Joanna Senyszyn

Joanna Senyszyn

(c) Foto-AG Gymnasium Melle, CC BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia	1 lutego 1949 Gdynia
Profesor nauk ekonomicznych
Specjalność: marketing, teoria konsumpcji, teoria potrzeb
Alma Mater	Uniwersytet Gdański
Habilitacja	1992 – nauki ekonomiczne Uniwersytet Gdański
Profesura	16 grudnia 1996
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Gdański
Wydział	Zarządzania
Stanowisko	profesor zwyczajny
Dziekan
Okres spraw.	1996–2002
Odznaczenia

Joanna Senyszyn podczas spotkania w Busku-Zdroju, 2009

Joanna Senyszyn (siedzi druga z prawej) podczas czarnego protestu domagającego się prawa kobiet do legalnej aborcji, 2016

Joanna Senyszyn z domu Raulin (ur. 1 lutego 1949 w Gdyni) – polska ekonomistka, nauczycielka akademicka, działaczka polityczna i społeczna, publicystka.

Profesor nauk ekonomicznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego, w latach 1996–2002 dziekan Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, w latach 1994–1995 rektor Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. Posłanka na Sejm IV, V, VI i IX kadencji (2001–2009, od 2019), deputowana do Parlamentu Europejskiego VII kadencji (2009–2014). W latach 2005–2008 oraz 2011–2016 wiceprzewodnicząca Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

Życiorys

Wykształcenie, działalność naukowa i publicystyczna

Absolwentka III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni^[1]. W 1972 ukończyła studia z zakresu międzynarodowych stosunków ekonomicznych na Uniwersytecie Gdańskim. W 1975 uzyskała stopień doktora na Wydziale Ekonomiki Produkcji UG, w 1992 habilitowała się na podstawie rozprawy pod tytułem Konsumpcja żywności w świetle potrzeb i uwarunkowań. W 1996 otrzymała tytuł profesora nauk ekonomicznych^[2].

Po studiach została asystentką na macierzystej uczelni, na UG doszła do stanowiska profesora zwyczajnego^[2]. W latach 1994–1995 była pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu w Gdyni. W latach 1996–2002 przez dwie kadencje pełniła funkcję dziekana Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Następnie objęła stanowisko kierownika Katedry Badań Rynku na Wydziale Nauk Społecznych UG.

Jest autorką i współautorką około stu pięćdziesięciu publikacji z zakresu marketingu, poziomu życia i konsumpcji. Wypromowała sześciuset magistrów i sześciu doktorów^[2][3][4]. W 2019 zakończyła pracę akademicką^[5][6].

Otrzymała stałą rubrykę w antyklerykalnym tygodniku „Fakty i Mity” pt. „Katedra Profesor Joanny S.”; jej teksty ukazywały się także w antyklerykalnym tygodniku „Nie” oraz lewicowych czasopismach „Przegląd” i „Trybuna”. W 2020 podjęła współpracę z tygodnikiem „Fakty po Mitach”^[7].

Działalność polityczna

W latach 1975–1990 należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej^[8]. W 1980 wstąpiła do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, opuściła go w 1995. W latach 1998–2001 była radną sejmiku pomorskiego I kadencji z ramienia Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

W wyborach parlamentarnych w 2001 dostała się do Sejmu z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Unii Pracy. Bezskutecznie kandydowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004. Od 19 czerwca 2005 do 1 czerwca 2008 pełniła funkcję wiceprzewodniczącej SLD. W wyborach parlamentarnych w 2005 skutecznie ubiegała się o reelekcję w wyborach krajowych. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci została posłanką, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci i otrzymując 25 193 głosy. W trakcie V i VI kadencji Sejmu pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Polsko-Tajwańskiego Zespołu Parlamentarnego^[9]. Posiadała honorowe członkostwo w partii RACJA Polskiej Lewicy^[10].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 uzyskała mandat eurodeputowanej^[11]. W Parlamencie Europejskim dołączyła do frakcji Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów^[12]. Została także wybrana wiceprzewodniczącą komisji na rzecz przestrzegania świeckiej polityki i rozdziału kościoła od państwa w krajach Unii Europejskiej^[13].

10 grudnia 2011 bez powodzenia ubiegała się o przewodnictwo w SLD, została jednak ponownie wiceprzewodniczącą partii; była nią do 23 stycznia 2016.

W wyborach w 2014 bezskutecznie ubiegała się o europarlamentarną reelekcję^[14]. W 2015 kandydowała natomiast bez powodzenia do Sejmu jako liderka gdańskiej listy wyborczej Zjednoczonej Lewicy^[15]. W wyborach samorządowych w 2018 kandydowała bezskutecznie do sejmiku pomorskiego z listy koalicji SLD Lewica Razem^[16].

W wyborach w 2019 wystartowała ponownie z listy SLD do Sejmu w okręgu gdyńskim, uzyskując 36 405 głosów i zdobywając mandat posła IX kadencji^[17]. Została członkinią sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu^[18], wiceprzewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Równouprawnienia Społeczności LGBT+^[19] oraz Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet, współprzewodniczącą Parlamentarnego Zespołu Świeckie Państwo, a także członkinią Parlamentarnej Grupy Kobiet^[18]. W grudniu 2021 odeszła z klubu parlamentarnego Lewicy, współtworząc koło Polskiej Partii Socjalistycznej^[20]. Odeszła również z powstałej na bazie SLD Nowej Lewicy, przystępując do PPS^[21], została wiceprzewodniczącą Rady Naczelnej PPS^[22]. W 2022 współtworzyła Stowarzyszenie Lewicy Demokratycznej^[23].

Działalność społeczna i medialna

Działaczka Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Przez dwie kadencje zasiadała w Krajowej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach przy Komitecie Badań Naukowych^[3].

W 2011 założyła i została prezeską Stowarzyszenia „Polka Potrafi”^[24][25]. W 2013 założyła Fundację prof. Joanny Senyszyn^[26].

W 2010 wraz z mężem Bolesławem Senyszynem wystąpiła w programie telewizyjnym On i ona. W 2012 zdubbingowała drugoplanową postać w jednym z odcinków polskojęzycznej wersji serialu Fineasz i Ferb^[27]. Na przestrzeni lat występowała w Teatrze „Groteska” w Krakowie w Reality Shopka Show, corocznym satyrycznym spektaklu z udziałem polityków^{[28][29][30][31]}.

Poglądy

Joanna Senyszyn w Sejmie, 2019

Określa się jako feministka^[32][33], optymistka^[34], sojuszniczka osób LGBT+, ateistka^[35] i antyklerykałka^[32].

Uważa, że kobiety powinny dążyć do uzyskania niezależności, przede wszystkim w sferze ekonomicznej. W 2013 stwierdziła, że kobieta zależna finansowo od męża i rodziny nie może układać swojego życia tak, jak by chciała^[34].

W 2016 powiedziała, że „kobieta ma prawo sama decydować o aborcji, ale przede wszystkim powinna być wyedukowana seksualnie, dzięki czemu częściej będzie zachodzić w planowane ciąże i mieć dostęp do taniej antykoncepcji. Takie zmiany mogłyby sprawić, że liczba aborcji w kraju zmniejszy się z obecnych 100 tys. do ok. 30 tys. rocznie. (...) Ponieważ wiadomo, że do 3. miesiąca ciąży płód nie ma zdolności do samodzielnego przetrwania poza organizmem matki, w związku z czym w większości cywilizowanych krajów do tego momentu można dokonywać aborcji”^[36]. Wyraziła uznanie za odwagę dla Natalii Przybysz, która publicznie opowiedziała o dokonanej przez siebie aborcji^[37]. W 2017 stwierdziła, że „prawo do aborcji jest jednym z praw człowieka. Ustawa antyaborcyjna to forma przemocy państwa polskiego wobec kobiet. Gdyby mężczyźni zachodzili w ciążę, aborcja byłaby sakramentem”^[38].‬

Opowiada się za równouprawnieniem osób LGBT+^[39].

Życie prywatne

Jest córką Danuty i Ryszarda^[40].

Jej mężem jest adwokat, a wcześniej sędzia^[41], Bolesław Senyszyn^[42]. Jest bezdzietna^[43].

Publikacje

Monografie

• Konsumpcja żywności w świetle potrzeb i uwarunkowań (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1992).
• Elementy teorii konsumpcji (wraz z Marianną Daszkowską; Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1994).
• Potrzeby konsumpcyjne: wstęp do ekonomicznej teorii potrzeb (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1995).

Redakcja prac zbiorowych

• Równouprawnienie kobiet (Wydawnictwo Akademii Morskiej, 2011).
• Prawa zwierząt (Stowarzyszenie „Polka Potrafi”, 2014).
• Zdeptana tęcza: o dyskryminacji społeczności LGBT+ (Stowarzyszenie „Polka Potrafi”, 2019).

Odznaczenia i wyróżnienia

Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1994)^[44] oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej^[45].

W 2006 i 2009 wyróżniona „Lustrem Szkła Kontaktowego”, nagrodą widzów programu TVN24 Szkło kontaktowe. W 2018 otrzymała od Koalicji Ateistycznej tytuł „Ateisty Roku”^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Strona sejmowa posła IX kadencji. [dostęp 2021-12-22].
• Prof. dr hab. Joanna Senyszyn, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2019-09-23] .

Linki zewnętrzne

• Joanna Senyszyn – strona prywatna. [dostęp 2015-10-25].