Joachim Karsch

Joachim Karsch
Ilustracja
Joachim Karsch
Data i miejsce urodzenia20 czerwca 1897
Wrocław
Data i miejsce śmierci11 lutego 1945
Gądków Wielki
Narodowośćniemiecka
Dziedzina sztukirzeźba, grafika
Ważne dzieła

Hiob i jego przyjaciele

Joachim Karsch (ur. 20 czerwca 1897 we Wrocławiu[1][2][3][4], zm. 11 lutego 1945 w Gądkowie Wielkim[5]) – niemiecki rzeźbiarz i grafik ekspresjonistyczny[6].

Życiorys

Głowa dziewczynki z profilu, drzeworyt Joachima Karscha, 1921
Akwaforta Joachima Karscha

Wychowywał się w sierocińcu[5], w latach 1911–1914 uczęszczał do Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu[7][3][5][8], następnie, w latach 1915–1917 uczył się w berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych[7] u Petera Breuera(ang.)[1][5][9]. W 1917 roku otrzymał nagrodę Fundacji Karla Haasego za rzeźbę Stojąca kobieta[9]. Przerwał naukę[9] i przez dwa lata pracował jako fornal lub robotnik rolny[5] w folwarku na Śląsku[1]. Podczas I wojny światowej doznał uszczerbku na zdrowiu – uszkodził sobie ramię[5], co spowodowało jego niepełnosprawność[3].

W 1919 roku przeprowadził się do Berlina[7], jego dzieła zostały zaprezentowane w berlińskiej Akademii[2], a za gipsową rzeźbę Hiob i jego przyjaciele (1919), otrzymał jesienią tegoż roku państwową nagrodę Pruskiej Akademii Sztuk(ang.)[10][1], która miała umożliwić sześciomiesięczną naukę w Villa Massimo(ang.) w Rzymie[9][7]; Karsch jednak nie mógł wówczas skorzystać z tego stypendium, ponieważ rząd włoski skonfiskował pracownie tejże instytucji pod koniec I wojny światowej[7]. W 1920 roku nagrodzona praca była prezentowana w ramach wystawy grupy Wolna Secesja(ang.)[10], po wystawie artysta zniszczył tę pracę, ponieważ nie miał miejsca na jej przechowywanie w niewielkim berlińskim studio, pozostawił jedynie fragment, tj. rzeźbę głowy jednej z postaci[7]. W marcu 1920 roku miał zorganizowaną wystawę w galerii Hansa Goltza w Monachium, która zebrała dobre opinie[5]. Pomimo sukcesów artystycznych był zmuszony pracować w fabrykach firm Schering(ang.) i AEG[11][5] – w połowie lat 30. XX wieku był zrujnowany finansowo[3]. Jesienią 1924 roku[11] poślubił Metę Correns[9] (1899–1981). Zamieszkał z nią w Jaszkowej Górnej[11], miał z nią syna Floriana[12] (1925–2015)[13] (ur. 1925)[9].

W 1928 Karsch przeniósł się do Berlina po podpisaniu kontraktu z galerią Nierendorf[9], w tymże roku jego prace wystawiono na dwóch wystawach w Berlinie[14]. Para rozwiodła się latem 1929 roku[9], a Meta poślubiła Josefa Nierendorfa[9], właściciela galerii w Berlinie[13]. W latach 30. XX wieku mieszkał w Berlinie-Wilmersdorfie[15], w 1932 roku otrzymał brązowy medal za pracę plastyczną Stabwechsel[3] w Olimpijskim Konkurs Sztuki i Literatury w Los Angeles[16]. W tym okresie podróżował m.in. na południe Francji oraz skorzystał ze stypendium w Villa Massimo[9]. W 1933 roku poślubił Liesbeth Wiemer[9]. W 1937 roku jego dzieło Czytająca para zostało skonfiskowane z Muzeum Folkwang w Essen jako sztuka wynaturzona[9].

W 1942 roku otrzymał intratne zlecenie od miasta Gdyni[3] na kaplicę cmentarną[9]. Rok później jego berlińska pracownia została całkowicie zniszczona przez atak bombowy[9][3], a siedem rzeźb, które były przechowywane w siedzibie Verein Berliner Künstler(niem.) również uległo zniszczeniu przez bomby[9]. W lutym 1945 roku żołnierze armii radzieckiej zajęli jego mieszkanie w Gądkowie Wielkim oraz celowo zniszczyli jego dzieła[3][17]. Po tych wydarzeniach popełnił samobójstwo[18] w nocy z 10 na 11 lutego[9] wraz z żoną[7] Liesbeth, jedną z możliwych przyczyn tego kroku była chęć uniknięcia deportacji[3] na wschód[9]. Ciała artysty i jego zostały znalezione i pogrzebane przez sąsiadów[9]. Pamiątkowy grób rzeźbiarza znajduje się na berlińskim cmentarzu parkowym Lichterfelde(niem.)[9]. W latach 2003–2011 jego syn Florian opracował trzytomowy katalog dzieł ojca[13].

Twórczość

Klotho, zaginiona rzeźba Joachima Karscha ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu
Relief Joachima Karscha w Teltow (2014)

We wczesnym okresie swej twórczości tworzył rzeźby w stylu ekspresjonistycznym, głównie głowy oraz statuy[7]. W latach 1917–1918 stworzył portretowe ilustracje do Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego oraz do powieści Malte Rainera Marii Rilkego[7]. Jego dzieła wykazują wpływy twórczości niemieckiego rzeźbiarza Gerharda Marcksa[9].

Zaprojektował m.in. wysoki na 3 metry relief dla cmentarza ewangelickiego w Teltow[19][20]. W 2011 roku kaplica cmentarna i relief zostały wpisane na listę zabytków Brandenburgii[21][20].

Dzieła w muzeach

Przypisy

  1. ↑ a b c d Bahlinger 1929 ↓, s. 144.
  2. ↑ a b Hellwag 1935 ↓, s. 181.
  3. ↑ a b c d e f g h i Joachim Karsch. Sports Reference LLC. [dostęp 2018-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-20)].
  4. ↑ Piotr Łukaszewicz: Wrocławska Akademia Sztuki i środowisko artystyczne tego miasta 1918–1933. W: Co robić po kubizmie? Studia o sztuce europejskiej pierwszej połowy XX wieku. Jerzy Malinowski (red.). Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1984, s. 186. ISBN 978-83-08-01319-9.
  5. ↑ a b c d e f g h Idis B. Hartmann: Karsch, Joachim. W: Kulturportal West Ost [on-line]. [dostęp 2018-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-14)].
  6. ↑ Hellwag 1935 ↓, s. 182.
  7. ↑ a b c d e f g h i j LACMA 1983 ↓, s. 110.
  8. ↑ Norman Davies, Roger Moorhouse: Mikrokosmos. Portret miasta środkowoeuropejskiego. Vratislavia · Breslau · Wrocław. Kraków: Znak, 2002, s. 212.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Joachim Karsch 1897-1945. W: BudapestAuction [on-line]. [dostęp 2019-02-13].
  10. ↑ a b LACMA 1983 ↓, s. 22.
  11. ↑ a b c Bahlinger 1929 ↓, s. 145.
  12. ↑ Nierendorf, Meta. W: Die Gesichter des Deutschen Kunstarchivs [on-line]. Germanisches Nationalmuseum. [dostęp 2018-07-01].
  13. ↑ a b c Florian Karsch gestorben. Freund der Künstler. W: Der Tagesspiegel [on-line]. 2015-10-06. [dostęp 2018-07-01].
  14. ↑ Bahlinger 1929 ↓, s. 143.
  15. ↑ Malerei und Plastik in Deutschland 1936. Hamburg: Kunstverein in Hamburg, 1936, s. 19.
  16. ↑ Olympic Games 1932 Los Angeles. Juergen Wagner. [dostęp 2018-07-01].
  17. ↑ Werden Berliner Nackte nach Regensburg verkauft?. Mittelbayerische, 2006-12-19. [dostęp 2018-07-01].
  18. ↑ Dunnington Bartholow & Miller, LLP Rowlani & Petroff: Verified complaint (Martin Grosz and Lilian Grosz). New York: 2009-04-10, s. 29.
  19. ↑ Hellwag 1935 ↓, s. 184.
  20. ↑ a b Geschichte zur Entstehung unseres heutigen Friedhofs. Evangelische Kirchengemeinde. St. Andreas Teltow. [dostęp 2018-07-01].
  21. ↑ Denkmalliste des Landes Brandenburg Landkreis Potsdam-Mittelmark Stand: 31.12.2017. Potsdam-Mittelmark. Brandenburgisches Landesamt für Denkmalpflege und Archäologisches Landesmuseum, 2017, s. 40.
  22. ↑ Maciej Bartków: Zaginiona kolekcja dzieł sztuki Muzeum Górnośląskiego. W: Bytomski.pl [on-line]. 2015-09-06. [dostęp 2018-07-01].
  23. ↑ Dariusz Kacprzak: Moderna – sztuka zwyrodniała ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Szczecinie w świetle źródeł archiwalnych. W: Szczecińskie awangardy. Szymon Piotr Kubiak (red.). Szczecin: Wydawnictwo-Artystyczno Naukowe Wydziału Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki, 2017, s. 251. ISBN 978-83-63365-59-2.

Bibliografia

  • Herbert Bahlinger. Joachim Karsch. „Schlesische Monatshefte”, 1929-04 (niem.). 
  • German expressionist sculpture. Barbara Einzig, Lynne Dean, Andrea P. A. Belloli (ed.). Los Angeles: Los Angeles County Museum of Art, 1983. ISBN 978-0-87587-115-8.
  • Fritz Hellwag: Zu den Arbeiten von Joachim Karsch. W: Die Kunst für alle. Fünfzigster Jahrgang. 1934–1935. München: F. Bruckmann AG, 1935.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Joachim Karsch etching woman.jpg
Akwaforta Joachima Karscha.
Joachim Karsch Klotho.jpg
Rzeźba Klotho autorstwa Joachima Karscha, wysokość 27 cm. Należała do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, zaginęła w czasie II wojny światowej.
Joachim Karsch girl.jpg
Joachim Karsch, side-face of a girl (Mädchenkopf im Profil), woodcut from 1921.
Joachim Karsch.jpg
Joachim Karsch (1897–1945), niemiecki rzeźbiarz i grafik.
Weinbergsweg1 Teltow Eingangsrelief Friedhof.jpg
Autor: Andreas Lippold, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baudenkmal: Weinbergstraße 1, Teltow, Eingangsrelief, Künstler: Joachim Karsch