Joachim Leśniewicz

Joachim Leśniewicz
Herb
Półkozic
Rodzina

Leśniewiczowie herbu Półkozic

Data i miejsce urodzenia

1793
Krasiłów, Kamieniec Podolski

Data i miejsce śmierci

27 kwietnia 1852
Woroneż

Ojciec

Józef Leśniewicz

Matka

Tekla Dunin-Kozicka

Żona

Ludwika Glinka

Dzieci

Zofia
x Aleksander Dymitrowicz
Aleksander
x Przygodzka

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari

Joachim Leśniewicz herbu Półkozic[1] (ur. 1793 w Krasiłowie pod Kamieńcem Podolskim, zm. 27 kwietnia 1852 w Woroneżu) – kapitan wojska polskiego, spiskowiec, działacz niepodległościowy, powstaniec listopadowy, sybirak.

Biografia

Jedyny syn Józefa i Tekli z Dunin-Kozickich, właścicieli dóbr Teremkowce[2], Jurkowce[3] i Bereżanka na Podolu. Wnuk komornika granicznego podolskiego Józefa Leśniewicza z Wielkiej Mukszy i jego drugiej żony, podczaszanki inflanckiej Joanny z Szyrynów[1].

W 1817 rozpoczął służbę w armii Królestwa Polskiego jako oficer kwatermistrzostwa generalnego. W 1819 związał się z Wolnomularstwem Narodowym Waleriana Łukasińskiego. Zmuszony do dymisji z wojska polskiego w stopniu porucznika (12.10.1821). Po wystąpieniu z wojska powrócił do rodzinnego majątku na Podole, zostając sędzią powiatu kamienieckiego. W 1828 uczestniczył w wojnie rosyjsko-tureckiej.

W czasie powstania listopadowego należał do tzw. junty przygotowującej powstanie na Podolu i był odpowiedzialny za organizację funduszów. 19 lutego 1831 r. zawiązano tajne Towarzystwo Patriotyczne Podolskie, na czele którego stanęła siedmioosobowa Rada Centralna (tzw. Junta). Jednocześnie Joachim Leśniewicz został wybrany w skład Rady Centralnej[4]. Po bitwach pod Daszowem i Majdankiem przedostał się przez Galicję do Królestwa Polskiego. Służył w kwatermistrzostwie. Awansował na kapitana, a 15 września 1831 roku został odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militari (nr 2463). Wraz z bratem stryjecznym, Tytusem Leśniewiczem z Wielkiej Mukszy, wybitnie zasłużył się w obronie Zamościa[5]. Po upadku twierdzy (23 października 1831) powrócił do majątku rodzinnego na Podole, korzystając z gwarancji nietykalności udzielonej obrońcom Zamościa.

W 1835 rozpoczął działalność w założonym przez Gaspra Maszkowskiego i Leonarda Łepkowskiego tajnym Towarzystwie Filodemicznym. Uczestniczył w naradzie, na mocy postanowień której Towarzystwo przystąpiło do zorganizowanego przez Szymona Konarskiego Stowarzyszenia Ludu Polskiego. W kwietniu 1838 wraz Ludwikiem Januszewskiem został wybrany przez spiskowców podolskich na reprezentanta Podola na zjazd Stowarzyszenia w Berdyczowie (3 czerwca 1838).

Po dekonspiracji spisku został aresztowany, osadzony w twierdzy kijowskiej. W procesie kijowskim skazany na 15 lat katorgi i konfiskatę majątku (skonfiskowano Teremkowce i Jurkowce[6][7]). Zesłany na Syberię do Tobolska; 7 kwietnia 1839 r. został przeniesiony do Irkucka. Początkowo mieszkał w domu wybudowanym przez dekabrystę ks. Aleksandra Odojewskiego[8][9]. W Irkucku najpierw pracował w fabryczce, potem pozwolono mu na osiedlenie w mieście.

W 1847 r. przewieziono go do Woroneża, gdzie zmarł 27 kwietnia 1852 r.

16 marca 1883 r. zwłoki Joachima Leśniewicza ekshumowano i przewieziono do Zbrzyzia pod Kamieńcem Podolskim.

Joachim Leśniewicz pozostawił po sobie obszerny rękopis pamiętników, których późniejszy los nie jest znany.

Joachim Leśniewicz był żonaty z Ludwiką z domu Glinka, która dobrowolnie towarzyszyła mu w zesłaniu na Syberię. Miał córkę Zofię, żonę Aleksandra Dymitrowicza, i syna Aleksandra, ożenionego z Przygodzką[10].

Przypisy

  1. ↑ a b Leśniewiczowie herbu Półkozic [w:] A. Boniecki, Herbarz polski, t. 14, s. 110-114
  2. ↑ Teremkowce, powiat kamieniecki, wł. Joachima Leśniewicza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 305.
  3. ↑ Jurkowce (2), powiat kamieniecki, wł. Joachima Leśniewicza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 634.
  4. ↑ Andrzej Wroński, Powstanie listopadowe na Wołyniu, Podolu i Ukrainie, Przegląd Historyczny 78/4, 1987, s. 632
  5. ↑ S. Olgebranda Encyklopedia Powszechna : z ilustracjami i mapami. T. 18 , 1864, s. 131
  6. ↑ Leśniewiczowie herbu Półkozic [w:] A. Boniecki, Herbarz polski, t. 14, s. 112
  7. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII, s. 305; Tom III, s. 634
  8. ↑ F. Nowiński, Polacy na Syberii Wschodniej: zesłańcy polityczni w okresie międzypowstaniowym, 1995, s. 318
  9. ↑ Pamiętniki Dekabrystów, Tom 3, PIW 1960, s. 326, 822
  10. ↑ Polski Słownik Biograficzny, t. 17, www.psb.pan.krakow.pl, s. 171-172 [dostęp 2016-06-21].

Media użyte na tej stronie