Joan Didion

Joan Didion
Zdjęcie portretowe Joan Didion. Starsza kobieta z włosami przyciętymi nad ramionami i prostą grzywką. W tle fragment flagi z białymi i czerwonymi pasami.
Joan Didion (2008)
Data i miejsce urodzenia

5 grudnia 1934
Sacramento

Data i miejsce śmierci

23 grudnia 2021
Nowy Jork

Narodowość

amerykańska

Dziedzina sztuki

literatura

Nagrody

National Book Award

Joan Didion (ur. 5 grudnia 1934 w Sacramento, zm. 23 grudnia 2021 w Nowym Jorku[1]) – amerykańska dziennikarka, eseistka, powieściopisarka i scenarzystka. Przedstawicielka nurtu Nowego Dziennikarstwa.

Życiorys

Urodziła się 5 grudnia 1934 w Sacramento[2]. W 1956 roku[2] uzyskała bakalaureat na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley[3]. Dzięki zwycięstwu w konkursie literackim magazynu „Vogue[3] Didion przeniosła się po studiach do Nowego Jorku, by pracować w jego redakcji (1956–1963)[2]. W tym samym okresie pracowała nad debiutancką powieścią Run River, która ukazała się w 1963 roku[3][4]. Po ślubie z Johnem Gregorym Dunne’em powróciła w 1964 roku do rodzinnej Kalifornii[2]. Małżeństwo współpracowało przez wiele lat przy pisaniu artykułów i scenariuszy[3].

Didion tworzyła w duchu Nowego Dziennikarstwa, jej prace porównywano m.in. do Toma Wolfeʼa[4]. W swojej twórczości dziennikarskiej opisywała świat z brutalną szczerością, jednocześnie zdradzając nostalgię za mityczną Ameryką swojego dzieciństwa[3]. W jej oszczędnym stylu można wyczuć wpływ dzieł Ernesta Hemingwaya[3]. Do jej najbardziej znanych prac należą dwa zbiory wcześniej publikowanych artykułów prasowych: Slouching Towards Bethlehem oraz The White Album, w których bezkompromisowo opisała Amerykę (a w szczególności Kalifornię) lat 60. i 70.[4], portretując m.in. ruch hippisowski, czy kreśląc pogardliwy obraz feminizmu jako nurtu, który wiktymizuje kobiety, stawiając je w roli ofiar mężczyzn[3].

W 2005 roku zdobyła National Book Award za Rok magicznego myślenia, opowieść o jej małżeństwie i śmierci męża[2]. Dwa lata później dokonała adaptacji teatralnej książki[2].

W 2013 roku Didion przyznano National Humanities Medal[2]. W 2017 roku powstał o niej dokument pod tytułem Joan Didion: The Center Will Not Hold[2].

Odbiór w Polsce

W warszawskim Teatrze Studio pod opieką artystyczną Bartosza Zaczykiewicza powstał monodram na podstawie Roku magicznego życia, w którym zagrała Ewa Błaszczyk. Premiera miała miejsce 14 listopada 2008 roku[5].

Twórczość

Za źródłem[2]:

Powieści

Eseje i zbiory artykułów

  • 1968: Slouching Towards Bethlehem
  • 1979: The White Album
  • 1983: Salvador
  • 1987: Miami
  • 1992: After Henry – zbiór znany także pod tytułem Sentimental Journeys
  • 2001: Political Fictions
  • 2003: Where I Was From

Inne

  • 2003: The Year of Magical Thinking, wyd. pol.: Rok magicznego myślenia. Hanna Pasierska (tłum.). Prószyński i S-ka, 2007. ISBN 978-83-7469-518-3.
  • 2011: Blue Nights
  • 2017: South and West

Scenariusze filmowe

Wraz z mężem:

Przypisy

  1. William Grimes, Joan Didion, 'New Journalist' Who Explored Culture and Chaos, Dies at 87, nytimes.com, 23 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-23] (ang.).
  2. a b c d e f g h i Joan Didion, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  3. a b c d e f g Susan J. Zevenbergen, Didion, Joan, [w:] The Oxford companion to women's writing in the United States, Cathy Davidson, Linda Wagner-Martin (red.), Oxford University Press, 1995, ISBN 978-0-19-989105-4.
  4. a b c Didion, Joan, [w:] The Oxford companion to twentieth-century literature in English, Jenny Stringer (red.), Oxford: Oxford University Press, 1996, ISBN 978-0-19-151647-4.
  5. Rok magicznego myślenia, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2021-01-20].

Media użyte na tej stronie

Joan Didion at the Brooklyn Book Festival.jpg
Autor: David Shankbone , Licencja: CC BY-SA 3.0
Joan Didion at the 2008 Brooklyn Book Festival in New York City.

The photographer dedicates this photograph to Eleanor Silvers, mother of Jeffpw.