Joan Rivers
 Joan Rivers (1987) | |
| Imię i nazwisko | Joan Alexandra Molinsky |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 8 czerwca 1933 |
| Data i miejsce śmierci | 4 września 2014 |
| Zawód | aktorka, prezenterka telewizyjna |
| Współmałżonek | James Sanger |
| Lata aktywności | 1959–2014 |
 | |
Joan Rivers, właściwie Joan Alexandra Molinsky (ur. 8 czerwca 1933 w Nowym Jorku, zm. 4 września 2014 tamże) – amerykańska aktorka, gospodyni programów talk-show i bizneswoman.
Życiorys
Urodziła się 8 czerwca 1933 w Nowym Jorku[1], w rodzinie żydowskich emigrantów z Rosji: Beatrice z domu Grushman (1906−1975) i Meyera Molinsky’ego (1900−1985). Miała starszą siostrę, Barbarę Waxler (1931−2013)[2]. Została wychowana w nowojorskim Brooklynie, z czasem jej rodzina przeniosła się do Larchmont, wsi w hrabstwie Westchester. W latach 1950–1952 uczęszczała do Connecticut College w New London. W 1954 ukończyła nowojorski Barnard College ze stopniem bakalaureata (Bachelor of Arts) literatury angielskiej i antropologii[3]. Przed rozpoczęciem pracy w branży rozrywkowej pracowała na różnych stanowiskach, m.in. jako przewodniczka po Rockefeller Center, korektorka tekstu w agencji ogłoszeń i konsultantka mody w sieci Bond Clothing Stores. W tym okresie poznała agenta Tony’ego Riversa, który zaproponował jej zmianę nazwiska, przyjęła więc pseudonim sceniczny Joan Rivers[4].
W końcówce lat 50. występowała w sztuce Driftwood, w roli lesbijki zakochanej w postaci granej przez wówczas nieznaną Barbrę Streisand. Na początku lat 60., Rivers zaczęła występować jako komiczka w popularnych klubach w Greenwich Village, m.in. The Bitter End i The Gaslight Cafe. 17 lutego 1965 zadebiutowała w telewizji, w The Tonight Show, talk-show prowadzonym wtedy przez Johnny’ego Carsona. Od tamtej pory cyklicznie występowała w różnych programach telewizyjnych, m.in. The Ed Sullivan Show, The Carol Burnett Show oraz Hollywood Squares, pisała materiał dla dziecięcego show Topo Gigio, a w 1969 przez krótki czas prowadziła autorski talk-show: That Show with Joan Rivers[5]. Rok wcześniej dostała pierwszą rolę filmową, w surrealistycznym dramacie The Swimmer, z Burtem Lancasterem w roli głównej. W latach 1972–1976 była narratorką animowanego programu edukacyjnego dla dzieci, The Electric Company.
W latach 70. zaczęła intensywnie pracować w przemyśle filmowym. Napisała scenariusz do czarnej komedii, The Girl Most Likely to... ze Stockard Channing w roli głównej, a także wyreżyserowała komedię Rabbit Test, w której zagrali m.in. Billy Crystal i Michael Keaton. Ponadto występowała w teatrach rewiowych w Las Vegas Strip, otwierając występy m.in. Helen Reddy, Roberta Gouleta, Maca Davisa i Sergio Franchiego. W 1972 zagrała w sztuce Fun City wystawianej w Morosco Theatre na Broadwayu.
W 1983 poprowadziła jeden odcinek Saturday Night Live. W latach 80. wydała w wytwórni Geffen Records album komediowy What Becomes a Semi-Legend Most?, który znalazł się na 22 miejscu listy Billboard 200 i był nominowany do nagrody Grammy. W 1984 napisała książkę The Life and Hard Times of Heidi Abramowitz, która stała się bestsellerem. W 1986 pozwała parodystę Franka Marino na kwotę 5 milionów dolarów, po tym jak odkryła, że wykorzystywał on jej autorski materiał w swojej sztuce w Las Vegas, gdzie odgrywał rolę aktorki. Po kilku latach doszło jednak do ugody[6]. Od 1986 była prowadzącą talk-show The Late Show. Zrezygnowała z tej roli w 1987, po samobójczej śmierci jej męża, Edgara Rosenberga. Do branży rozrywkowej powróciła po roku, pojawiając się gościnnie w programie dla dzieci Pee-wee’s Playhouse. W tym samym roku wystąpiła w Broadway Bound, półautobiograficznej sztuce Neila Simona.
W latach 90. współpracowała z telewizją E! Entertainment, a także z nowojorską stacją radiową WOR. W ramach pracy w telewizji E! była gospodynią programów poświęconych rozrywce, prowadziła również transmisje z gal rozdania Oscarów czy Złotych Globów. W 1994 wystąpiła w tytułowej roli w spektaklu Sally Marr... and Her Escorts, poświęconego postaci popularnej artystki komediowej Sally Marr. Za tę rolę była nominowana do Drama Desk Award w kategorii najbardziej olśniewająca aktorka w sztuce teatralnej, a także do Nagrody Tony w kategorii najlepsza aktorka w sztuce teatralnej. W latach 90. Joan Rivers była wielokrotnie nominowana do nagrody Daytime Emmy Award dla najlepszej prowadzącej talk-show, za swój autorski program The Joan Rivers Show. Wygrała tę nagrodę w 1990, a w 2009 ponownie uzyskała do niej nominację, za swój udział w serialu Artur. Od 1990 ma swoją gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.
W 2003 odeszła z telewizji E! i związała się z TV Guide Network. Była gościem licznych programów telewizyjnych, występowała w gościnnych rolach w serialach komediowych, m.in. How’d You Get So Rich? i Rozpalić Cleveland. W 2010 nakręcono biograficzny film poświęcony aktorce, Joan Rivers: A Piece of Work.
28 sierpnia 2014 przechodziła operację strun głosowych w szpitalu w nowojorskim Yorkville na Manhattanie. Podczas zabiegu doszło do nagłego zatrzymania krążenia. Aktorka została przewieziona do szpitala Mount Sinai, gdzie była utrzymywana w stanie śpiączki farmakologicznej. Próby wybudzania, trwające od 1 września, nie przyniosły efektów. Joan Rivers zmarła 4 września 2014[7]. Została pochowana 7 września 2014 w obrządku żydowskim.
Z mężem Edgarem Rosenbergiem miała córkę Melissę Warburg Rosenberg (ur. 1968), aktorkę znaną jako Melissa Rivers. Joan Rivers była członkinią reformowanej synagogi Temple Emanu-El w Nowym Jorku.
Filmografia
Filmy
- 1968: Pływak (The Swimmer) – Joan
- 1977: Happy Birthday, Las Vegas – ona sama
- 1981: Lily: Sold Out – ona sama
- 1985: Joan Rivers and Friends Salute Heidi Abromowitz – ona sama
- 1990: Jak zamordować milionerkę (How to Murder a Millionaire) – Irma
- 1990: Wszystkiego najlepszego, Bugs! – 50 Lat (Happy Birthday, Bugs! – 50 Looney Years) – ona sama
- 1990: The Horror Hall of Fame – ona sama
- 1994: W czym mamy problem? (Serial Mom) – ona sama
- 2000: Stażystka (The Intern) – Dolly Bellows
- 2002: Hip! Edgy! Quirky! – Floressa
- 2002: Heroes of Black Comedy – ona sama
- 2002: Cleavage – ona sama
- 2003: The 100 Greatest Musicals – ona sama
- 2004: Funny Already: A History of Jewish Comedy – ona sama
- 2005: Spaceballs: The Documentary – ona sama
- 2007: Mr. Warmth: The Don Rickles Project – ona sama
- 2010: Joan Rivers: A Piece of Work – ona sama
- 2011: Smerfy (The Smurfs) – gość na przyjęciu
- 2013: Moms Mabley: I Got Somethin’ to Tell You – ona sama
- 2013: Iron Man 3 – ona sama
- 2013: Scatter My Ashes at Bergdorf’s – ona sama
Seriale telewizyjne
- 1964–1999: Inny świat (Another World) – Meredith Dunston
- 1967–1978: The Carol Burnett Show – ona sama
- 1968–1974: Here’s Lucy – członek rady przysięgłych
- 1970–1974: Filip – ona sama
- 1977–1986: Statek miłości (The Love Boat) – Allison Newman
- 1985–1990: 227 – ona sama
- 1987–1992: Square One TV – ona sama
- 1989: Simpsonowie (The Simpsons) – Annie Dubinsky
- 1991: The Full Wax – ona sama
- 1996–2000: Artur (Arthur) – ona sama
- 1996–2000: E! True Hollywood Story – ona sama
- 1996–2000: A teraz Susan (Suddenly Susan) – Edie
- 2000–2011: Pohamuj entuzjazm (Curb Your Enthusiasm) – ona sama
- 2003–2004: Bez skazy (Nip/Tuck) – ona sama
- 2003–2004: Randka z gwiazdą (I’m with Her) – ona sama
- 2008: Spaceballs: The Animated Series – Dot Matrix
- 2009: Jej Szerokość Afrodyta (Drop Dead Diva) – ona sama
- 2009: Make 'Em Laugh: The Funny Business of America – komik
- 2010: Louie – ona sama
- 2010: Daleko jeszcze? (Are We There Yet?) – Elise
- 2010: Rozpalić Cleveland (Hot in Cleveland) – Anka Ostrovsky
Głosy
- 1987: Kosmiczne jaja (Spaceballs) – Dot Matrix
- 1989: I kto to mówi (Look Who’s Talking) – Julie
- 1995: Napoleon – mama pingwina
- 1997: KnitWits – Becky
- 1999: KnitWits Revisited – Becky
- 2000: Słoniątko (Whispers: An Elephant’s Tale) – Spike
- 2004: Shrek 2 – ona sama
- 2015: The Good Dinosaur
Scenariusz
- 1973: The Girl Most Likely to...
- 1978: Test królika (Rabbit Test)
- 1985: Joan Rivers and Friends Salute Heidi Abromowitz
Reżyseria
- 1978: Test królika (Rabbit Test)
Przypisy
- ↑ Joan Rivers – Biography (ang.). biography.com. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Barbara Waxler Obiturary (ang.). legacy.com, 5 czerwca 2013. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Rivers, Joan: Autobiography: Enter Talking. Nowy Jork: 1986.
- ↑ Sochen, June: From Sophie Tucker to Barbra Streisand: Jewish Women Entertainers as Reformers. Hanover: 1998, s. 68–84.
- ↑ The Joan Rivers Show. imdb.com. [dostęp 2014-09-02].
- ↑ Franko Marino – Cover girl (ang.). frankomarino.com. [dostęp 2014-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-07)].
- ↑ Richard Corliss: Remembering Joan Rivers: As If She’d Let Us Forget Her (ang.). Time, 4 września 2014. [dostęp 2014-09-04].
Linki zewnętrzne
- Joan Rivers w bazie IMDb (ang.)
- Joan Rivers w bazie Filmweb
Media użyte na tej stronie
Signature of Joan Rivers.
Imagen publictaria de Joan Rivers (1987).
Publicity photo of (from top) Jim Connell, Jake Holmes and Joan Rivers when the three worked as a team "Jim, Jake & Joan".