Jigael Jadin

Jigael Jadin
‏יגאל ידין‎
Ilustracja
Generał Jigael Jadin
generał porucznik (raw alluf) generał porucznik (raw alluf)
Data i miejsce urodzenia

20 marca 1917
Jerozolima, Imperium Osmańskie

Data i miejsce śmierci

28 czerwca 1984
Jerozolima

Przebieg służby
Lata służby

1932–1952

Siły zbrojne

Haganah Symbol.svg Hagana
Badge of the Israel Defense Forces.svg Siły Obronne Izraela

Stanowiska

szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela (1949–1952)

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
wojna o niepodległość

Późniejsza praca

archeologia

Odznaczenia
wojna o niepodległość

Jigael Jadin lub Yigael Yadin (ur. 20 marca 1917, zm. 28 czerwca 1984) – izraelski dowódca wojskowy w stopniu generała porucznika (raw alluf), oficer dyplomowany Sił Obronnych Izraela, w latach 1949–1952 drugi Szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. W następnych latach zajmował się archeologią i polityką.

Młodość

Jadin urodził się w Jerozolimie, wówczas w Imperium Osmańskim. Był synem archeologa Eleazara Sukenika i feministki Hasji Fejnsod Sukenik.

Ukończył Gimnazjum Hebrajskie Rehavim, a następnie studiował archeologię, język hebrajski i arabski na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie.

Służba wojskowa

W 1932, w wieku piętnastu lat wstąpił do żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana. Prowadził szkolenia wojskowe na północy kraju, a następnie został głównym instruktorem szkoleń broni palnej prowadzonych w moszawie Kefar Witkin. W 1939 został mianowany zastępcą szefa sztabu Hagany, Ja’akowa Doriego.

W 1946 wystąpił z Hagany. Przyczyną jego rezygnacji był spór z Icchakiem Sadehem o włączenie karabinu maszynowego w standardowe uzbrojenie drużyny. Po opuszczeniu wojska Jadin podjął pracę na Uniwersytecie Hebrajskim, jednak w 1947 został ponownie powołany do Hagany. Podczas wojny o niepodległość był odpowiedzialny za wiele kluczowych decyzji. Był szefem sztabu operacji w Sztabie Generalnym Sił Obronnych Izraela. Gdy w czerwcu 1948 premier Dawid Ben Gurion podjął próbę wymienienia wysokich dowódców armii posługując się przy tym kluczem przynależności partyjnej do Mapai, alluf Jigael Jadin zagroził wystąpieniem z armii i oskarżył premiera o próbę „przekształcenia armii w wojsko jednej partii politycznej”.

Szef Sztabu Generalnego

9 listopada 1949 otrzymał awans na stanowisko drugiego szefa Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. Podał się do dymisji 7 grudnia 1952. Przyczyną jego dymisji było nieporozumienie z premierem Dawidem Ben Gurionem w sprawie cięć w budżecie wojskowym, który według Jadina powinien wynosić jedną trzecią budżetu państwa[1].

Po odejściu z armii

Po odejściu z wojska Jigael poświęcił się badaniom archeologicznym. Prowadził badania w rejonie jaskiń Kumran, twierdzy Masada oraz ruin Chasor i Megiddo. W 1956 został wyróżniony Nagrodą Izraela za pracę doktorancką na temat zwojów z Qumran[2]. Za swoje największe odkrycie uważał znalezienie Bramy Salomona w Gezer. W 1964 został członkiem Izraelskiej Akademii Nauk.

Kariera polityczna

Przez cały czas działalności archeologicznej Jigael angażował się także w życie publiczne Izraela. W przeddzień wojny sześciodniowej w 1967 był doradcą wojskowym premiera Lewiego Eszkola. Po wojnie Jom Kipur był członkiem Komisji Arganat, która badała okoliczności i przyczyny wojny.

W 1976 założył Demokratyczny Ruch dla Zmian, powszechnie znany pod akronimem „Dasz”. Partia była próbą odpowiedzi na rosnącą frustrację i rozpacz po wojnie Jom Kipur, które nakładały się na skandale korupcyjne rządu i narastający kryzys społeczny. Jigael Jadin, jako były szef Sztabu Generalnego, był spostrzegany jako człowiek o niezmąconej reputacji, który mógłby poprowadzić kraj nową drogą. W wyborach parlamentarnych w 1977 partia uzyskała 15 mandatów. Jadin został wicepremierem w rządzie Menachema Begina. Jadin uczestniczył w ważnych rozmowach międzynarodowych, które doprowadziły do podpisania porozumienia z Camp David. Umożliwiło ono zawarcie traktatu pokojowego izraelsko-egipskiego.

14 września 1978 doszło do podziału w Dasz – Jadin, Szelomo Elijjahu, Szafik Asad, Mordechaj Elgrabli, Szemu’el Tamir, Akiwa Nof i Binjamin Halewi współtworzyli Ruch Demokratyczny, który rozpadł się 10 marca 1981. Jadin został posłem niezależnym[3].

W 1981 wycofał się z polityki. Zmarł w 1984.

Życie prywatne

Był żonaty z Karmelą z domu Rupin. Mieli dwie córki: Orly i Littal.

Przypisy

  1. Jigael Jadin (ang.) – profil na stronie Knesetu.
  2. Recipients in 1956. [w:] Israel Prize Official Site [on-line]. [dostęp 2011-04-25]. (hebr.).
  3. Mergers and Splits Among Parliamentary Groups. knesset.gov.il. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Ygal Yadin - Lt Gel 1949-1952.jpg
يغائيل يادين
Haganah Symbol.svg
Autor: Meronim, Licencja: CC BY-SA 3.0
Haganah Symbol
Flag of IDF Chief of Staff.svg
Autor: Meronim, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of IDF Chief of Staff
Independence war ribbon.jpg
Autor: Ingsoc, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Independence War Ribbon
IDF rav aluf rotated.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
The IDF rank Rav Aluf (Ra'al)