Johann Nepomuk David

Johann Nepomuk David
Ilustracja
Johann Nepomuk David, 1936
Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1895
Eferding

Pochodzenie

austriackie

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 1977
Stuttgart

Instrumenty

flet, wiolonczela

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RFN Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (Austria)
Strona internetowa

Johann Nepomuk David (ur. 30 listopada 1895 w Eferding, zm. 22 grudnia 1977 w Stuttgarcie[1][2][3]) – austriacki kompozytor.

Życiorys

Jako dziecko śpiewał w chórze przykościelnym w klasztorze Sankt Florian[1][4], gdzie otrzymał także podstawy wykształcenia muzycznego[1]. Później przebywał w Kremsmünster, gdzie grał na flecie i wiolonczeli w orkiestrze amatorskiej[1]. W 1915 roku rozpoczął naukę w seminarium nauczycielskim w Linzu[1]. W latach 1920–1923 studiował kompozycję u Josepha Marxa w Universität für Musik und darstellende Kunst Wien[2][3]. Od 1923 roku pracował jako nauczyciel w Wels, gdzie był także organistą i dyrygentem chóru[1]. Od 1934 roku wykładał teorię muzyki w konserwatorium w Lipsku[1][2] i prowadził uczelniany chór[1]. Od 1942 roku pełnił również funkcję rektora tej uczelni[2][5]. Jego nazwisko figurowało na Gottbegnadeten-Liste (Lista obdarzonych łaską Bożą w III Rzeszy)[6].

Od 1945 do 1948 roku profesor Mozarteum w Salzburgu[1][2][3][5]. W latach 1948–1963 wykładał kompozycję w Hochschule für Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie[1][2][3][5]. W 1955 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[7]. W 1966 roku otrzymał natomiast austriacką Odznakę Honorową za Naukę i Sztukę[8].

Twórczość

Uważany za jednego z najwybitniejszych symfoników austriackich po Antonie Brucknerze[1]. W swojej twórczości nawiązywał do wzorców barokowych[3][5]. Jego styl muzyczny charakteryzuje się stosowaniem dawnych form i technik, dominuje w nim faktura polifoniczna[1]. Melodyka Davida jest monotematyczna, poszczególne myśli melodyczne oparte są na przetwarzanym na rozmaite sposoby wspólnym materiale tematycznym[1]. Po 1953 roku zaczął eksperymentować także z techniką serialną[5]. W repertuarze prowadzonych przez Davida chórów, oprócz dzieł dawnych mistrzów, znajdowały się także utwory kompozytorów współczesnych (Strawinski, R. Strauss, Orff)[1].

Był autorem prac Die Jupiter-Symphonie (1953), Die zweistimmigen Inventionen von J.S. Bach (1957), Die dreistimmigen Inventionen von J.S. Bach (1959), Das wohltemperierte Klavier. Versuch einer Synopsis (1962)[1].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych)[1]

Kompozycje powstałe przed 1927 rokiem kompozytor sam zniszczył[2]. Spora część późniejszych przepadła natomiast podczas bombardowania Lipska w 1943 roku[2].

Utwory orkiestrowe

  • I symfonia a-moll (1937)
  • II symfonia (1938)
  • III symfonia (1941)
  • IV symfonia (1948)
  • V symfonia (1951)
  • VI symfonia (1954)
  • VII symfonia (1956)
  • VIII symfonia (1965)
  • Sinfonia preclassica (1953)
  • Sinfonia breve (1955)
  • Sinfonia per archi (1959)
  • Partita (1935)
  • II Partita (1940)
  • Variationen über ein Thema von J.S. Bach na orkiestrę kameralną (1942)
  • Symphonische Variationen über ein Thema von Heinrich Schütz (1942)
  • I Koncert na orkiestrę smyczkową (1949)
  • II Koncert na orkiestrę smyczkową (1950)
  • Deutsche Tänze na orkiestrę smyczkową (1953)
  • fantazja symfoniczna Magische Quadrate (1959)
  • walc Spiegelkabinett (1960)

Utwory na instrumenty solowe i orkiestrę

  • I Koncert skrzypcowy (1952)
  • II Koncert skrzypcowy (1957)
  • Melancholia na altówkę i orkiestrę kameralną (1958)
  • Koncert organowy (1965)

Utwory kameralne

  • 4 tria na skrzypce, altówkę i wiolonczelę (I Amati 1945, II Stradivari 1945, IV Steiner 1945, III Guarneri 1948)
  • Duo na violę d’amore i violę da gamba (1942)
  • Sonata na flet i altówkę (1943)
  • Variationen über ein einiges Thema na flet prosty lub flet poprzeczny i lutnię (1943)
  • Sonata na dwoje skrzypiec (1945)
  • Sonata na klarnet i violę (1948)

Utwory organowe

  • Chaconne a-moll (1927)
  • hymny Pange lingua i Veni creator (1928)
  • Passamezzo und Fugue g-moll (1928)
  • Toccata und Fugue f-moll (1928)
  • Fantasie super „L’homme armé” (1929)
  • Preambulum und Fugue d-moll (1930)
  • Zwei kleine Präludien und Fugen a-moll und G-dur (1931)
  • Zwei Fantasien und Fugen e-moll und C-dur (1935)
  • Ricercare in a (1937)
  • Introitus, Choral und Fuge über ein Thema von A. Bruckner na organy i 8 instrumentów dętych blaszanych (1938)
  • partita Innsbruck, ich muss dich lassen (1955)
  • Toccata und Fugue (1962)
  • zbiór przygrywek chorałowych Das Choralwerk, 21 zeszytów (1932–1974)

Utwory wokalne a cappella

  • Stabat Mater (1927)
  • Ex Deo nascimur (1936)
  • 2 motety Wer Ohren hat zu hören, der höre i Und ich sah einen neuen Himmel (1939)
  • 2 motety Victimae pascali laudes i Ut queant laxis (1948)
  • Zehn Volksliedsätze (1949)
  • Deutsche Messe (1952)
  • Zehn neue Volksliedsätze (1952)
  • Missa choralis (de angelis) (1953)
  • Sechs Evangelien-Motetten (1958)
  • Adventsmotette (1960)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • kantata Fröhlich wir nun all’fangen an na 3 głosy, obój i organy (1941)
  • Ich stürbe gern aus Minne na głos i organy (1942)
  • Requiem chorale na głos, chór i orkiestrę (1956)
  • oratorium Ezzolied na głosy solowe, chór, orkiestrę i organy (1957)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 357. ISBN 83-224-0223-6.
  2. ↑ a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 199. ISBN 0-674-37299-9.
  3. ↑ a b c d e Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 185–186. ISBN 978-83-01-13410-5.
  4. ↑ The Hutchinson Concise Dictionary of Music. London: Routledge, 2014, s. 161. ISBN 1-57958-178-1.
  5. ↑ a b c d e The Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2013, s. 212. ISBN 978-0-19-957854-2.
  6. ↑ Rainer Schmitz, Benno Ure: Wie Mozart in die Kugel kam: Kurioses und Überraschendes aus der Welt der klassischen Musik. München: Pantheon Verlag, 2018, s. 410. ISBN 978-3-570-55371-8.
  7. ↑ Wer ist wer? Das deutsche Who’s who. T. 13. Lübeck: Schmidt-Römhild, 1958, s. 194.
  8. ↑ Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 202. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).

Media użyte na tej stronie