Johann Philipp Kirnberger

Johann Philipp Kirnberger
Ilustracja
Data i miejsce urodzeniaochrzcz. 24 kwietnia 1721
Saalfeld
Pochodzenieniemieckie
Data i miejsce śmierci26/27 lipca 1783
Berlin
Gatunkimuzyka poważna, muzyka klasycyzmu
Zawódkompozytor, teoretyk

Johann Philipp Kirnberger, także Kirnberg, Kernberg[1] (ochrzcz. 24 kwietnia 1721 w Saalfeld, zm. 26 lub 27 lipca 1783 w Berlinie[1][2][3]) – niemiecki kompozytor i teoretyk muzyki.

Życiorys

Uczył się gry na organach u Johanna Petera Kellnera w Gräfenroda, następnie studiował w Sondershausen u Heinricha Nikolausa Gerbera (organy) i Ernsta Ludwiga Gerbera (skrzypce)[1]. W latach 1739–1741 był uczniem Johanna Sebastiana Bacha w Lipsku[1][2][3]. W 1741 roku wyjechał na teren Rzeczypospolitej, gdzie przez następną dekadę działał na dworach Ponińskich, Rzewuskich i Lubomirskich[1]. Przebywał m.in. w Częstochowie i w Równem, a w latach 1743 i 1747−1748 był kapelmistrzem przy klasztorze benedyktynek we Lwowie[1]. W 1751 roku wrócił do Drezna, następnie działał jako skrzypek w kapeli Fryderyka Wielkiego w Poczdamie[1][2]. W 1754 roku został członkiem kapeli księcia Henryka w Rheinsbergu, a od 1758 roku był nadwornym muzykiem i doradcą księżniczki Anny Amalii[1][2][3].

Twórczość

Wysoko ceniony jako teoretyk muzyki, chociaż jego myśl często jest sformułowana w sposób niejasny i mało konsekwentny[1][2]. Był autorem licznych traktatów, w tym Die Kunst des reinen Satzes in der Musik (2 tomy, wyd. Berlin i Królewiec 1771 i 1776−1779, 2. wyd. 1793)[2], Clavier-übungen (4 tomy, 1761−1766) i Grundsätze des Generalbasses (1781)[4]. Był też autorem 112 artykułów w leksykonie Johanna Georga Sulzera Allgemeine Theorie der schönen Künste[3][4]. W swoich rozważaniach próbował powiązać naukę kontrapunktu z nauką harmonii[1]. Za podstawę kompozycji uważał linię generałbasu, z której jego zdaniem powinny wychodzić linie melodyczne pozostałych głosów[1]. Opisał także trzy rodzaje temperacji stroju, wykorzystywane do dziś przy budowie organów[1]. Do grona jego uczniów należał Johann Abraham Peter Schulz[1][2]. Kirnberger zgromadził cenne zbiory muzyczne, tzw. Amalion-Bibliohek, w których znajdują się m.in. utwory J.S. Bacha[1].

Jako kompozytor był mało oryginalny[1][2]. W swoich utworach nawiązywał z jednej strony do dorobku J.S. Bacha, z drugiej do modnego wówczas stylu galant[1]. Komponował pieśni, motety, kantaty, sonaty, utwory na instrumenty klawiszowe[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 89−90. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1890. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b c d e The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 449−450. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 308–309. ISBN 978-0-8108-7183-0.

Media użyte na tej stronie