John Dowland

John Dowland
Data i miejsce urodzenia

1562 lub 1563
Westminster (Anglia) lub Dalkey (Irlandia)

Data i miejsce śmierci

20 lutego 1625 lub 21 stycznia 1626
Londyn

Instrumenty

lutnia

Gatunki

muzyka poważna (renesansowa)

Zawód

kompozytor, lutnista

John Dowland (ur. w 1562[1] lub 1563[1][2][3] w Westminster (Anglia)[1][2] lub w Dalkey (Irlandia)[2]; zm. 20 lutego 1626[3] lub 21 stycznia 1626 w Londynie[1][2][3]) – angielski kompozytor schyłku renesansu, wirtuoz lutni.

Życiorys

Informacji o młodości Dowlanda jest niewiele[1]. W latach 1580–1586 służył na dworze ambasadorów angielskich we Francji[1][3]. Nawrócił się wówczas na katolicyzm[3]. Po powrocie do Anglii ożenił się i w 1588 r. uzyskał bakalaureat muzyczny na Uniwersytecie Oksfordzkim. W 1594 r. Dowland wyruszył w podróż po Europie[1][3].

Bardzo istotny dla rozwoju stylu muzycznego Dowlanda był jego pobyt we Włoszech. Przybył tam w 1595; został przyjęty w Wenecji przez księcia Ferdynanda I Medyceusza. Później przebywał w innych miastach Italii; spotkał się osobiście z Giulio Caccinim, kompozytorem i poetą, założycielem Cameraty florenckiej. Dzięki pobytowi we Włoszech i kontaktom z włoskimi artystami Dowland miał okazję poznać nowe formy muzyczne, m.in. włoski madrygał. Wpływ stylu włoskiego jest dostrzegalny w późnych utworach Dowlanda.

W 1596 kompozytor wyruszył znów w podróż i bezskutecznie próbował uzyskać stanowisko nadwornego lutnisty landgrafa heskiego. W 1598 został nadwornym lutnistą króla Danii – Christiana IV, w którego służbie pozostawał do 1606. W tymże roku Dowland powrócił do Anglii, ale tytuł nadwornego lutnisty królewskiego otrzymał dopiero w 1612 i zachował go do śmierci. Od 1621 nosił zaszczytny tytuł Doctor of Music.

Jako wirtuoz lutni tworzył przede wszystkim utwory na lutnię oraz pieśni z akompaniamentem lutni, które do dziś są znane (najbardziej popularną pieśnią Dowlanda jest Come Again, Sweet Love) i wykonywane również w różnych aranżacjach. Pieśni Dowlanda łączą w sobie nastrój angielskiej melancholii z typowo "kontynentalną" formą (rytmika taktowa, periodyczne rozczłonkowanie utworu), którą Dowland jako pierwszy wprowadził do muzyki angielskiej.

Dowland komponował także wartościową muzykę kościelną oraz utwory przeznaczone do wykonania przez zespoły instrumentów. W jego dorobku znalazły się trzy księgi pieśni oraz utwory instrumentalne, m.in. fantazje oraz Lachrimae or Seven Tears na pięć viol i lutnię. Jest także autorem traktatów teoretycznych poświęconych muzyce. Często jest uznawany za najwybitniejszego kompozytora angielskiego przed Henry Purcellem.

Dzieła[4]

pieśni:

  • First Booke of Songes or Ayres of Foure Partes with Tableture for the Lute – 21 pieśni z towarzyszeniem lutni lub violi da gamba (wyd. 1597)
  • Second Booke of Songs or Ayres 20 pieśni z tow. lutni lub violi (wyd. 1600)
  • Third and Last Booke of Songs or Aires- 21 pieśni z tow. lutni lub violi (wyd. 1603)
  • A Pilgrimes Solace – 19 pieśni z tow. lutni i violi (wyd. 1612)

na lutnię:

  • 1 preludium
  • 7 fantazji
  • 10 pawan
  • 30 galliard
  • 10 almand
  • 10 tańców i cyklów wariacji

na zespół instrumentalny:

  • 10 pawan
  • 9 galliard
  • 2 almandy na 5 viol i lutnię (wyd. 1604)

na zespół wokalny:

  • 13 psalmów i pieśni religijnych 4- i 5-głosowych
  • Lamentatio Henrici Noel (wyd. 1597)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g John Dowland, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-10-15] (ang.).
  2. ↑ a b c d Dowland John, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2019-10-15].
  3. ↑ a b c d e f John Dowland's life, JohnDowland.com [zarchiwizowane z adresu 2003-06-28] (ang.).
  4. ↑ Encyklopedia Muzyczna PWM, część CD, 1984 Kraków

Linki zewnętrzne