Jodła górska
Ten artykuł od 2014-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| ||
Systematyka[1][2][3] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | nagonasienne | |
Klasa | iglaste | |
Rząd | sosnowce | |
Rodzina | sosnowate | |
Rodzaj | jodła | |
Gatunek | jodła górska | |
Nazwa systematyczna | ||
Abies lasiocarpa (Hook.) Nutt. N. Amer. Sylv. 3: 138 1849 | ||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
Jodła górska (Abies lasiocarpa) – gatunek zimozielonego drzewa z rodziny sosnowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, występuje w górach Yukonu, Kolumbii Brytyjskiej, zachodniej Alberty, południowo-wschodniej Alaski, Waszyngtonu, Oregonu, zachodniej Montany aż do północno-zachodniej Kalifornii. Rośnie w górach na wysokości od 300 do nawet 3500 m n.p.m. w klimacie chłodnym, z długimi, bogatymi w śnieg zimami i chłodniejszym latem suchym w pierwszej połowie i obfitującym w opady w drugiej jego części i jesienią (roczna suma opadów wynosi 635–889 mm, średnia roczna temperatura wynosi 1,7 °C). Preferuje ubogie gleby bielicowe oraz miejsca kamieniste (nie rośnie na glebach wapiennych). W miejscach występowania rośnie razem ze świerkiem Engelmanna (Picea engelmannii) i sosną ościstą (Pinus aristata). W Ameryce popularna jako drzewko na choinki świąteczne. W Polsce w uprawie znajduje się kilka odmian jodły górskiej np.: ‘Compacta’ – osiągającą do 3 m wysokości, ‘Argentea’ – do 6 m wysokości, o igłach wyjątkowo długich – do 4 cm, ‘Green Globe’ – kulisty pokrój do 1 m wysokości.
Morfologia
- Pokrój
- Korona stożkowata, wąska, regularnie rozgałęziona. Dorasta do 20 m wysokości (wyjątkowo do 40 m). Pędy żółto-zielone lub żółto-brązowe, z drobnymi rowkami wokół nasady igieł. Kora Na młodych drzewach jasnoszara, gładka, w starszych egzemplarzach spękana i łuszcząca się dużymi płatami. Pączki małe, okrągłe lub owalne, pokryte bladymi pomarańczowo-brązowymi łuskami, pokryte żywicą.
- Liście
- Igły niebiesko-zielone do niebiesko-białawego, 2–3 cm długości, szerokości około 2 mm, na końcach nacięte lub całe, na spodniej stronie dwa białe paski, na młodych pędach rozłożone promieniście, na starszych w dolnej ich części grzebieniasto rozłożone, skierowane ku wierzchołkowi.
- Szyszki
- Siedzące, jajowate, podłużne lub cylindryczne, 6–12 cm długości, 4 cm szerokości, niedojrzałe niebiesko-fioletowe, dojrzałe ciemnobrązowo-fioletowe. Łuski nasienne w kształcie wachlarza lub w kształcie klina, 1-2.5 cm. Pierwsze szyszki pojawiają się na drzewach w wieku 50 lat.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-26] .
- ↑ Abies lasiocarpa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Bibliografia
- IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006.
- Abies lasiocarpa (Hook.) Nutt.. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-02-27].
Media użyte na tej stronie
Autor: Salicyna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jodła górska (Abies lasiocarpa), Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie