Johannes de Grocheo

Johannes de Grocheo
Data i miejsce urodzeniaok. 1255
Paryż
Pochodzenieprawd. normandzkie
Data śmierciok. 1320
Gatunkimuzyka poważna, muzyka średniowieczna
Zawódteoretyk muzyki

Johannes de Grocheo, także Johannes de Grocheio, Jean de Grouchy (ur. ok. 1255 w Paryżu, zm. ok. 1320) – francuski teoretyk muzyki, pochodzący prawdopodobnie z normandzkiej rodziny de Grouchy[1]. Działał w Paryżu ok. 1275[2] lub 1300[1][3], związany z Collegium Sorbonicum[2].

Napisał traktat De musica[a], będący jednym z najważniejszych średniowiecznych zabytków na temat muzyki. Obejmuje on całokształt ówczesnej wiedzy muzycznej i jest dobitnym przykładem wpływu arystotelizmu na średniowieczną teorię muzyki. Johannes de Grocheo twierdził, że przedmiotem muzyki może być jedynie dźwięk uchwytny zmysłowo. Tym samym odrzucał pitagorejsko-platońską koncepcję harmonii sfer. Zachował natomiast pitagorejską teorię proporcji i wynikające z niej interwały, nazywając je pryncypiami muzyki i uznając za materię muzyczną, której muzyk nadaje formę[2].

Wyróżnił 3 rodzaje muzyki i ich formy[2][1]:

Traktat zawiera ponadto elementarne wiadomości na temat skali muzycznej, interwałów i systemu heksachordalnego, a także uwagi dotyczące musica falsa, którą de Grocheo wiązał z formami muzyki świeckiej[2].

Traktat został przekazany w 2 rękopisach: tzw. kodeksie Harley (British Museum w Londynie, Ms Harley 281), spisanym prawdopodobnie w 1300 i kodeksie Darmstadt (Hessische Landesbibliothek w Darmstadzie, Ms 2663), datowanym na lata 1300–1350[2][1].

Uwagi

  1. W literaturze muzykologicznej traktat ten występuje pod różnymi nazwami: De musica (wg słów samego Johannes de Grocheo), Theoria, Ars musicae, Tractatus de musica[2].

Przypisy

Bibliografia

  • Elżbieta Witkowska-Zaremba: Johannes de Grocheo. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 4: HIJ część biograficzna. Kraków: PWM, 1993. ISBN 83-224-0453-0. (pol.)
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
  • Christopher Page: Grocheio [Grocheo], Johannes de. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. G. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Media użyte na tej stronie