Joanna Domaszewska
 | |
 porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | II wojna światowa, |
| Późniejsza praca | rzeźbiarka |
| Odznaczenia | |
   _BAR.svg){kind=small}       | |
Joanna Helena Domaszewska ps. Hanka, Aśka (ur. 6 lipca 1925 w Lesku, zm. 12 października 2020 we Wrocławiu[1]) – oficer AK, łączniczka, kurierka NIE, po wojnie artystka, rzeźbiarka.
Życiorys
Wychowywała się pod Lwowem we wsi Stare Sioło. W szkole należała do drużyny Orląt Lwowskich, W 1939 organizowała wraz z koleżankami pomoc dla ukrywających się przed władzą radziecką. Po wkroczeniu Niemców na ziemie wschodnie w 1941 wstąpiła do ZWZ. Działała jako kolporterka prasy i łączniczka. Pracowała w Instytucie Beringa we Lwowie jako karmicielka wszy. Podczas akcji Burza była łączniczką między oddziałami stacjonującymi we Lwowie a Zgrupowaniem AK w Starym Siole. Wielokrotnie przechodziła przez front niemiecko-rosyjski. Po wkroczeniu sowietów została łączniczką w stopniu chorążego organizacji NIE ze Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość i była poszukiwana zarówno przez NKWD, jak i UPA. Rozkazem Nr 1 Dowódcy Obszaru AK z 10 V 1945, na wniosek Komendanta Inspektoratu Bóbrka „NIE”, 10 maja 1945 została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[2]. Order został potwierdzony przez ZBoWiD w 1989.
W trakcie wojny ukończyła szkołę plastyczną, a po zakończeniu wojny rozpoczęła studia w PWSP w Katowicach pełniąc wciąż funkcję łączniczki. Poszukiwana przez UB wyjechała do Wrocławia gdzie kontynuowała naukę. Dyplom obroniła w 1952, w tym też czasie (od 1949) była młodszym asystentem na wydziale Rzeźby Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych we Wrocławiu[2]. Po ukończeniu studiów, wciąż prześladowana za działalność konspiracyjną, przeniosła się do Nysy, gdzie pracowała w Ognisku Plastycznym. W latach 70 wróciła do Wrocławia i pracowała w Państwowym Ognisku Kultury Plastycznej. Wykonała szereg rzeźb, tablic upamiętniających oraz pomników, które znajdują się w Opolu, Nysie, Wrocławiu, Częstochowie i Zielonej Górze. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.
W 2001 została mianowana podporucznikiem, a w 2003 awansowała na stopień porucznika[2].
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (10 maja 1945)[2]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2007, nadany zasłużonym kombatantom posiadającym Order Wojenny Virtuti Militari)[3][4]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1995)[5][2]
- Krzyż Walecznych (1944)[2][6]
- Złoty Krzyż Zasługi (1977)[2]
- Krzyż Armii Krajowej (1948)[2][6]
- Krzyż Partyzancki (1995)[2][6]
- Medal Wojska (czterokrotnie w 1948)[2][6]
- Krzyż Obrony Lwowa (1987)[2][6]
- Krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (1993)[2][6]
- Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”[6]
- Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”[6]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1972)[2]
Przypisy
- ↑ Joanna Domaszewska : Nekrologi. nekrologi.net. [dostęp 2020-10-14].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Elżbieta Zawadzka (red.): Słownik Biograficzny Kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Toruń: Archiwum i Muzeum Pomorskie ak i Wojskowej Służby Polek, 2004, s. 146-148. ISBN 83-88693-03-4.
- ↑ Uroczystości z okazji 215. rocznicy ustanowienia Orderu Wojennego Virtuti Militari. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 2007-06-17. [dostęp 2013-05-31].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 59, poz. 678
- ↑ M.P. z 1995 r. nr 65, poz. 725.
- ↑ a b c d e f g h Antoni Lenkiewicz: Polacy na przełomie XX i XXI wieku. T. 5. 2003. s. 29
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Autor: Adsam, Licencja: CC BY-SA 4.0
por. Joanna Domaszewska (zdjęcie z roku 2011)
(c) Riva72, CC BY-SA 2.5
Odznaka AK przyznawana za udział w "Akcji Burza"
Baretka: Krzyż Partyzancki
Baretka: Medal Wojska nadany czterokrotnie (z trzema okuciami).