Joanna Kośmider
| Imię i nazwisko urodzenia | Joanna Maria Starkiewicz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 2 sierpnia 1938 |
| Zawód, zajęcie | inżynier chemik, nauczyciel akademicki |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość | polska |
| Tytuł naukowy | prof. dr hab. n. techn. inż. |
| Alma Mater | |
| Stanowisko | kierownik Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza (1993–2008), profesor |
| Pracodawca | |
| Rodzice | Witold Starkiewicz |
| Małżeństwo | Andrzej Kośmider (1937–2000) |
| Dzieci | Andrzej (ur. 1971), przedsiębiorca |
| Krewni i powinowaci | siostra Ewa Pronicka, |
| Odznaczenia | |
  | |
Joanna Maria Kośmider z domu Starkiewicz (ur. 2 sierpnia 1938 w Warszawie) – polska inżynier-chemik, specjalizująca się w dziedzinie inżynierii środowiska, w olfaktometrii przemysłowej i środowiskowej. Jest badaczką psychofizyki węchu, prof. dr hab. n. techn. inż., związana z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie.
Życiorys
Joanna Kośmider jest córką dwojga profesorów Witolda Starkiewicza, lekarza-okulisty i Julii Latkowskiej-Starkiewiczowej – pediatry.
Po przeniesieniu się do Szczecina po II wojnie światowej ukończyła tam liceum pedagogiczne, a następnie (w 1961 r.) Wydział Chemiczny Politechniki Szczecińskiej, ze specjalnością technologii włókien sztucznych i syntetycznych. Napisała pracę magisterską pt. Wpływ warunków alkoholizy polioctanu winylu na średni ciężar cząsteczkowy otrzymanego polialkoholu winylu. Opiekunem pracy był prof. Tadeusz Rosner. Bezpośrednio po ukończeniu studiów została zatrudniona w Katedrze Chemii Fizycznej tej uczelni jako asystent, następnie (od 1963 r.) jako starszy asystent, adiunkt (od 1970 r.), profesor nadzwyczajny (od 1999 r.). Doktorat (obroniony w 1970 r.) napisała na temat: Chromatograficzne metody analizy gazowych produktów reakcji utleniania chlorków kwasem azotowym, a jej promotorem był prof. Stanisław Bursa (recenzenci: Andrzej Waksmundzki, Wiktor Gorzelany). Habilitacja (w dziedzinie nauk technicznych w zakresie inżynierii środowiska na Wydziale Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, 1992) – na temat: Sensoryczne metody oceny zapachowej jakości powietrza i skuteczności dezodoryzacji.
16 grudnia 2004 r. odebrała z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego tytuł profesorski[1]. Obecnie profesor emeritus Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
Praca zawodowa
Od 1993 r. prof. Joanna Kośmider była kierownikiem, utworzonej przez siebie, pierwszej w Polsce[2], Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza. W latach 2000–2007 była również kierownikiem Zakładu Ekologicznych Podstaw Inżynierii Środowiska, utworzonego w Instytucie Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska Politechniki Szczecińskiej. Na uczelni prowadziła zajęcia z przedmiotów: globalne problemy ekologii, podstawy ekologii, dezodoryzacja gazów, chemia fizyczna, inżynieria materiałowa, korozja i ochrona przed korozją[2].
Joanna Kośmider specjalizuje się w takich dziedzinach jak: odorymetria – pomiary emisji i immisji, sztuczny węch, dezodoryzacja gazów, modelowanie dyspersji odorantów[3]. W stworzonej przez nią pracowni opracowano metody analizy sensorycznej: określenia przygruntowych stężeń odorantów, oznaczenia intensywności zapachu i jego hedonicznej jakości, ocen skuteczności dezodoryzacji itp. We współpracy z uniwersytetami w Lubece, Surrey i Tokio potwierdzono możliwość wykorzystania chromatografu gazowego (wyposażonego w sztuczną sieć neuronową) w odorymetrii.
Wyniki – wykonywanych przez pracowników Pracowni – ocen uciążliwości zapachowej rzeczywistych źródeł zanieczyszczeń powietrza ułatwiają projektowanie instalacji dezodoryzacyjnych oraz parametrów emitorów i racjonalną lokalizację uciążliwych zapachowo inwestycji.
Joanna Kośmider opracowała na zamówienie Ministerstwa Ochrony środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, we współpracy z Politechniką Wrocławską i Politechniką Warszawską, koncepcję krajowej strategii zmniejszania zapachowej uciążliwości[3].
W ostatnich latach pracy zawodowej Joanna Kośmider rozwijała badania percepcji zapachu mieszanin odorantów, próbując wyjaśnić powodowane przez te zapachy zagadkowe problemy psychofizyczne[3], prowadziła aktywną działalność pedagogiczną i dydaktyczną: zajęcia dydaktyczne dotyczące olfaktometrii, opieka nad kolejną pracą doktorską, opieka nad Studenckim Kołem Naukowym Zapachowej Jakości Powietrza.
Po przejściu na emeryturę interesuje się nadal mechanizmami powstawania wrażeń węchowych i innymi zagadnieniami z zakresu psychofizyki. Pełni funkcję konsultanta w Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza, której prowadzenie przekazała swojej doktorantce, dr inż. Małgorzacie Friedrich[4]. Jest aktywną wikipedystką (m.in. artykuły na temat olfaktometrii).
Joanna Kośmider jest autorką lub współautorką ponad 120 prac naukowych[5], ośmiu książek, podręczników i skryptów oraz czterech opatentowanych wynalazków. Była również promotorem czterech przewodów doktorskich[3] i kilkudziesięciu prac dyplomowych w dziedzinie ochrony powietrza[3], szczególnie dezodoryzacji i odorymetrii[2].
Niektóre publikacje
Spośród publikacji z lat 1960–2009 wymieniane są m.in. wydawnictwa zwarte[3][5]:
- Dezodoryzacja gazów i ścieków (razem ze Stanisławem Bursą, Marianną Stanisz-Lewicką i Marią Kicińską), Wydawnictwo Naukowe Politechniki Szczecińskiej; tom I, wyd. 1985, OCLC 750470603; tom II, wyd. 1986, OCLC 749641221; tom IV wyd. 1990, OCLC 805327116 (tom III – nie ukończony).
- Globalne problemy ekologii. Problem 1: Odnawialne źródła energii, Wydawnictwo Naukowe Politechniki Szczecińskiej, 1991. OCLC 804124710.
- Odory, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002. ISBN 978-83-01-13744-1.
Członkostwo w organizacjach
- Polskie Towarzystwo Chemiczne
- Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego[6].
Odznaczenia i nagrody
- Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego za doktorat
- Złoty Krzyż Zasługi – 1982
- Medal Komisji Edukacji Narodowej – 1994
- Nagroda Ministerstwa Edukacji Narodowej – 2003[6].
Życie prywatne
Siostra Joanny Kośmider – Ewa Pronicka jest profesorem, kierownikiem Kliniki Chorób Metabolicznych Instytutu Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka w Międzylesiu pod Warszawą. Joanna Starkiewiczówna wyszła za mąż w 1958 roku za Andrzeja Kośmidra (1937–2000). Ma troje dzieci: Andrzeja (ur. 1971) – przedsiębiorcę, Agatę (ur. 1976) – biologa i Bartosza (ur. 1976) – mechanika[6].
Od sierpnia 2010 roku wikipedystka[7].
Przypisy
- ↑ Joanna Maria Kośmider – nominacja profesorska. „Inżynier – pismo Politechniki Szczecińskiej”. 2005 (4 (19)), s. 18–19. Mieczysław Wysiecki. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej. ISSN 1641-6074. (pol.).
- ↑ a b c Kto jest kim w inżynierii ekologicznej 2000. Wyd. 4. T. 1: Specjaliści inżynierii ekologicznej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej, 1999, s. 86–87. ISBN 8390043209.
- ↑ a b c d e f Krzysztof Pikoń (red. naczelny): Złota Księga Nauk Technicznych. Wydawnictwo Helion, 2003, s. 192–193. ISBN 83-7361-187-8.
- ↑ Małgorzata Friedrich (Bojarska). [w:] Strona internetowa PZJP ZUT [on-line]. Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza ZUT. [dostęp 2015-06-11].
- ↑ a b Wykaz publikacji Pracowni Zapachowej Jakości Powietrza. [dostęp 2011-11-17].
- ↑ a b c Hübners Who is Who. Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien, 2008. ISBN 978-3-7290-0072-8.
- ↑ Prof. Joanna Kośmider. odory.zut.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-23)]. na stronie Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie [dostęp z dnia: 2015-06-12].
Bibliografia
- Sylwetka Joanny Kośmider na stronie Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. [dostęp 2011-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-23)].
- Prof. dr hab. inż. Joanna Kośmider, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2011-11-13].
- Odory – Olfaktometria – Dezodoryzacja. Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza. Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza. [dostęp 2011-11-13].
- O nas. [w:] Strona internetowa PZJP ZUT [on-line]. Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza. [dostęp 2015-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-31)].