Joanna Belejowska

Joanna Belejowska
Joanna Małgorzata Pomianowska
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1820
Żbików

Data i miejsce śmierci

5 października 1904
Wilczyska (województwo lubelskie)

Zawód, zajęcie

pisarka, tłumaczka

Faksymile
Strona internetowa

Joanna Małgorzata Belejowska z Pomianowskich (ur. 12 lipca 1820 w Żbikowie, zm. 5 października 1904 w Wilczyskach) – polska pisarka i tłumaczka z języków: francuskiego, angielskiego i niemieckiego. Przekładała utwory przeznaczone szczególnie dla młodzieży[1]. Pierwsza polska tłumaczka utworów Juliusza Verne’a.

Życiorys

Była córką Kazimierza Ignacego Wincentego Pomianowskiego oraz Teodory Józefy z Plichtów. Ze strony ojca dziadkami byli Jan Pomianowski i Joanna z Rokosowskich, a ze strony matki dziadkowie to Ignacy Plichta i Anna ze Świętosławskich[2].

Nie wiadomo, gdzie uczyła się, wiadomo natomiast, że nauka pomogła jej w wykształceniu różnorodnych zainteresowań.

Jej mąż, Konstanty Kajetan Belejowski, urzędnik, zmarł w wieku 39 lat w 1858. Nie mieli dzieci[2].

Belejowska była faktyczną redaktorką naczelną ilustrowanego czasopisma dla kobiet Tygodnika Mód i Powieści, a prowadził je i firmował własnym nazwiskiem jego właściciel Jan Kanty Gregorowicz[3].

Fragment listu Joanny Belejowskiej do Józefa Ignacego Kraszewskiego

Korespondowała po polsku i francusku z Józefem Ignacym Kraszewskim[2].

Rówieśniczka Juliusza Verne’a jako pierwsza przetłumaczyła na język polski kilka jego powieści i opowiadań. Jej tłumaczenia (zgodnie z tendencjami ówcześnie panującymi) są skrótami i adaptacjami[4].

Została pochowana na cmentarzu w Wilczyskach w powiecie łukowskim[5].

Nagrobek Joanny Belejowskiej po przeprowadzonej w maju 2021 roku renowacji.

W grudniu 2020 roku została przeprowadzona publiczna zbiórka zainicjowana przez Pana Krzysztofa Czubaszka, na renowację pomnika Joanny Belejowskiej, zaś w maju 2021 roku doszło do całkowitej renowacji nagrobku - zrealizowanej przy pomocy lokalnego stowarzyszenia o nazwie "Nasze Wilczyska".

Twórczość własna

  • Abd el-Kader (1857) (biografia)
  • Panie wysłuchaj modlitwę moją!: wybór modlitw z książek do nabożeństwa przez władzę duchowną szczególniej poleconych: pomnożony nowemi modlitwami i hymnami oraz wielu modlitwami, do których Ojcowie Swięci różne przywiązywali odpusty / zebr. i ułożyła Joanna Belejowska (1870)
  • Magja naturalna, czyli Sposób dokonywania za pomocą optyki różnych doświadczeń sztuk, dziwów, a nawet ukazywania duchów opisany popularnie naukowo / przez Joannę Belejowską (1870)
  • Grafologia: nauka poznawania charakteru człowieka z jego pisma / oprac. według dzieł najznakomitszych grafologów przez Joannę Belejowską (1892)

Tłumaczenia

  • Napoleon III Bonaparte Szkice historyczne z 1688 i 1830 r. / przez Napoleona Ludwika Bonaparte napisane w twierdzy Ham dnia 10 maja 1841 roku (1863)[6],
  • Emile Souvestre Przygody Amerykanina w Chinach (1869),
  • Juliusz Verne Wyspa tajemnicza (1875),
  • Juliusz Verne Czarne Indie (1877)[7],
  • Juliusz Verne Kłopoty Chińczyka w Chinach (1879)[8],
  • Juliusz Verne Dramat w Meksyku (1877)[9],
  • Juliusz Verne Jangada (1881–1882)[10],
  • Juliusz Verne Keraban Uparty (1883)[11],
  • Édouard Lefebvre de Laboulaye Abdallah, czyli Czterolistna koniczyna: powieść arabska,
  • Édouard Pailleron Iskra. Komedyja w 1-ym akcie,
  • Aristedes Roger W pośród fal morskich: podróż podwodna uczonego Trinitusa i jego towarzyszy ułożona według dziennika pisanego na pokładzie „Błyskawicy”,
  • Karol de Sainte-Foi Rady i przestrogi dla młodzieńców,
  • Dinah Maria Mulock Craik Miss Tommy,
  • Fernand de Girodon-Pralon Kobieta,
  • Victor Fournel Wymarzony ideał,
  • Albert Delpit Jak bywa w życiu,
  • Thomas Mayne Reid Wygnańcy w lesie,
  • Maria Edgeworth Wdzięczność Murzyna,
  • Berthold Auerbach W pałacu i w chatce[2].

Przypisy

  1. ↑ Dane z internetowego katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie, dostęp 22 sierpnia 2008 r.
  2. ↑ a b c d Magdalena Bilska, Ocalić od zapomnienia – Joanna Belejowska – tłumaczka Verne’a [dostęp 2020-11-04].
  3. ↑ Kobiety i mężczyźni (z) kolorowych pism – redakcja: Alina Łysak i Edyta Zierkiewicz.. bibliotekacyfrowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-25)]. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2010, s. 20–21 ISBN 978-83-7432-697-1.
  4. ↑ Krzysztof Czubaszek, Podwójne życie Tajemniczej wyspy, Polskie Towarzystwo Juliusza Verne’a [dostęp 2020-11-06].
  5. ↑ Wola Mysłowska: zachować pamięć, Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2020-11-06] (pol.).
  6. ↑ Szkice historyczne, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-11-05].
  7. ↑ Andrzej Zydorczak, Czarne Indie [dostęp 2020-11-09].
  8. ↑ Andrzej Zydorczak, Tarapaty Chińczyka w Chinach [dostęp 2020-11-09].
  9. ↑ Andrzej Zydorczak, Dramat w Meksyku. Pierwsze okręty marynarki meksykańskiej [dostęp 2020-11-09].
  10. ↑ Andrzej Zydorczak, Jangada [dostęp 2020-11-09].
  11. ↑ Andrzej Zydorczak, Uparty Keraban [dostęp 2020-11-09].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Joanna Belejowska, signature.png
Podpis Joanny Belejowskiej (z fragmentu listu Joanny Belejowskiej do Józefa Ignacego Kraszewskiego).
Fragment listu Joanny Belejowskiej do Józefa Ignacego Kraszewskiego.jpg
Fragment listu Joanny Belejowskiej do Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Jbnagrobekrenowacja.jpg
Autor: Gretzkibuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Na zdjęciu nagrobek Joanny Belejowskiej po przeprowadzonej renowacji.
Joanna Belejowska, portrait.jpg
Joanna Małgorzata Belejowska z Pomianowskich (1820-1904) – polska pisarka i tłumaczka z języków: francuskiego, angielskiego i niemieckiego.