Johann Friedrich Reichardt

Johann Friedrich Reichardt
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia25 listopada 1752
Królewiec
Data i miejsce śmierci27 czerwca 1814
Giebichenstein
Instrumentyfortepian, skrzypce
Gatunkipieśni, opera

Johann Friedrich Reichardt (ur. 25 listopada 1752 w Królewcu, zm. 27 czerwca 1814 w Giebichenstein pod Halle) – niemiecki kompozytor i krytyk muzyczny, nadworny kapelmistrz królów Prus.

Biografia

Johann Friedrich Reichardt był synem Johanna Reichardta, muzyka z Królewca[1][2]. Od dziecka, za sprawą ojca, brał lekcje muzyki i już w 1762 r. koncertował na fortepianie i skrzypcach – nie otrzymał jednak kompleksowego wykształcenia muzycznego[1][2]. Jego religijna matka próbowała przerwać tę karierę i za jej sprawą Reichardt podjął w 1768 r. studia prawnicze na królewieckim uniwersytecie, ale w 1771 r. porzucił je i wrócił do muzyki, ponownie zaczynając koncertować w różnych miastach niemieckich[1][2]. Pod koniec 1775 r. został zatrudniony jako kapelmistrz nadworny króla Prus Fryderyka II Wielkiego[1][2]. Wskutek konserwatywnego gustu króla i dworskich intryg w 1777 r. rozpoczął podróże po Europie i tylko rzadko przebywał w Berlinie[1][2]. Nawiązał znajomości z licznym znanymi osobami swoich czasów (wśród nich byli filozofowie, poeci, muzycy – m.in. Johann Gottfried Herder, Friedrich Nicolai, Friedrich Schiller, Christoph Willibald Gluck, Moses Mendelssohn)[1][2]. W 1786 r. został kapelmistrzem kolejnego króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II i mógł wykonywać swą funkcję w bardziej sprzyjających warunkach[2].

W 1794 r., z powodu okazywania otwartej sympatii dla rewolucji francuskiej Reichardt został zwolniony przez króla ze swego stanowiska[1][2]. Przeniósł się wówczas do Giebichenstein pod Halle, gdzie stworzył ogród w stylu angielskim (do dziś nazywany "ogrodem Reichardta"), a w 1796 r. otrzymał posadę dyrektora salin pod Halle[3]. Jego dom w Giebichenstein stał się kwitnącym ośrodkiem romantycznej literatury i muzyki – w gościnie u Reichardta spotykali się m.in. Clemens Brentano, Ludwig Achim von Arnim, Ludwig Tieck (szwagier Reichardta), bracia Grimm, Jean Paul, Johann Gottlieb Fichte, Johann Wolfgang von Goethe, Novalis czy Johann Heinrich Voß[1][2].

Gdy w 1806 r. francuska armia zniszczyła dobra Reichardta i zmuszony został do ucieczki, stał się przeciwnikiem Napoleona[1][2]. Jednak w 1808 r. ponownie popadł w niełaskę kolejnego króla Prus, gdy na krótko objął nadzór nad teatrem i orkiestrą na dworze króla Westfalii Hieronima Bonapartego[1][2]. W 1811 r. otrzymał skromną emeryturę od króla Fryderyka Wilhelma III[1]. Trzy lata później zmarł osamotniony w Giebichenstein, pochowany został w Halle[1].

Był dwukrotnie żonaty: w 1776 r. w Poczdamie jego żoną została Juliane Benda, która zmarła w 1783 r.; w tym samym roku poślubił Johannę Hensler[1][2]. Miał pięcioro dzieci z drugiego małżeństwa[1][2].

Twórczość

Reichardt był kompozytorem, wykonawcą muzyki i pedagogiem[3]. Wśród jego kompozycji najbardziej znane są pieśni, komponował muzykę do tekstów m.in. Goethego, Herdera, Arnima czy Thiecka[4][2]. Znane stały się jego melodie Schlaf, Kindlein, schlaf i Ein Veilchen[4]. Tworzył też opery[2].

Spuściznę Reichardta tworzą także liczne listy, pisane z podróży oraz wymieniane z luminarzami filozofii i nauki swoich czasów[1]. Pisał też prace z zakresu krytyki muzyki oraz redagował czasopisma o tej tematyce[1]. Zebrał bardzo bogatą bibliotekę[4].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Salmen 2003 ↓, s. 295.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o Hübner-Hinderling 1994 ↓.
  3. a b Salmen 2003 ↓, s. 295, 296.
  4. a b c Salmen 2003 ↓, s. 296.

Bibliografia

  • Walter Salmen: Reichardt: Johann Friedrich. W: Neue Deutsche Biographie. T. 21. Berlin: Duncker & Humblot, 2003, s. 295–296. ISBN 3-428-00290-3. [dostęp 2016-12-17].
  • Renate Hübner-Hinderling: Reichardt, Johann Friedrich. W: Biographisch-Bibliographische Kirchenlexikon. T. VII. Herzberg: Friedrich-Wilhelm Bautz, 1994, s. 1501–1504. ISBN 3-88309-048-4. [dostęp 2016-12-17].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

JohannFriedrichReichardtMusikerS130.jpg
Johann Friedrich Reichardt(1752-1814) Musiker Stich von Riedel nach Anton Graff. Komponist und Musikschriftsteller, Schöpfer des deutschen Liederspieles und als Liedkomponist von großer Bedeutung. 1775 erhielt er die SDTelle des Königlichen Kapellmeisters am Hofe Friedrich des Großen. 1789 zu einer Reise nach Italienbeurlaubt, suchte er Goethe in Weimar auf und legte ihm die soeben vollendete Komposition seines Singspiels "Claudine von Villa Bella" und viele Vertonungen seiner Lieder vor. Goethe, von Kayser enttäuscht, glaubte in Reichardt endlich den langgesuchten musikalischen Weggenossen gefunden zu haben. In den folgenden Jahren entwickelte sich ein freundschaftliches Verhältnis zwischen Dichter und Komponisten, der Goethes Lieder zuerst mit seinen Weisen in die Welt hinaustrug. Durch Reichardts politische Betätigung und seine Äußerungen im Sinne der Französischen Revolution erfuhren die Beziehungen zu Goethe eine Abkühlung, die endlich zum völligen Bruch führte. Erst nach Goethes Krankheit (1801) kam es zu einer Aussöhnung, doch gelang es Reichardt nicht, die Stellung eines musikalischen Ratgebers und Vertrauten wiederzugewinnen.