Joanna Narutowiczowa

Joanna Narutowiczowa, de domo Billewiczówna (ur. 21 marca 1868 w Kliszach na Żmudzi, zm. 19 lutego 1948 w Warszawie) – litewska działaczka oświatowa, żona Stanisława Narutowicza, bratowa Gabriela Narutowicza, bratanica Marii Piłsudskiej.

Życiorys

Pochodziła – podobnie jak matka Józefa Piłsudskiego – z litewskiej rodziny Billewiczów; córka Hipolita Billewicza i Heleny z domu Dowgird[1][2]. Ukończyła filozofię na uniwersytecie w Zurychu. Po studiach powróciła na Litwę, w 1888 roku poślubiła Stanisława Narutowicza. W latach 1891-1899 i 1904-1907 pracowała jako nauczycielka w szkole ludowej w żmudzkich Brewikach, gdzie wykładała w języku litewskim.

W 1907 roku przeniosła się do Telsz, w którym została szefową progimnazjum dla litewskich dzieci.

W okresie I wojny światowej ewakuowała się do guberni smoleńskiej.

W latach 1926-1935 była dyrektorką polskojęzycznego gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Kownie, powołana na to stanowisko przez polską Pochodnię. Protektorka polskiej, żeńskiej korporacji akademickiej Znicz założonej w Kownie w 1930 r.[3]

W latach II wojny światowej mieszkała w Kownie, pomagała ukrywać się tamtejszym Żydom. W 1945 roku przyjechała do Warszawy; pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 131-5-3)[4].

Przypisy

  1. ↑ Hipolit Billewicz ur. data nieznana zm. data nieznana: Kielakowie.pl, kielakowie.pl [dostęp 2020-09-25].
  2. ↑ Joanna Narutowiczowa z Billewiczów, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2020-09-27] (pol.).
  3. ↑ K. Buchowski Polacy w niepodległym państwie litewskim 1918-1940, Białystok 1999, s. 193
  4. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JOANNA NARUTOWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-31].