Zakamarek[3]. Jezioro ma połączenie z Jeziorem Lisowskim, a także dalej z Jeziorem Powsinkowskim poprzez przepływający Rów Powsiński[4]. Odpływ w kierunku Wilanówki odbywa się poprzez Rów Latoszki[5]. W bliskim sąsiedztwie znajduje się także jezioro Struga[3]. Leży w zlewni rzeki Wilanówki[4].

Zgodnie z ustaleniami w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” jezioro położone jest na terasie nadzalewowej i zasilane jest stale wodami podziemnymi. Odpływ natomiast ma formę cieku. Powierzchnia jeziora wynosi 2,1141 hektara[6]. Maksymalna długość jeziora wynosi 500 m, a jego szerokość 80 m. Głębokość jeziora to 1–3 m[5]. Jezioro ma wydłużony kształt w kierunku S-N[7]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 83,7 m n.p.m.[3]

Akwen współtworzy 12-kilometrowy ciąg starorzeczy, rozpoczynający się od jezior Bielawskich (Jeziorko Bielawskie Górne i Jeziorko Bielawskie Dolne), przez Jezioro Lisowskie, Jezioro pod Morgami, Jezioro Powsinkowskie do Jeziora Wilanowskiego[4].

Nazwa jeziora wywodzi się od nazwy pola Morgi[8].

Przyroda

Zbiornik wodny leży na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu utworzonego Rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego. Rozporządzenie to zmieniono Rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 3 sierpnia 2000 r. i dodano m.in. zapis, iż w skład obszaru chronionego krajobrazu wejdą tereny otwarte ze zbiornikami wodnymi – jeziorami: Lisowskim i Pod Morgami o łącznej powierzchni: 13,1258 ha[9][10][11].

Zgodnie z badaniem z 2004 roku na terenie zbiornika wodnego i w jego okolicach stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków: bączek, bocian biały, orzełek włochaty, czajka, górniczek, gąsiorek, kaczka krzyżówka[12] i trzciniak[13].

Jezioro jest istotne w szerszym kontekście dla mikroklimatu Warszawy. Zbiornik ten należy – wraz z m.in. Jeziorem Powsinkowskim, Jeziorem Wilanowskim, doliną rzeki Wilanówka, Morysinem oraz pobliskimi łąkami, polami, ciekami i zbiornikami wodnymi – do ważnego ciągu przyrodniczego Warszawy, który pełni istotne funkcje hydrologiczne, ma też spore znaczeniu dla klimatu. Ciąg ten nawietrza Warszawę transportowanymi od południa masami czystego powietrza znad Lasu Kabackiego i Lasów Chojnowskich[14]. Jest to tzw. Korytarz Wilanowski[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 121. ISBN 83-239-9607-5. OCLC 749337950.
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 sierpnia 2022, identyfikator PRNG: 103568
  3. ↑ a b c geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-08-09].
  4. ↑ a b c d Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, 2006. [dostęp 2013-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  5. ↑ a b Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa, listopad 2009, s. 21 [dostęp 2020-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-11].
  6. ↑ Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010 r.. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  7. ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 52. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-04-22].
  8. ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 377. ISBN 978-83-62189-08-3.
  9. ↑ Formy ochrony przyrody na terenie dzielnicy Wilanów. wilanow.pl. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).
  10. ↑ Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42/14.02.2007 r., poz. 870: Rozporządzenie Nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; Załącznik nr 43 do rozporządzenia nr 3 Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. Opis przebiegu granicy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu dla m. stoł. Warszawy Dzielnicy Wilanów według mapy sygnatura Warszawa-Wilanów//WOChK/z z dnia 22 grudnia 2000 r. [data dostępu: 2015-01-08]
  11. ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2015-01-08].
  12. ↑ Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy - Załącznik nr II.7. Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004. [dostęp 2013-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  13. ↑ Grzegorz Węcławowicz, Janusz Księżak, Andrzej Jarosz, Przemysław Śleszyński: Atlas Warszawy, Zeszyt 8, Ptaki Warszawy 1962-2000. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2001, s. 50, 74, 76. ISBN 83-87954-95-0.
  14. ↑ Małgorzata Kaczyńska: Krajobraz Kulturowy Wilanowa. wilanow.pl. [dostęp 2013-09-18]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
JezioropodMorgami2.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jezioro pod Morgami – widok od strony północno-wschodniej