Joe Mantegna

Joe Mantegna

Imię i nazwisko	Joseph Anthony Mantegna Jr.
Data i miejsce urodzenia	13 listopada 1947 Chicago
Zawód	aktor, reżyser, producent
Współmałżonek	Arlene Vrhel (od 1975)
Lata aktywności	od 1969
Strona internetowa

(c) Bill Jones, CC BY-SA 3.0

Joe Mantegna w 2008 roku

Joseph Anthony Mantegna Jr.^[1][2] (ur. 13 listopada 1947 w Chicago) – amerykański aktor, reżyser i producent. Szerokiej publiczności znany głównie z ról drugoplanowych. Swoje największe sukcesy osiągnął we współpracy z Davidem Mametem.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się i wychował w Chicago w stanie Illinois w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Mary Ann (z domu Novelli), urzędniczka wysyłkowa z Acquaviva delle Fonti, i Josepha Anthony’ego Mantegny^[3], sprzedawca ubezpieczeń z Calascibetta na Sycylii. W 1965 ukończył J. Sterling Morton High School East w Cicero w Illinois^[4]. W latach 1964–1969 śpiewał i grał na basie w zespole rockowym Apochryphals w Chicago^[5]. W latach 1967–1969 studiował aktorstwo w The Theatre School na Uniwersytecie DePaul i w Chicago Drama Academy Goodman School of Drama w Chicago^[4][6].

Kariera

Po ukończeniu studiów dołączył do lokalnego teatru Organic Theatre Company w Chicago. W 1969 zadebiutował w roli Bergera w scenicznej produkcji Hair^[5]. W latach 1972–1973 grał postać Judasza w musicalu Stephena Schwartza Godspell^[3].

W 1978 wystąpił po raz pierwszy na Broadwayu jako Emilio Hernandez i Dave McCormick w spektaklu Working. W 1984 otrzymał Tony Award i Drama Desk Award dla najlepszego aktora jako Richard Roma w sztuce Davida Mameta Glengarry Glen Ross z Robertem Prosky, J.T. Walshem, Williamem Petersenem, Lane’em Smithem i Jamesem Tolkanem. W 1988 był nominowany do Drama Desk Award za rolę Bobby’ego Goulda w przedstawieniu Speed-the-Plow u boku Madonny i Rona Silvera.

Debiutował na ekranie w familijnym dramacie krótkometrażowym Medusa Challenger (1977). Zagrał kobiecego dentystę Bruce’a Flecksteina w komediodramacie Kompromisowe pozycje (Compromising Positions, 1985) z Susan Sarandon, menadżera i przyjaciela Elvisa Presleya (w tej roli Kurt Russell) – Josepha Carmine Esposito w filmie biograficznym Johna Carpentera Elvis (1979), muzę w komedii muzycznej fantasy Xanadu (1980) z Olivią Newton-John i Gene’em Kellym, Arta Shirka w komedii Richarda Benjamina Skarbonka (The Money Pit, 1986) z Tomem Hanksem i Shelley Long oraz Harry’ego Fluglemana w komedii Johna Landisa Trzej Amigos (1986)^[7], gdzie w rolach głównych wystąpili: Steve Martin, Chevy Chase i Martin Short. W dreszczowcu kryminalnym Davida Mameta Dom gry (House of Games, 1987) z Lindsay Crouse wcielił się w postać gangstera, który grozi śmiercią załamanemu psychicznie nałogowemu hazardziście w pokera, jeśli nie spłaci swego długu.

W 1999 został uhonorowany Commitment to Chicago Award za zasługi dla swojego miasta Chicago.

Życie prywatne

3 grudnia 1975 ożenił się z Arlene Vrhel. Mają dwie córki: Mię (ur. 5 czerwca 1987) i Gię (ur. 17 kwietnia 1990).

Filmografia

Aktor

• 1977: Medusa Challenger jako Joe
• 1978: Towing jako Chris
• 1979-1983: Archie Bunker's Place jako Joe Garver (gościnnie)
• 1979: Elvis jako Joe Esposito
• 1980: Xanadu
• 1981-1988: Simon & Simon jako Henry (1982) (gościnnie)
• 1983: Second Thoughts jako starszy
• 1984: Outlaws jako Yuri
• 1985–1989: Twilight Zone, The jako Harry Dobbs (1987) (gościnnie)
• 1985: Kompromitujące pozy (Compromising Positions) jako Bruce Fleckstein
• 1986: Skarbonka (Money Pit, The) jako Art Shirk
• 1986: Nie do taktu (Off Beat) jako Pete Peterson
• 1986: Trzej Amigos (¡Three Amigos!) jako Harry Flugleman
• 1987: Stan krytyczny (Critical Condition) jako Chambers
• 1987: Podejrzany (Suspect) jako Charlie Stella
• 1987: Dom gry (House of Games) jako Mike
• 1988: Fortuna kołem się toczy (Things Change) jako Jerry
• 1989: Byle do wiosny (Wait Until Spring, Bandini) jako Bandini
• 1989: Simpsonowie (Simpsons, The) jako Fat Tony (głos) (gościnnie)
• 1990: Alicja (Alice) jako Joe
• 1990: Ojciec chrzestny III (Godfather: Part III, The) jako Joey Zasa
• 1991: Pełzaki (Rugrats) jako (głos) (gościnnie)
• 1991: Bugsy jako George Raft
• 1991: Godfather Family: A Look Inside, The jako on sam
• 1991: Przyjaciele w Queens (Queens Logic) jako Al
• 1991: Wydział zabójstw (Homicide) jako Bobby Gold
• 1992: Towarzysze słońca (Comrades of Summer, The) jako Sparky Smith
• 1992: Water Engine, The jako Lawrence Oberman
• 1992: Godfather Trilogy: 1901–1980, The jako Joey Zaza
• 1993-1995: Upadłe anioły (Fallen Angels) jako Carl Streeter (gościnnie)
• 1993: Rodzinne marzenia (Family Prayers) jako Martin Jacobs
• 1993: Sidła miłości (Body of Evidence) jako Robert Garrett
• 1993: Szachowe dzieciństwo (Searching for Bobby Fischer) jako Fred Waitzkin
• 1993−2004: Frasier jako Derek Mann (głos) (gościnnie)
• 1994: Brzdąc w opałach (Baby's Day Out) jako Eddie
• 1994: Stan pogotowia (State of Emergency) jako dr John Novelli
• 1994: Odlotowcy (Airheads) jako Ian
• 1995: Zapomnij o Paryżu (Forget Paris) jako Andy
• 1995: Ulubione grzechy śmiertelne (Favorite Deadly Sins) jako Frank Musso
• 1995: Chłopcy bombowcy (Captain Nuke and the Bomber Boys) jako Joey
• 1995: Poza podejrzeniem (Above Suspicion) jako Rhinehart
• 1996: Na dobre i złe (For Better or Worse) jako Stone
• 1996: Namiętności (Up Close and Personal) jako Bucky Terranova
• 1996: Przeklęty (Thinner) jako Richie Ginelli
• 1996: Dzień ojca (Underworld) jako Frank Gavilan/Frank Cassady/Richard Essex
• 1996: Oko za oko (Eye for an Eye) jako detektyw Denillo
• 1996: Nieznane osoby (Persons Unknown) jako Jim Holland
• 1997: Ostatni don (Last Don, The) jako Pipi De Lena
• 1997: Ocaleni (Call to Remember, A) jako David Tobias
• 1997: Człowiek do wynajęcia (For Hire) jako Alan Webber
• 1998: Jerry i Tom (Jerry and Tom) jako Tom
• 1998: Błąd w sztuce (Error in Judgment) jako Eric
• 1998: Ludzie rozrywki (Rat Pack, The) jako Dean Martin
• 1998: Ciało i dusza (Body and Soul) jako Alex Dumas
• 1998: Celebrity jako Tony Gardella
• 1998: Powietrzny dramat (Airspeed) jako Raymond Stone
• 1998: Ostatni don II (Last Don II, The) jako Pippi De Lena
• 1998: Wonderful Ice Cream Suit, The jako Gomez
• 1998: Hoods jako Angelo 'Ange' Martinelli
• 1999: Smak wolności (Liberty Heights) jako Nate Kurtzman
• 1999: Directors, The jako on sam (gościnnie)
• 1999: Drobne przewinienia (Spenser: Small Vices) jako Spenser
• 1999: Posłaniec (Runner, The) jako Rocco
• 1999: Moja kochana zabójczyni (My Little Assassin) jako Fidel Castro
• 2000: Fall jako agent Jim Danaher
• 2000: Jak we mgle (Thin Air) jako Spenser
• 2000: Więcej psów niż kości (More Dogs Than Bones) jako De Salvo
• 2001: Turbulencja 3 (Turbulence 3: Heavy Metal) jako Frank Garner
• 2001: Byłem Młodym Faustem (I Was A Teenage Faust) jako on sam
• 2001: Off Key jako Ricardo Palacios
• 2001: W pogoni za cieniem (Walking Shadow) jako Spenser
• 2001: Laguna
• 2001: Łabędzie nutki (Trumpet of the Swan, The) jako Monty (głos)
• 2002: Wujek Nino (Uncle Nino) jako Robert Micelli
• 2002: Mother Ghost jako Jerry
• 2002: First Monday jako Joseph Novelli
• 2003–2005: Joan z Arkadii (Joan of Arcadia) jako Will Girardi
• 2004: Pontormo jako Pontormo
• 2004: This Old Cub jako on sam
• 2004: Christmas in Tinseltown jako on sam
• 2004: Niełatwa Miłość (Stateside) jako pan Deloach
• 2004: Bardzo małżeńska Gwiazdka jako Frank Griffin
• 2005: Nine Lives jako Richard
• 2005: Edmond jako mąż
• 2005: Dzieciak i ja (Kid & I, The) jako Davis Roman
• 2007: Starter Wife, The jako Lou Manahan
• 2007: Cougar Club jako Joe Mantegna
• od 2007: Zabójcze umysły (Criminal Minds) jako agent FBI David Rossi
• 2008: Hank & Mike jako pan Pan (pan pan)
• 2008: West of Brooklyn jako Gaetano D’Amico
• 2008: Witless Protection jako dr Rondog
• 2009: My Suicide jako Indian Psychiatrist
• 2009: Lonely Street jako Jerry Finkelman

Reżyser

• 2000: Na wielkich jeziorach (Lakeboat)

Producent

• 1984: Corduroy
• 1998: Hoods
• 1998: Jerry i Tom (Jerry and Tom)
• 2000: Na wielkich jeziorach (Lakeboat)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Joe Mantegna w bazie IMDb (ang.)
• Joe Mantegna w bazie Filmweb
• Joe Mantegna w bazie Notable Names Database (ang.)