Johann Christoph Gottsched
Data i miejsce urodzenia | 2 lutego 1700 Juditten |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 grudnia 1766 Lipsk |
Zawód, zajęcie | pisarz |
Johann Christoph Gottsched (ur. 2 lutego 1700 w Juditten (dzisiejszym Kaliningradzie), zm. 12 grudnia 1766 w Lipsku) – pisarz niemiecki, który był bardzo zaangażowany w reformę języka niemieckiego.
Życiorys
Zainspirował do tworzenia Christianę Marianę von Ziegler, poetkę i pisarkę. Od 1724 bywał w jej salonie w Lipsku[1][2].
W 1729 w Gdańsku poznał Luise Adelgunde Victorie Kulmus, córkę miejscowego lekarza. Zachwyciła go swoimi wierszami. Stał się jej korespondencyjnym nauczycielem. Jednocześnie starał się o jej rękę, czemu sprzeciwiała się matka dziewczyny[3]. Młodzi wzięli ślub w 1735 w Gdańsku. Nie mieli dzieci[4].
Po śmierci żony poślubił 19-letnią asystentkę. Napisał biografię pierwszej żony[4].
Dzieła
Monografie
- Ausführliche Redekunst, Hannover 1728
- Erste Gründe der gesamten Weltweisheit, 1733
- Grundlegung einer deutschen Sprachkunst, Leipzig 1748
- Sterbender Cato, 1732
- Versuch einer critischen Dichtkunst vor die Deutschen, Leipzig 1730
- Sterbender Cato, 1732
Czasopisma
- Die Tadlerinnen. 1725-1726, Olms, Hildesheim, 1993 (Nachdruck der Ausgabe Frankfurt 1725/26)
- Der Biedermann. 1727-1729, Metzler, Stuttgart 1997, (Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1727/29)
- Beyträge zur critischen Historie der deutschen Sprache, Poesie und Beredsamkeit, Olms, Hildesheim, 1970 (Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1732/45)
- Neuer Büchersaal der schönen Wissenschaften und freyen Künste. 1745-1750, Saur (MF-Ausgabe), München 1994 (Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1732/45)
- Das Neueste aus der anmuthigen Gelehramkeit. 1751-1762, Saur (MF-Ausgabe), München 1994 (Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1732/45)
Opracowania
- Michael Bernays: J. W. Goethe, J. C. Gottsched. 2 Biographien, Duncker & Humblot, Leipzig 1880
- Friedrich J. Braitmaier: Die poetische Theorie Gottscheds und die Schweizer, Programm des Gymnasiums, Tübingen 1879
- Theodor W. Danzel: Gottsched und seine Zeit, Klotz, Eschborn 1997
Przypisy
- ↑ Christiane Mariane von Ziegler (Librettist) - Short Biography, www.bach-cantatas.com [dostęp 2021-11-06] .
- ↑ Christian Wolff , The transition between the second and the third yearly cycle of Bach's Leipzig cantatas (1725), web.archive.org, 26 lipca 2011 [dostęp 2021-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-26] .
- ↑ Deutsche Biographie , Gottsched, Luise Adelgunde - Deutsche Biographie, www.deutsche-biographie.de [dostęp 2021-11-18] (niem.).
- ↑ a b Luise Adelgunde Victorie Gottsched, www.fembio.org [dostęp 2021-11-18] (niem.).
Linki zewnętrzne
- Johann Christoph Gottsched na stronie biografie-niemieckie
- https://web.archive.org/web/20051114123146/http://www.astr.umd.edu/research_g/Feminist_Histography_G/ASTR_Docs/Wendy_Arons.pdf Wyciąg z Die Vernünfftigen Tadlerinnen. No. 17. 25 April 1725.
- http://docserver.bis.uni-oldenburg.de/publikationen/bisverlag/browei94/kap5.pdf Kształcenie dziewczyn w „Moralische Wochenschriften“
- Trzy listy do Gottscheda, eseistyczne tezy na temat Gottscheda [1].
- Twórczość Johanna Christopha Gottscheda w bibliotece Polona
- ISNI: 0000 0001 2125 1739
- VIAF: 27078865
- ULAN: 500318657
- LCCN: n81063128
- GND: 118541013
- NDL: 00745356
- LIBRIS: pm1336n75q3p7dd
- BnF: 12024640q
- SUDOC: 027593118
- SBN: CFIV067751
- NLA: 35690277
- NKC: ola2003193675
- NTA: 068418329
- CiNii: DA01220851
- Open Library: OL1221848A
- PLWABN: 9810558382705606
- NUKAT: n02020555
- J9U: 987007261929805171
- PTBNP: 1636827
- LNB: 000063567
- NSK: 000232875
- CONOR: 66249315
- ΕΒΕ: 124740
- LIH: LNB:V*366420;=BH
- RISM: pe80434
- WorldCat: lccn-n81063128