John B. Goodenough

John B. Goodenough

John Bannister Goodenough

Data i miejsce urodzenia	25 lipca 1922 Jena
Zawód, zajęcie	fizyk
Odznaczenia

John Bannister Goodenough (ur. 25 lipca 1922 w Jenie) – amerykański fizyk i specjalista w dziedzinie inżynierii materiałowej. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii za 2019 rok.

Życiorys

Urodził się 25 lipca 1922 r. w Jenie, w Republice Weimarskiej, jego ojcem był historyk religii Erwin Ramsdell Goodenough, a bratem antropolog Ward Goodenough^[1]. W dzieciństwie cierpiał na dysleksję, co utrudniało mu edukację w Groton School w Massachusetts, jednak przezwyciężył trudności i wypracował sobie stypendium na studia na Uniwersytecie Yale’a^[2]. Początkowo studiował matematykę na tym uniwersytecie i należał tam do tajnego stowarzyszenia „Czaszka i Kości” (zwanego również Zakonem 322 lub Braterstwem Śmierci)^[1]. Po ukończeniu studiów z wyróżnieniem^[2] w 1944 r. wstąpił do wojska i służył jako meteorolog^[1].

Fizyką zainteresował się po zakończeniu II wojny światowej, i w 1952 r. uzyskał w tej dziedzinie doktorat na Uniwersytecie Chicago^[1] u Clarence'a Zenera. Po uzyskaniu doktoratu przeniósł się do Massachusetts Institute of Technology (MIT) i zajął się pracą nad pamięciami komputerowymi, a jego zespół stworzył m.in. przełomową pamięć magnetyczną RAM. Ta praca przyczyniła się do sformułowania reguł Goodenougha–Kanamoriego dotyczących interakcji między jonami^[2]. W 1976 r. został profesorem chemii^[3] i kierownikiem laboratorium chemii nieorganicznej na Uniwersytecie Oksfordzkim^[2]. W latach 70. i 80. prowadził badania nad bateriami litowo-jonowymi^[1], m.in. w 1980 r. jego laboratorium opracowało katodę z tlenku litowo-kobaltowego(III); opracowana przez niego technologia została później upowszechniona przez koncern Sony^[1], a uczelnia nie opatentowała rozwiązania^[2].

Od 1986 r. związany jest z Uniwersytetem Teksańskim w Austin^[1], opracowując m.in. jeszcze wydajniejszą żelazowo-fosforanową katodę w strukturze oliwinu^[2]. W 2016 r. brał udział w opracowaniu baterii, która wykorzystuje szklany elektrolit zamiast płynnego^[1].

Od 1963 r. jest członkiem American Physical Society, a od 1976 r. National Academy of Engineering. W 1967 r. został doctorem honoris causa Uniwersytetu w Bordeaux^[3]. Miał znaczący wkład w wynalezienie akumulatorów litowo-jonowych^[4], za co przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2019 r. (wspólnie z M. Stanleyem Whittinghamem i Akirą Yoshino)^[5][6]. Jest najstarszym laureatem Nagrody Nobla w historii^[7]. Wcześniej otrzymał m.in. Nagrodę Japońską (2001), Enrico Fermi Award (2009)^[8], National Medal of Science (2012)^[9] i Charles Stark Draper Prize (2014)^[8].

25 lipca 2022 roku ukończył 100 lat^[10].

Przypisy